Kemer Kiriş Çamyuva: Antalya’ya 60 ve Kemer’e ise 7 km. uzaklıktadır. Portakal bahçeleriyle süslenmiş ve Toroslar tarafından kucaklanmış, harika bir yer.
Aynı isimli doğal koy; mavi deniz ve çam ormanlarıyla kucaklaşmaktadır. Dünyaca ünlü turistik dinlenme tesisleri burada yapılmıştır. 1986 yılında ise, 350 kapasiteli, yat limanı inşa edilmiştir.
Kemer Kiriş Çamyuva
ÇAMYUVA:
Bol miktarda otel bulunmaktadır. Burada: orman içinde ve sahilden devam eden yürüyüş yolları vardır. Buranın bir diğer özelliği ise; çimler üzerinde yapılan, yağlı güreş festivallerinin bulunması.
Buranın iklimi; yılın sekiz ayından denizden yararlanmaya olanak verir. Yörenin daha önceki ismi (1944 yılına kadar) Ağva (İtalyancada “su” anlamına gelmektedir) idi.
1961 yılında çıkarılan bir yasa ile, Türkçe olmayan yerleşim birimlerinin adları değiştirilerek, yerine Çamyuva adı verilmiştir.
İlçe merkezine 8 km. ve şehir merkezine 50 km. uzaklıkta bulunan, beldede, nadide kumsal, denize nispet yaparcasına, ikinci bir güzellik sergiler. Kumsalın uzunluğu 3 km dir.
Haziran ayının ortalarına kadar, o kumsalların üzerinde güneşlenip terlerken, zaman zaman Tahtalı dağının başındaki bembeyaz karlara bakıp, kışın serinliğini hissetmemek mümkün değil.
Kemer Kiriş Çamyuva Dolusu Park
DOLUSU PARK:
Kiriş Beldesinde Sahil Yolu Caddesindedir. Antalya merkeze uzaklık 1.5 saattir.
Kemer’i geçtikten 7 km sonra, Kumluca istikametinde giderken, Kiriş tabelasından sonra yoldan çıkıp, köprünün altından geçen yolu takip ederek buraya ulaşabilirsiniz.
Girişte yanınızda hiçbir yiyecek maddesi ve hatta su dahi bulunmasına izin vermiyorlar, güvenlik çantalarınızı arıyor, bilginiz olsun.
Park alanına girişte: görevliler bir kağıt imzalatıyorlar ve bedensel rahatsızlıkla sonuçlanacak kazalara karşı kendilerini garantiye alıyorlar, yani sorumluluk kayandadır.
Burası, Türkiye’nin en çılgın su parkıdır.
Kemer Kiriş Çamyuva Dolusu Park
Dolusu Park: Beydağlarının eşsiz manzarası eşliğinde, denize sıfır konumu ile hizmetini sürdürmektedir.
Park alanında: 26 kaydırak, dalga ve çocuk havuzları, özel plaj, kafe, bar ve restoran bulunmaktadır.
Kaydıraklardan 17 tanesi yetişkin ve 9 tanesi çocuk kaydırağıdır. Toplam kaydırak uzunluğu 1000 metredir.
Kemer Kiriş Çamyuva Dolusu Park
Özellikle botlu kaydıraklar ilgi çekiyor.
Ancak sezonda büyük kaydıraklarında sıra beklemek gerekiyor. Kaydırakların başında ise tesisin görevlileri var, bir kişi kaymayı bitirmeden diğer kişinin kaymasına izin verilmiyor.
Güvenlik açısından oldukça iyi bir uygulama. Bazı kaydıraklar çok hızlı, ama kaydırakların çoğu normal hızda kullanılıyor.
Kemer Kiriş Çamyuva Dolusu Park Kay ve Uç
Kay ve Uç:
Kaydıraklar içinde en öne çıkanı “Kay ve Uç” denen kaydıraktır. Burası kısa süreli adrenalin deposudur.
Kemer Kiriş Çamyuva Dolusu Park Tepegöz
Tepegöz:
Kısa süreli ama yine de yüksek adrenalinli bir kaydıraktır. Kilo oranı önemli, görevliler kilonuzu sorduğunda doğru bilgi vermek çok önemlidir.
Kemer Kiriş Çamyuva Dolusu Park Roket
Roket:
En tepede kapsüle benzer bir hacmin içine giriliyor. Kapsülün zemin kapağı açılır açılmaz aşağı o kadar hızlı iniliyor ki, inanılmaz adrenalin yüklü. 3-4 saniye içinde 80 km hıza ulaşılıyor. 3-4 saniye sürdüğü için ne olup bittiğini anlamadan kayma bitiyor.
Dolusu Park Denizkızı
Akvaryum;
Burada düzenlenen Denizkızı gösterisi oldukça ilginçtir. Öğrendiğime göre, burada daha önce yunuslar varmış, hayvan hakları nedeniyle yunusların gösterisini kaldırmışlar.
Kaydırak olmayan havuz, yani yüzme havuzu bir tane ve oldukça küçüktür.
Dalga havuzu
Her saat başında çalışıyor.
Dolusu Park
Evet, burası özellikle çocuklar için yoğun tercih edilen bir yerdir. Park alanında ekstra yiyecekler var, fiyatları konusunda bir şey söylemek mümkün değil, menüyü inceleyerek tercih etmekte yarar var.
Dolusu Park Sahili
Tesisin deniz kıyısında bulunan küçük plajı ise, taşlıktır yani deniz ayakkabısı götürmekte yarar vardır. Plajda iskele ve ücretsiz şezlong hizmeti verilmektedir.
Antalya’ya, yaklaşık 64 km. uzaklıktadır. Kemer merkeze ise 20 km uzaklıktadır. Yol boyunca, eşsiz dağ ve deniz manzaralarını seyretmek mümkündür.
Genel:
Tekirova, Kemir’in güneyinde şirin bir tatil yeridir.
Torosların uzantısı olan Beydağları (Tanrılar dağı) nın, hemen eteklerine kurulmuştur. Üç tarafı dağlarla çevrilidir. Yemyeşil çam ormanları ve masmavi deniz mükemmel bir tatil için her şeye sahiptir. Alanda. kızılçam orman örtüsü baskındır.
Burada: 500-600 yıllık çam ağaçlarının oluşturduğu çam ormanları, kıyılara kadar iner. Bu yüzden, 2016 yılında “Tekirova Tabiat Parkı” olarak ilan edilmiştir.
Bu özel konumu ile, iklim, çevreye nazaran ; kışın 5 derece daha sıcak, yazın ise 5 derece daha serin olmaktadır.
Yörenin bu harika doğasının en güzel kısımlarını büyük ve son derece lüks oteller kapmıştır. Beldenin kalan yerleri ise, turistlere ve özellikle Rus turistlere yönelik ürünler satan deri mağazalarıyla doludur.
Diğer özellik ise, kış aylarında yani sezon dışında, buranın tam bir terk edilmiş, hayalet kasabaya dönüşüyor olmasıdır.
Kemer Tekirova Sahili
Sahil:
Tekirova bölgesinde 3.7 kilometre uzunluğunda sahil bulunmaktadır. Ancak sahilde bulunan otellerin kendilerine ait plajları bulunmaktadır, yani günübirlik ziyaretçilerin bu plajları kullanması mümkün değildir.
Kemer Tekirova Sahili
Tekirova Halk Plajı:
Günübirlik ziyaretçiler için “Tekirova Halk Plajı” vardır. Plaj köyün ortasında sahilde yer almaktadır. Ancak bu halk plajı, 3.7 kilometre uzunluğundaki sahilde sadece 60 metre uzunluktadır.
Hatta son aldığım bilgiye göre, bu halk plajının bulunduğu bölüm de otellere tahsis edilecekmiş.
Çünkü kıyı şeridinin kalan kısmı, söylediğim gibi oteller tarafından paylaşılmıştır ve sadece kendi müşterilerine tahsis edilmiştir.
Halk plajı: çakıl taşlıdır. Temizliği nedeniyle Mavi Bayraklıdır.
Denizde derinlik kademeli olarak artar ve deniz tabanı çakıllıdır. Su kristal berraklığındadır ve dalga yoktur.
Denizin temiz ve berrak olması ise; özellikle Akdeniz fokları ve daha birçok deniz canlısı için; bir yerleşim ve üreme yeri olarak seçilmesine neden olmuş.
Kemer Tekirova Ekopark
EKOPARK:
Ekopark Tekirova merkezde Phaselis Caddesi 1015 Sokaktadır. Tekirova merkezden buraya yürüyerek yaklaşık 10 dakikada ulaşabilirsiniz.
Parka giriş ücretlidir. 6 yaşına kadar olan çocuklardan ücret alınmıyor.
Bu ücrete rehberlik hizmeti de dahildir. Çünkü park alanında rehbersiz gezilmiyor. Uluslararası ekopark kurallarına göre, vahşi hayvanların yaşadığı parklarda rehbersiz gezmek yasaktır. Rehberin öncülüğünde yapılan gezi, yaklaşık 2 saat sürüyor.
Kuruluş hazırlıkları 1994 yılında başlayan Ecopark alanı 2005 yılında ziyarete açılmıştır. 40 bin metre karelik oldukça büyük bir alanda kuruludur. Park alanının dünyada başka bir benzeri, eşi yoktur.
Kemer Tekirova Ekopark
Parkta neler var:
Burada, dünyada ve ülkemizde soyları ve türleri yok olma tehlikesi altında bulunan sürüngenler ve bitkiler bulunmaktadır.
Ekopark alanında bulunan bitkiler:
360 bin kök şifalı bitki ve 1.5 milyon kaktüs vardır. Bunların arasında: dünyanın birçok bölgesinden getirilmiş, egzotik bitki ve ağaç türleri de bulunmaktadır.
Ekopark alanında bulunan sürüngenler:
3500 yılan, onbinlerce kurbağa ve kertenkele vardır. Bunlar arasında: ülkemiz sınırlarında bulunan zehirli ve zehirsiz tüm yılan türleri, kertenkele türleri, bukelamunlar bulunmaktadır.
Ayrıca ülkemiz dışından getirilen: piton-mercan ve boğa yılanları anakondalar, engerek yılanları, kobralar, çıngıraklı yılanlar, timsah türleri ve pek çok kaplumbağa vardır.
Kemer Tekirova Ekopark
Diğer Özellikleri.
Tesiste ayrıca, tamamı doğal malzemelerden yapılmış iki büyük lokanta, bir kafeterya, spor alanları, kütüphane ve otopark bulunmaktadır.
Ayrıca: park alanında bulunan her türlü zehirli ve tehlikeli sürüngenlere karşı, uzman sağlık ekipleri görev yapmaktadır.
Kemer Tekirova Üç Adalar
ÜÇ ADALAR:
Tekirova sahil yolunda yürürken, karşıda Üç Ada göreceksiniz. Adalar sahilden yaklaşık 5 km açıktadır.
Denizde yan yana dizilmiş, üç küçük ada vardır. Ancak Üç Adalar denen bu adaların aslında birer isimleri de bulunmaktadır ve bunlar toplam dört tanedir, ama biri diğerinin arkasında kaldığından buraya üç adalar denilmektedir.
Tekirova sahilindeki üç adalar özellikle dalış meraklıları tarafından yoğun ziyaret edilmektedir. Üç adalar bölgesinde 9 resif ve 2 tane su altı mağarası vardır.
Çevresinde birçok dalış bölgesinin bulunması, çok çeşitli derinliklere sahip olması, dip yapısının Antalya’ya oranla zengin olması, görüş netliği ve birçok dalış merkezine yakın olması nedeniyle, en popüler dalış bölgelerinden birisidir.
Tekirova’nın tatil köylerinde ve otellerinde, amatör dalgıçlar için, eğitim veren dalgıç eğitim merkezleri var.
Dalış yapılan yerde, eşlerine az rastlanan orfoz, müren, akya ve papaz balıkları görülebilir.
Üç adalardan sonra gelen Finike Akçaörü burnu ile Kaş İnceburun arasındaki büyük bölge dalışa yasaktır.
Ayrıca, üç adalar Mavi tur ve günübirlik tur teknelerinin uğrak yeridir.
Kemer Tekirova Tahtalı Dağı
TAHTALI DAĞI:
Tahtalı dağı, Batı Toroslarda, Bey dağları gurubu içindedir. Teke yarımadasında bulunmaktadır.
Tahtalı dağının yüksekliği yani rakımı 2365 metredir.
Antik dönemde, Tahtalı dağının ismi “Solyma” dağıdır. Homeros’un anlatılarına göre “Tanrı Poseidon, Aithioposlulara yaptığı bir ziyaretten dönerken, Solyma dağına geldiğinde, düşmanı olan Odysseus’un denize açılmakta olduğunu görür.
Amacı Truva savaşı sonrası ülkesine dönmek isteyen Odysseus’a engel olmaktır. Phaselis önünde deniz karışır, dalgalar birkaç gemi yüksekliğine ulaşsa da Odysseus bu tehlikeden kurtulmayı başarır.
Antik dönemde yaşamış bir diğer kişi, Coğrafyacı Strabon, Tahtalı dağından, Phaselis şehrini anlatırken söz eder.
Korykos’dan sonra Phaselis gölü ve söz edilmeye değer üç limana sahip Phaselis kenti gelir. Bu kentin üzerinde Solyma dağı yükselir.
Tahtalı dağı zirvesine, Olimpos’dan teleferikle çıkılır.
Buradan çevrenin muhteşem güzel manzarasını izleyebilirsiniz.
Dağın zirvesinde yani teleferiğin gittiği yerde: kapalı ve açık restoran, toplantı salonu, yamaç paraşütü uçuş alanı ve seyir terası bulunmaktadır.
Kemer Tekirova Teleferik
TELEFERİK-SEATOSKY:
Teleferik: Kemer merkeze 35 km ve Antalya merkeze 56 km uzaklıktadır. Çamyuva ve Tekirova beldeleri arasındadır. Antalya-Kemer yolunda, Tahtalı Teleferik tabelasını gördükten sonra yaklaşık 7 km ileridedir.
Olimpos teleferik ana istasyonu, buradadır. İstasyonda ücretsiz otopark bulunmaktadır.
Kemer Tekirova Teleferik Biniş İstasyonu
Teleferik: Avrupa’nın en uzun ve dünyanın 2’nci uzun teleferiğidir. Hattın uzunluğu 4350 metredir.
Kabinler 80 kişiliktir. Panoramik kabinler, geniş camlarla donatılmıştır. Özel tasarımı nedeniyle, tüm bölgeyi 360 derecelik bir açı ile izlemek mümkündür.
Teleferik yolculuğu 10 dakika sürer.
Kemer Tekirova Teleferik
Bu yolculuk sırasında, 726 metrelik alt istasyondan, 2365 metre yükseklikteki zirve istasyonuna çıkılır.
Teleferik hattının bulunduğu direklerin uzunluğu 55-60 metre arasında değişmektedir.
Teleferik hattında, ağaç örtüsünün bittiği ve dağın saf kireç taşı yüzeyinin görülmeye başlandığı yerde, yükseklik deniz seviyesinden 1900 metredir. Ormanlık alanda, sedir ve çam ağaçları bulunmaktadır.
Kemer Tekirova Tahtalı dağı zirvesi
ZİRVEDE NELER YAPILABİLİR.
Zirvede gün doğumu manzarasını izlemek, muhteşem manzaralar eşliğinde temiz havanın tadını çıkarmak ve dinlenmek oldukça güzel aktivitelerdir.
Ancak gün doğumu ve gün batımı etkinlikleri, haftanın sadece 2 günü düzenlenmektedir.
Yamaç Paraşütü:
Tahtalı dağında, 2011 metre yükseklikte yamaç paraşütü kalkış alanı vardır. Dünyanın en yüksek yamaç paraşüt merkezi buradadır.
Burası, dünyanın en uzun parkuru olması nedeniyle gerek profesyonel ve gerekse amatör yamaç paraşütçüleri tarafından yoğun tercih edilmektedir. Uçuş yaklaşık 40 dakika ile 1 saat arasında sürmektedir.
Kemer Tekirova Tahtalı dağı zirvesi
Bungee Caatapult:
Burada, tüm güvenlik önlemleri alındıktan sonra, emniyet kemerli bir oturma düzeneğine bindirilen kişi: bir savaş uçağı pilotunun yaptığı manevralar simülize edilerek, değişik bir atmosfer yaratılıyor.
Oturma yerinin bağlı bulunduğu mancınık, bir operatör tarafından kontrol ediliyor. Adrenalin dolu saltolar ve heyecanlı salınımlar yaratılıyor.
Serbest düşüşler ise en büyük heyecan yaratan aksiyondur. Mekanizmaya kurulan esnek iplerin, motorla gerilip serbest bırakılmasıyla ziyaretçi, 18 metre yüksekliğe fırlatılıyor.
Trekking-Doğa Yürüyüşü;
Tahtalı dağı zirvesinden Beycik köyü istikametine 4 saat ve Çukuryayla istikametine 6 saatlik doğa yürüyüşü parkurları bulunmaktadır.
Kayak:
Tahtalı dağında, 700 ile 1500 metre arasında değişen dört kayak pisti vardır.
Sanırım birçok Antalyalı uzun yıllar şehrin en iyi bilinen yeri olan “Doğu Garajı” mevkiindeki açılan büyük temel çukurunun yine uzun zamandır aynı şekilde kalması ve burada antik döneme ait bir kısım kalıntılar bulunduğunu bir şekilde öğrenmişlerdir. İşte, bunu merak edenler için, ayrıntılı bilgiler aşağıdadır:
1980-1999 yılları arasında bu çevrede ortaya çıkarılan 82 antik mezar ve çok sayıda eser: Büyükşehir’in AVM projesinin Attaleia Nekropol alanı içinde olduğunu ortaya koymuştu. Antalya Koruma Kurulu da, 1992 yılında Nekropol alanındaki yeni yapılarda vize alma aşamasında, Antalya Müze Müdürlüğünün görüşünün alınmasını zorunlu tutmuştu.
Antalya Doğu Garajı Attaleia; Ama nekropolü Sit ilan etmemişti. Büyükşehir, imar planında park olan 8000 metre karelik (1976 yılından bu yana kullanılan Halk Pazarı) nekropol alanı ile kuzeyindeki 13 dönümlük ticari alanı (Eski Doğu Garajı) birleştirerek, inşaat iznini 50 bin metre yaptı. Bu alanda yapılacak AVM için Mimarlar Odası koordinasyonunda 2005 yılında yapılan yarışmada, Ömer Ozan Erkal’ın projesi birinci seçildi.
Ancak ne plan tadilatlarında ne de yarışma bilgi notlarında Antalya nekropolü hiç anılmadı. AVM projesi: halk pazarı bölümündeki nekropol üzerine yerleştirildi ve yarışma jürisi de bunu sorgulamadan kabul etti.
Bu durumları izleyen yerel basın organı “Son Nokta Dergisi” bu sarada “Doğu Garajı Sit Alanı Olmalı” kampanyası başlattı. Çünkü 1999 yılına ait kazı raporunda Müzenin Büyükşehir ve Koruma Kurulunu “buranın Attaleia mezarlığı” olduğu konusunda uyardığı öğrenilmişti.
Burada yapılacak bir kazı ile, binlerce yıllık mezarlar ortaya çıkarılacaktı. Ancak “Sit” uyarısını dikkate almayan Büyükşehir yap-işlet-devret yöntemiyle 2007 yılında açtığı AVM ihalesini bir firmaya verdi ve firma 2 Mart 2008 günü Antalya Nekropolünde iş makinalarıyla temel kazısına başladı.
Antalya Doğu Garajı Attaleia; Bu temel kazısının üçüncü gününde; iş makinalarından birinin tekeri derin bir mezar odasına düştü. Aynı anda bazı yerlerde dört metreye varan mezarları dahi kazıyan iş makinaları, nekropolü yok edemeyince firma ve Büyükşehir, parçalanmış mezarların üzerini toprakla kapattıktan sonra Müzeye haber vermişler. Nekropolün üçte ikilik bölümünde, mezarların üzerindeki kepçe izleri ve bir mezar odasının 3 metre derinlikteki taş basamaklarının iş makinası ile parçalanmış görüntüsü bu iddiaları kanıtlamaktadır.
Bu gelişmeler üzerine, 1992 yılında subasman vizesi ile yetinen Koruma Kurulu, bu kez nekropol alanını potansiyel Sit ilan etmiş ve AVM projesinin 8000 metre karelik bölümünü durdurmuştur. Aynı kurul, AVM projesinin 13 bin metre karelik bölümünde inşaata izin vermiştir. Oysa Koruma Kanunu: 1. derece Sit alanı statüsü kazanan Antalya nekropol alanı ve çevresindeki tüm planları iptal etmektedir.
Evet tüm bu olayların ardından 1.5 yıllık inceleme sonunda burada Attaleia antik kentinin nekropolünün bulunduğu kesin olarak anlaşılmıştır.
Bunun üzerine yapılan arkeolojik çalışmalarda elde edilen sonuçlar şunlardır
Antalya Doğu Garajı Attaleia: Attaleia olarak isimlendirilen şehrin günümüze kadar ulaşmış az sayıdaki kalıntısı: Kaleiçinde eski geleneksel Antalya evlerinin bulunduğu yerleşim yeri içindedir. Nekropolü çevreleyen alanda 1980-1990 yılları arasında bazı apartmanların temel hafriyatları sırasında yine mezarlara rastlanılmıştır. Bu nedenle, bu alanın Attaleia şehrinin nekropol alanı olduğu tahmin edilmektedir.
Evet, eski Doğu Garajı olarak isimlendirilen yerdeki temel çukurunda mezarlar: alanın batısındaki Cebesoy Caddesinin bulunduğu asfalt yol kotundan, ortalama 5 metre derinlikte bulunmuştur. 2010 yılı sonu itibarıyla burada 840 mezar ortaya çıkarılmıştır. Bu mezarlardan: 745 tanesi basit sandık tipi mezar, 51 tanesi khamosorion tipi mezar, 29 tanesi dromoslu oda mezar, 2 tanesi iki mekanlı oda mezar, biri lahit podyumu ve kapağı, 7 tanesi pişmiş toprak plakalarla yapılmış mezar, 5 tanesi kaya boşluklarına direkt olarak yapılan gömülerdir.
Nekropol alanında, bunun yanı sıra daha önceki yıllarda tespit edilmiş antik yollar, duvar kalıntıları ve kireç çukurları da planlar üzerine işlenmiştir. Nekropol alanında bulunan mezarların tamamına yakını ana kayaya oyularak yapılmıştır. Mezarlar: MÖ.3’ncü yüzyıl ile MS.4’ncü yüzyıl arasına tarihlenir.
Basit Sandık Tipi Mezarlar
Nekropol’de sayı bakımından çoğunluğu bulunan sandık tipi mezarlardan 319 tanesinin kazısı yapılmıştır. Bu mezarlar: ana kayaya dikdörtgen ya da yaklaşık dikdörtgen biçimli tekne şeklinde oyularak yapılmıştır. İç duvarlarının kireç ve kum karışımı basit harçla sıvalı olduğu görülür.
Büyük çoğunluğunun üst kısımları, kazı çalışmaları sırasında iş makinalarının toprak hafriyatı sırasında tahrip edilmiştir. Az sayıdaki mezarda kapak taşları korunmuş olarak ele geçirilmiştir. Genelde, bu kapak taşları yan yana tek sıra halinde mezarın üzerine örtülmüştür.
Kazı çalışmalarında bu mezarların içine tekil gömü olduğu gibi birden fazla gömü de yapılmıştır. Bu sandık mezarlarda rastlanan en ilginç örnek: pişmiş toprak plaka-çatı kiremidi parçalarıyla üzeri kapatılmış bir bebek mezarıdır. Bu mezarda: zengin buluntular ele geçirilmiştir.
Bu buluntular yani figürinler: Mısır kökenli tanrıların, Attaleia şehrinde saygı gördüklerini göstermektedir. Yine buna yakın bir mezarda: mezar içine oturtulmuş küçük boyutlu yarım pithos içine hediyelerle gömülmüş bebek iskeleti ilginç örnekler arasındadır.
Khamasorion Tipi Mezarlar
Burada bu tip toplam 51 mezar bulunmuştur. Bunlar: ana kayanın yüzey seviyesinden belirli bir derinliğe kadar, düzgün dikdörtgen biçimde şekillendirildikten sonra, ölü yataklarının yanlara doğru genişletilerek oyulması suretiyle yapılmış mezarlardır.
Bu tip mezarlarda: genellikle ölü yatakları, mezarın iki uzun yanında veya “U” biçiminde, iki uzun yan ve bir dar yanında olacak şekilde, yanlara doğru oyularak oluşturulmuştur. Mezarlar içinde: hem ölü yataklarına hem de merkezdeki çukur içine olmak üzere, çok sayıda üst üste konulmuş iskeletler ortaya çıkarılmıştır.
Bu tip mezarların tamamının içi ve tabanı kireç-kum karışımı bir harç ile sıvalıdır. Bu tip mezarların birçoğunun döneminde soyulduğu tespit edilmiştir. Kalanların içinde ele geçirilen buluntular ise, genel olarak Roma dönemine tarihlenir. Ayrıca: bu tip mezarların bazılarının toplu mezar olarak kullanıldığı, onlarca iskeletin üst üste yığın halinde aynı anda ya da kısa aralıklarla mezara konulmuş olduğu görülmüştür.
Örneğin: bir mezarda toplam 157 kafatası belirlenmiş ve iskeletlerin üst üste ezilmiş olarak aynı doğrultuda yatırılmış olduğu görülmüştür. Bu iskeletler yığını, salgın hastalık veya doğal afet sonucu meydana gelmiş olabilecek toplu ölümler sonucunda gömü yapıldığını akla getirmektedir.
Kapaklı Mezarlar
Bazı mezarların üzeri Pamphylia tipi akroterli lahit kapakları ile kapatılmıştır. Bunlardan bir tane mezarın alınlığındaki yazıtta “Aquilius Bassus (bu mezarı henüz hayattayken kendisi için yaptırdı” yazılıdır. Buradaki bazı mezarların kapakları kırılmış çünkü döneminde soyulmuştur.
Alanda yapılan son çalışmalarda, Roma dönemine ait Pamfilya tipi lahit kapağıyla örtülmüş iki mezarlık gün ışığına çıkarıldı. Lahit kapağının üzerindeki oldukça yıpranmış yazılara göre, bir mezarın Pamfilya bölgesinin bilinen ilk senatörü Marcus Calpurnius Rufus’un mensubu olduğu Calpurnii ailesine ait olduğu tespit edildi.
Calpurnii ailesi, o dönemde Attaleia şehrinin en zengin ailesi olduğu belirtildi. Lahit kapaklarının vinçle dikkatli bir şekilde açılmasının ardından mezarların birinde iskelet çıkarken, diğerinin üzerinin çamurla kaplandığı görüldü.
Ana kayaya oyulmuş sekili-ölü yataklı Mezarlar
Nekropolde iki ve üç katlı, ranza biçiminde ölü yataklarına sahip mezarlara rastlanılmıştır. Alanda az sayıda ortaya çıkan bu tip mezarlar: yüzey seviyesinden aşağıya doğru ana kayaya kademeli olarak, üst üste oyulan klinelerle, ranza sistemi oluşturulmuş ve çoklu gömüye imkan verecek hale getirilmiştir.
Üç kademeli ölü yataklarındaki iskeletler dağınık halde bulunmuş, ikinci katta dağılmış kemiklerin yığın halinde bir araya toplandığı görülmüştür. Mezarda toplam 42 adet kafatası ve karışık iskelet parçaları tespit edilmiştir. Dağınık haldeki kemikler ve az sayıdaki buluntular, mezarın döneminde soyulduğunu ifade etmektedir.
Dromoslu oda mezarlar
Bu mezarların sayısı toplam 29 dur. Bu mezarlar, ana kayaya oyularak yapılmış, girişi basamaklı dromos biçiminde, dikdörtgen planlı oda mezarlardır. Dromoslu oda mezarların kapısı genellikle büyük ebatlı, kabaca düzeltilmiş bir monoblok taşla kapatılmıştır.
Kapıyı kapatan blok: iri moloz taşlar ve pişmiş toprak plakalarla desteklenmiştir. Mezar odalarının tabanı düz bir biçimde tıraşlanmış ve iskeletler bu taban üzerine mezar duvarına paralel doğrultuda yatırılmışdır.
Kremasyon Gömüler
Bunlar ana kaya doğal boşluklarına konulmuş pişmiş topraktan yapılmış kremasyon kaplarıdır. Bunlardan bazılarının içinde kemik parçaları yanında kemik spatula, koku şişesi, takılar ve kurşun pyxis gibi buluntular ortaya çıkarılmıştır.
Pişmiş Toprak Plakalarla yapılmış Mezarlar
Direkt olarak ana kaya üzerine yerleştirilmiş iskelet üstüne karşılıklı iki yandan üçgen çatı biçimi oluşturacak şekilde pişmiş toprak levhaların konularak kapatıldığı basit mezar örnekleri bulunmaktadır.
Dolgu toprak üzerine defin gerçekleştikten sonra, üzeri pişmiş toprak düz plaka parçaları konularak kapatılmıştır. Bu tip mezarlar Roma ve Geç Roma döneminde çokça tercih edilen mezar tipleridir.
SONUÇ
Attaleia nekropol alanında ortaya çıkan mezarlarda yapılan kazı çalışmalarında, bugüne kadar hakkında çok fazla bilgi sahibi olunmayan Attaleia şehri ile ilgili çok önemli arkeolojik bulgular ele geçirilmiştir. Antik kaynaklar, Attaleia şehrinin Bergama kralı II. Attalos tarafından MÖ.2’nci yüzyılda kurulduğunu belirtmektedirler.
Yani Attalos buraya gelmeden önce de burada bir yerleşim vardı. Nekropol uzun bir zaman dilimi boyunca çok yoğun biçimde kullanılmıştır. Mezarlar içinde ele geçen buluntular MÖ.3. yüzyıl ile MS.4. yüzyıl arasındaki döneme tarihlenir. 700 yıl boyunca kesintisiz olarak kullanıldığı anlaşılan nekropol alanındaki bulgular, Attaleia antik şehrinin bugüne kadar bilinen tarihini 1. yüzyıl erkene çekmektedir.
Antik çağda: Akdeniz’in yoğun bir deniz ticareti güzergahı üzerinde bulunan ve bir liman şehri olan Attaleia, uzun süre Pamphylia Bölgesinin önemli şehirlerinden biri olmayı sürdürmüştür. Ancak şehre ait az sayıdaki kalıntı günümüze ulaşmıştır. Şehir, büyük oranda Osmanlı döneminde ve günümüz yerleşimi altında kaybolmuştur.
Bugüne kadar yapılan kazı ve sondaj çalışmaları arasında en geniş alanda yapılan kazı çalışması olması sayesinde, nekropole ait büyük bir bölüm ortaya çıkarılmıştır. Buradaki buluntular: Attaleia şehrinin sosyal, kültürel, ekonomik yapısı hakkında çok önemli ipuçları vermiş ve vermektedir.
Peki ya inşaat? Son yapılan çalışmalara göre burada nekropol alanı korunarak “Kent Müzesi” yapılacak ve tasarım Antalya’nın tarihsel geçmişine ait izler ile geleceği arasında köprü oluşturacak şekilde kurgulanacaktır.
1.Derece Sit alanı kapsamına alınan nekropol alanı, dış etkenlerden korunması için yarı şeffaf yapı malzemeleriyle kapatılacak ve “Kent Müzesi” olarak düzenlenmesi öngörülen alanda sergiler, Antalya kent tarihi ve kültürüne ait teşhir, canlandırma ve bilgilendirme unsurları yer alacaktır.
Nekropolün bulunduğu alan dışındaki bölüm, kültür ve ticaret merkezi olarak projelendirilecekmiş. Sosyal ve kültürel amaçlı kullanım alanında 3200 kişilik çok amaçlı gösteri salonunun yanı sıra 1 tiyatro salonu, 4 sinema salonu ve sergi ile sanat galerileri bulunacakmış.
Kültür merkezi yapısı, aynı zamanda Antalya’nın en önemli etkinlikleri arasında yer alan “Altın Portakal Film Festivali” nin önemli organizasyonlarına ev sahipliği yapacakmış.
Evet, gelelim yazarın yani benim notuma: Antalya o kadar büyük ki: kültür ve ticaret merkezi yapacak birçok boş alan bulabilirsiniz. Zaten, her yıl Antalya’ya gelen milyonlarca turist: kültür ve ticaret merkezi gezmek için gelmiyorlar.
Antalya Doğu Garajı Attaleia: Bırakın: bu nekropol alanı, bu şekilde kalsın, turizme yönelik bir yapılaşmaya gidilsin, insanlar burayı ziyaret etsinler ve hatta: burada gömülü binlerce insanın kemiklerini sızlatmayın, ruhlarını rahat bırakın, buraya iş merkezi veya kültür veya ticaret merkezi yaparsanız, her ne kadar batıl inanç ta olsa, eminim ki, bir takım sıkıntılar olabilecektir.
