Merkez Dışı İlçeleri Gezi yazısı planı rehberi örneği turları butik oteller

Kayseri Akkışla

Akkışla, tarih meraklıları için bir hazine barındırıyor, bu hazine “Kululu Kalesi” buralara yolunuz düşerse, mutlaka Kululu kalesini ziyaret edin, tabii buradan çıkarılan bütün kalıntılar Kayseri Müzesinde sergileniyor, sonrasında Kayseri Müzesine de gitmeniz şart.

ULAŞIM

Akkışla, bağlı bulunduğu il merkezi olan Kayseri’ye 80 km uzaklıktadır. Akkışla, Sarıoğlan arası uzaklık: 21 km. Akkışla, Sivas arası uzaklık: 70 km.

TARİHİ

Yörenin ismi önceleri “Conalı” dır. Sonra “Kuzu güdenli” olarak değiştirilmiştir. Daha sonra ise kurulduğu yere göre kuzeydeki kayaların beyazlığından “Ak” ve kış aylarında hayvanların dışarıda kışlamasına müsait olması nedeniyle de “Kışla” kelimesi birleştirilmiş ve yöreye “Akkışla” ismi verilmiştir. 1954 yılında nahiye, 1987 yılında ilçe olmuştur.

GENEL

İlçe il merkezi olan Kayseri ilinin doğusundadır. İlçenin doğusunda Hınzır dağı vardır. Bu dağlar, vadilerle yarılmıştır. İlçenin rakımı ortalama 1370 metredir. İlçe sınırlarından Acısu akarsuyu geçer ve Kızılırmak’a ulaşır.

İlçede, ova, göl ve gölet yoktur. Yörede karasal iklim hakimdir, buna göre yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı geçer.

Hakim bitki örtüsü bozkırdır. İlçe halkının büyük kısmı veya yakınları yurt dışında bulunmaktadır. Bu yüzden, her yıl Haziran ve Temmuz aylarında yurt dışında çalışanların buraya gelmesiyle ilçenin sosyal hayatı canlanır.

GEZİLECEK YERLER

KULULU KALESİ

İlçe merkezine bağlı dağlık bir bölgededir. Kayseri’nin 78 km kuzey doğusundadır.

Kululu’yu çeviren dağlardan en yükseği, güneybatıda bulunan 1527 metre yükseklikteki “Kaletepe” denilen kayalık dağdır. Kaletepe: yumurta biçimindedir. Yaklaşık 100 metre uzunluğunda, 25 metre genişliğindedir. Güneyden kuzeye doğru hafifçe alçalır

Tabal harabeleri: Sitadelin üzerindeki ana kayaya kurulmuştur.

Sitadelin güney ucunda: MS 2’nci yüzyıla tarihlenen Tümülüs bulunur.

Kululu Kaletepe Stadelinde: 1967 yılında kazı ve yüzey araştırmaları yapılır.

Bilimsel çalışmalar sonucunda: yerleşkenin en erken Geç Hitit medeniyetine ait olduğu, sonrasında Helenistik ve Roma dönemlerinde de yoğun olarak iskan gördüğü anlaşılmıştır.

Geç Hitit dönemine ait yapı kalıntılarının büyük ölçüde, sonraki dönemlerde tahrip edilmiş olduğu görülür.

Kalenin kitabesi yoktur. Yani, ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı net olarak bilinmez.

Ancak günümüze kadar gelen duvar kalıntılarından kalenin Helenistik dönemde yani MÖ 33 ile MS 20 yılları arasında yapıldığı, daha sonra Romalılar tarafından da uzun süre kullanıldığı tahmin edilmektedir.

Bugün, kaleye ait bazı duvar kalıntılarından başka herhangi bir iz yoktur.

Kale çevresinde ise: Geç Hitit dönemine ait heykeller ve hiyeroglif yazılı kitabeler bulunmaktadır. Ayrıca: heykeller, çanak-çömlek, damga ve silindir mühürler gibi eserler bulunmuştur.

Bunlar, yörede Hitit döneminden itibaren yerleşim bulunduğunu kanıtlamaktadır. Hatta sarp kayalık üstünde kurulu olan kalede, hiyeroglifli yazıtlarla birlikte, bir sarayın varlığına işaret eden taştan oyulmuş çok sayıda insan, aslan ve sfenks yontusu bulunmuştur. Bunlardan ayakta duran 3 metre yüksekliğindeki bir erkek yontusu oldukça dikkat çekicidir.

Günümüzde Kayseri Müzesinde sergilenen bu yontu, tek bir andezit bloktan oyulmuştur. Büyük olasılıkla MÖ 8’nci yüzyılın ikinci yarısı ve daha çok da son çeyreğinde yaşamış olan Tabal kralının yontusudur.

Başsız olan figür, içte ayak bileklerine kadar inen, kısa kollu bir elbise ve bunun üstüne, kenarları koridorlu ve püsküllü bir manto giymiştir. Özellikle mantolarda kumaş kıvrımlarının belirtilmiş olması, yontu sanatında ilk kez karşılaşılan önemli bir yeniliktir. Kırık başın, Malatya ve İvriz yontularına benzer tarzda ve sakallı olduğu söylenebilir.

Yani: bu buluntular: bölgesel Tabal krallığı ile ilgilidir. Kalıntılara geçmeden önce, burada kurulan Tabal krallığından biraz söz etmekte yarar var. Tuzhisar kasabasının merkezinde halen kalıntıları bulunan hisar: MÖ 1200-800 yılları arasında Tabal krallığından kalma “gözetleme kulesidir.

Anadolu’da hüküm süren Etiler: MÖ 1200 yılında Medlerin ve Perslerin istilasına uğrar ve yıkılırlar. İstiladan sonra dağılan Etiler, Kululu köyünde Tabal krallığını kurarlar ve burayı kendilerine başkent yaparlar.

Bu krallık, 24 prenslik merkezinden oluşuyordu. Tabal krallığını, önemli merkezlerini istila ve saldırılardan haberdar etmek için, şehrin yakınına gözetleme kulesi yapmışlardır. Kasabadaki hisar kalıntısı, bu gözetleme kulelerinden birinin kalıntısıdır. Kule temelleri: köyün içinde Çatalpınar mevkiinde ve su deposu yanındadır.

Evet: Nevşehir, Niğde ve Kayseri civarına kadar genişleyen Tabal krallığının başkenti Kululu’dur. Tabal krallığı: MÖ 7’nci yüzyılın başlarında, İskit ve Kimmerlerin, Anadolu’yu istilası sırasında İskit ve Kimmerlere karışarak tarih sahnesinden silinmişlerdir. Bu Geç Hitit krallığının tarih sahnesinden silinmesiyle, Hiyeroglif yazı da unutulmuştur.

Kululu bölgesi; 1940 yılında Bünyan Kaymakamı bir teftiş sırasında Akkışla bucağına bağlı Alevkışla köyünde, Hacı Hüseyin oğlu Hacı’nın evinde hiyeroglifli anıtı (Kululu’da bulunan mezar stelleri; bulunma sırasına göre numaralandırılmıştır) görmesi ve müzeye yollaması ile tanımıştır.

1967 yılında, Kululu yerleşiminde ilk kazı çalışmaları yapılır. Geç Hitit, Helenistik ve Roma yapı katları bulunur. Kululu’da: Hiyeroglif yazılı anıtlar ve kurşun rulo levhalar, küçük heykeller ve sfenksler gibi ilginç buluntular ortaya çıkar.

Yaklaşık olarak MÖ 8’nci yüzyıla ait olup buluntular bugün Kayseri Müzesinde sergilenmektedir.

Kululu 1 Steli

1935 yılında bir evde bulunmuştur. Üç tarafı Luvi hiyeroglifleriyle yazılmıştır. 6 satırlık yazıt: kendini Tuwati’nin hizmetkarı olarak tanıtan Ruwa isimli bir kişiye aittir. Tuwati kralı Wasusarma’nın babasıdır. MÖ 8’nci yüzyıl ortalarında, hüküm sürmüştür.

Kululu 2 Steli

1945 yılında Kullulu’da Bossert tarafından bulunmuştur.

Bu stelin’de üç tarafında Luvi hiyeroglifleri vardır. MÖ 8’nci yüzyıl ortalarına tarihlenen stel, Panuni adında bir prense adanmış abidedir.

Kululu 3 Steli

1967 yılında Kululu’da bir evin duvarında kullanılmış olarak bulunmuştur. Üstü yuvarlatılmış kireçtaşından olan stelin ön ve sol yüzünde, 4 satırlık bir yazıt bulunur.

Kululu 4 Steli

1983 yılında bulunmuştur. Bir stelin üst parçasıdır ve her yüzünde yazıt vardır. Kululu 1 gibi, bu da Ruwa’ya ait bir mezar taşıdır ve Tuwati’nin hükümdarlık dönemi olan MÖ 8’nci yüzyıla aittir.

Kululu 5 Steli

1977 yılında Kayseri Müzesi tarafından, Kululu’lu bir köylüden satın alınmıştır. Üç yüzünde, 8 satırlık yazıt vardır. Bu yazıt, bazı yapıların inşaatına ait bir kitabedir. MÖ 8’nci yüzyıla tarihlenir. Yazıt: Çiftlik ve Kululu 2 stelleriyle benzerlik gösterir.

Kayseri Akkışla Uğurlu Kale ve Nekropol Alanı

UĞURLU KALE VE NEKROPOL ALANI

Kale ilçe merkezine bağlı Uğurlu köyünün yaklaşık 2 km doğusundadır.

Kale, savunma amaçlı olarak kayalık bir tepe üzerine inşa edilmiştir. İçerisinde ana kaya oyularak büyük bir sarnıç yapılmıştır. Kalenin çapı yaklaşık 125 metredir. Yüzeyde: Frig, Helenistik, Roma ve Bizans dönemlerine ait seramik parçaları vardır. Kalenin yaklaşık 75 metre kuzeydoğusunda, tarım arazisi üzerinde bulunan yaklaşık 25 metrelik kayalık tepede yer yer bulunan basit kaya mezarları, kaçak kazılar sonucu açığa çıkarılmış ve tahrip edilmiştir.

AKKIŞLA MESCİT

İlçe merkezine bağlı Şen mahallesindedir.

Yapı: 1955 yılında yapılmıştır. Kare planlıdır, avlusuz ve minaresizdir. Yapının arka ve yan cepheleri çamur sıvalıdır. Girişi taş kemerlidir. Mescidin ahşap tavanının iki büyük ahşap kolon taşır, kırma çatışı kiremitlidir. 1990 yılında onarım görmüştür.

AKKIŞLA MERKEZ CAMİSİ

İlçe merkezine bağlı Cumhuriyet Mahallesindedir.

Cami dikdörtgen planlıdır. Mihraba dik, iki sıra ahşap sütun dizisiyle üç bölüme ayrılmıştır. Mihrap ve minber orijinal değildir. Sonradan seramikle kaplanmıştır. Camide mihrap yönünde iki, doğu ve batı yönünde iki olmak üzere, toplam dört mazgal pencere bulunur. Caminin kuzey yönünün üst katında, kadınlar mahfili vardır. Güneydoğu köşede, 1996 yılında yapılmış bir minare bulunur.

Kayseri Kocasinan hakkındaki gezi yazım için Kocasinan

Kayseri Sarıoğlan

Sarıoğlan, Kayseri il merkezine 61 km uzaklıktadır. Sarıoğlan, Akkışla arası uzaklık; 22 km. Sarıoğlan, Gemerek arası uzaklık: 23 km. Sarıoğlan, Şarkışla arası uzaklık: 56 km.

TARİHİ

Daha önceleri, bugünkü yerleşim yerinin kuzeydoğusunda bulunan belde merkezi, 1948 yılında Kesdoğan Çayı’nın yarattığı bir sel felaketi sonucu sel baskınına uğramış ve ardından eski yerleşim yeri terk edilerek, günümüzdeki yerine taşınmıştır. Cumhuriyet döneminde, ilçeye balkanlardan Anadolu’ya gelen 200 göçmen aile yerleştirilmiştir. Sarıoğlan beldesi, 1960 yılında ilçe olmuştur. 2012 yılında ilçe Büyükşehir yasası çıkınca Kayseri’ye bağlanmıştır.

GENEL

İlçe Kayseri il merkezinin kuzeyindedir. İlçe toprakları: düzlükler ve bunları kuşatan çıplak, engebeli sırt ve yamaçlardan oluşur. En büyük dağ Keçi Kalesidir ve 1500 metre yüksekliktedir.

İlçenin rakımı ise ortalama 1148 metredir. İlçede karasal iklim hakimdir. Buna bağlı olarak yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı geçer. Bitki örtüsü bozkırdır. İlçe sınırlarından iki tane akarsu geçer.

Bunlardan Kızılırmak: Karaözü mahallesinden itibaren ilçe sınırlarına girer. Kale, Burunören ve Üzerlik Mahallelerinden geçerek ilçe sınırlarını terk eder. Diğer akarsu ise, Toros dağlarından çıkıp ilçe topraklarından geçerek Kızılırmak nehrine dökülen Kesdoğan çayıdır. İlçe topraklarını ikiye bölen, uzunluğu 45 km olan bu çayın üzerinde, 4 tane köprü bulunur.

Ayrıca: ilkbahar ve sonbahar döneminde mutlaka taşar, bu yüzden çayın üzerinde bentler yapılmıştır. Ayrıca yapımı tamamlanan Sarıoğlan Barajında da su tutulmaya başlanmıştır. Böylece taşkınlar önlenecektir.

GEZİLECEK YERLER

ŞAHRUH KÖPRÜSÜ

İlçe merkezine bağlı 20 km uzaklıktaki Karaözü köyü girişindedir.

Kızılırmak üzerindedir. Doğu batı yönünde uzanan kargir bir tarihi köprüdür. Köprünün yapımında: düzgün kesme taş ve kaba yontu taş kullanılmıştır. Köprünün inşa kitabesi yoktur. Bu yüzden hangi tarihte ve kim tarafından yapıldığı bilinmez. Köprünün batı yönündeki son kemer gözü üzerinde: çerçeveli bir taş vardır.

Bu taşta bir motif vardır, motifin ortasında salkımları bulunan bir asma ve asmanın sol yanında aslan heykeli görülür. Üst boşlukta 1328-1329 tarihleri yazılıdır. Bu hicri tarihler tamir tarihini belgelemektedir.

Bu kabartmanın ortasındaki iki yana sarkık asma çubuğu Hayat ağacını sembolize eder. Soldaki aslan kabartması ise, Selçuklu aslan kabartması tasvirine benzer.

Bu motifin hemen üstünde, kısmen aslan başı, burnu kırık, ikinci bir “Taş oluk” vardır. Bu taşın üzerine aslan ve üzüm tasvirleri işlenmiştir.

Ayrıca 1911-1912 tarihleri yazılıdır. Bu bir onarım kitabesidir ve köprünün 20’nci yüzyıl başlarında onarıldığı anlaşılmaktadır. Kitabeli taşın üzerinde: ejder başı şeklindeki çörtenin de aynı onarım sırasında eklendiği düşünülmektedir.

Uzunluğu 161 metredir. Tabiye genişliği 6.10 metredir. En büyük kemerin açıklığı 12 metre, yüksekliği ise 11 metredir. Köprü tamamen simetrik bir yapıya sahiptir. Çünkü: en yüksek kemerin doğusunda, giderek küçülen 2 kemer, batısında ise yine giderek küçülen 5 kemer vardır. Sekiz gözü vardır. İlk yedi göz sivri kemerlidir. Doğu yönündeki son göz yuvarlak kemerlidir.

Köprünün toprağa sağlam basması ve Kızılırmak’ın azgın sularına direnebilmesi için: kemerlerin oturtulduğu ayakların, iki ucunda, 7 tane güneyde ve 7 tane kuzeyde olmak üzere 14 tane, üçgen şekilli Tosun Burunları yani Sel yaranları yerleştirilmiştir.

Suyun geliş istikametinde, kuzey taraftaki sel yaranları hem yüksek hem de üzeri düzgün bir üslupla yayvan çatılı dam gibi kapatılmıştır.

Yanlardaki korkuluklar iyi durumdadır. Korkuluklar eni 30 cm, boyu 79 cm ebatlarında kesilmiş taşlardan yapılıştır ve 156 metre uzunluğundadır. Güney korkuluk taşlarının batı ucundaki taşın üzerinde iri rakamlarla 1935 yazılıdır. Korkulukların altına taş oluklar yerleştirilerek yağmur ve kar sularından korunmak amaçlanmıştır.

Evet, köprünün yukarıda belirttiğim gibi yapım tarihi belli değil, ancak kemer ayaklarının oturduğu ampatmanların taş işçiliğindeki farklılıklara bakılarak muhtemelen 13’ncü yüzyılın ilk yarısında yapıldığı tahmin edilmektedir.

Ancak zamanla tahrip olduğu ve 15’nci yüzyılın sonlarına doğru, su içinde kalan eski ampatmanlardan yararlanılarak günümüzde görülen yeni köprünün yapıldığı düşünülür. Yani, Dulkadiroğlu Alaüddevle Bozkurt Bey’in oğlu Şahruh Bey tarafından yaptırılmış olmalıdır.

Köprünün ismi olduğuna göre, biraz “Şahruh Bey” den söz etmekte yarar var. Kendisi: Dulkadiroğulları Beyi Alaüddevle Bozkurt Bey’in dört oğlundan birisidir. Kız kardeşi Ayşe Hatun Sultan; Sultan 2’nci Beyazıt’ın eşidir.

Aynı zamanda Yavuz Sultan Selim’in annesidir. 1480 yılında Şahruh Bey, Kırşehir Sancak Beyidir. Ancak, yine aynı tarihte amcası Şah Budak Bey tarafından “gözlerine mil çektirilmiş” tir. Eğer köprü Şahruh Bey tarafından yaptırıldı ise, muhtemelen 1480 yılı öncesinde yapılmış olmalıdır.

Köprü: Şahruh Beyin oğlu Mehmet Bey tarafından 1538-1539 yılları arasında onarılmıştır. Bu onarımla ilgili kitabe, köprünün halen üstündedir. Kitabe, 1928 yılında ırmağın sağ kıyısında, köprünün kuzey batı girişinde toprağa gömülü olarak bulunmuş ve Sivas Müzesine kaldırılmıştır.

Kitabede yazılı olanlar “Bu köprü 1538-1539 yıllarında Alaüddevle Zulkadiri Sasani’nin oğlu Şahruh Bey’in oğlu Mehmet Emir Abdullah eliyle onarıldı.”

Evet, köprü günümüzde de kullanılmaya yaya ve araç trafiği devam edilmektedir. Son bir not, köprü ile ilgili bir söylenti var. Sanırım ilginizi çeker “Korkuluk taşları arasında bulunan çukur taşına sırt dönerek bir dilek tutulur” böylece tutulan dileğin gerçekleşeceğine inanılır.

PALAS

Palas: Kayseri il merkezine 56 km, Sarıoğlan ilçe merkezine 17 km uzaklıktadır. Palas kelimesi Farsça bir kelimedir. “Palas” ın kelime anlamı eski “aba, çul, kilim, keçe” demektir. Bir diğer söylenti de Tuzla gölünde yaşayan kaz yavrularına “Palaz” denir. Kayseri’den ava giden avcılar “Hadi Palaza gidelim” şeklinde birbirlerini çağırırlarmış.

Anadolu Beylikleri döneminde, Palas, Dulkadiroğlu Beyliği hakimiyeti altına girmiştir. Sultan 4’ncü Murat: Revan seferine giderken, Palas yakınlarında konaklamıştır. 1706 yılında Türkmen aşiretlerinden Recepli kolunun bir kısmı, Halep’ten gelen göçmenlerle Palas’a yerleşmiştir.

Ulu Cami

İlçe merkezine bağlı Palas köyündedir. Cami 1233 yılında Selçuklu döneminde Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat tarafından yaptırılmıştır.

Tuzla Gölü

İlçe merkezine bağlı Palas köyü ile Bünyan ilçesine bağlı Büyük Tuzhisar köyü arasındadır.

Tarihi İpek yolu üzerinde bulunan göl ve çevresinde, günümüze kadar ayakta kalmayı başarmış Sultanhanı gibi birçok han, kervansaray, cami ve külliye bulunur.

Tuzla gölünün: üçte ikilik bölümü tuz ile kaplıdır. Kalan üçte birlik bölümü ise bataklık ve çamurdur. Gölün en derin yeri, güneybatıda 15 metredir. Göl denizden 1141 metre yüksekliktedir.

Kuzeyinde bir set gibi duran tepeleriyle, Kızılırmak nehrinden ayrılan Tuzla gölünün çevresinde: sazlıklar, ıslak çayırlar, tuzcul bitki bozkırları, mera ve tarım arazileri bulunur. Yaz aylarında yağışın azalmasına ve buharlaşmaya bağlı olarak göl alanı daralır, suyun içindeki tuz göl kenarında çökelmektedir.

Göl suyunun çekildiği alanlarda 10-15 cm kalınlığında bir tuz tabakası oluşur. Tuzla gölü: İç Anadolu’da insanoğlu tarafından yaratılan olumsuzluklardan etkilenmekten kısmen kurtulmuş tek tuzlu göldür. Çamurlu toprağın: romatizmaya iyi geldiği söylenir.

Önceleri, göl “tuzla” olarak kullanılmış, ancak içeriğinde sağlığa zararlı “alçı mayası” bulunduğunun tespit edilmesinden sonra kapatılmıştır. Göl: Ramsar sözleşmesine ikinci sıradan adaydır. Çünkü geniş ve farklı ekosistemlerin bir arada bulunmasıyla zengin bir biyolojik çeşitlilik barındırır.

Bölgede endemik bitki türleri de bulunmaktadır. Dünyada sadece Sultan sazlığı ve Tuz gölünde bulunan Elymus elongatus isimli bitki gölün doğu ve kuzey kıyılarına yayılmıştır. Bu yüzden: 1993 yılında Korunması gereken tabiat varlığı ve birinci derece doğal sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır.

Kayseri merkez ile ilgili gezi yazım için Kayseri

Kayseri Yeşilhisar

Buram buram tarih kokan bir yer, Kapadokya’nın hemen yakınında, Kapadokya kadar tarihi güzelliklere sahip olmasına rağmen, tanıtım eksikliği ve tarihi mekanların sonradan kısmen tahrip edilmesi nedeniyle, hak ettiği turizm değerine kavuşamamış bir yer, gerçekten muhteşem güzellikle yerler var, bence buraya gidin, bu tarihi yerleri tek tek gezin dolaşın, gerçekten oldukça güzel tarihi yerler var.

ULAŞIM:

İlçe Kayseri-Niğde karayolu üzerindedir. Yeşilhisar, İl merkezi olan Kayseri’ye 67 km uzaklıktadır. Yeşilhisar, Ankara arasındaki uzaklık 364 km. Yeşilhisar, Nevşehir arasındaki uzaklık 55 km. Yeşilhisar, Niğde arasındaki uzaklık 60 km.

TARİHİ:

MÖ 317 yılında bölgede Roma hakimiyeti görülür. Kapadokya bölgesinde ismi geçen 8 büyük şehirden bir tanesi de “Kbistra” veya “Siyiera” yani günümüzdeki “Yeşilhisar” dır. Yeşilhisar, Osmanlı döneminde Sultan III Mustafa tarafından, Karaman-Niğde sancağına bağlanmıştır. 1858 yılında nahiye olur ve Kayseri’ye bağlanır. 1902 yılında ise İncesu ilçesine başlanır. 1947 yılında İlçe olur.

GENEL

İlçe Kayseri ilinin güneybatısındadır. İlçe: Karadağ’ın doğuya uzanan etekleri üzerinde, geniş Karahisar ovasının batı ucunda kurulmuştur. Genel olarak düz araziden oluşur. Rakımı 1330 metredir. Bölgede karasal iklim hakimdir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı geçer. Yağmur son derece azdır. İlçede ticaret ve sanayi gelişmemiştir, ekonomi tarıma dayalıdır. Özellikle elma ve kayısı yetiştiriciliği yaygındır. İlçede orman yoktur.

NE SATIN ALINIR-SOĞANLI BEZ BEBEKLERİ:

Buralara yolunuz düşerse kendiniz veya yakınlarınız için hediyelik “bez bebek” satın alabilirsiniz. İlçe merkezine bağlı Soğanlı köyünde: yaşlı kadınların bugün de giydikleri yöresel kıyafetler: 20-70 cm boyunda ve 1 cm eninde, tahta ve saç iskelet üzerine giydirilmesi ile bez bebekler hazırlanıp satışa sunulmaktadır.

El işi üretimle yapılan bu bebeklerin en büyük özelliği: tamamen yerel özelliklere sahip çeşitli motif ve pullarla süslenmeleridir.

Üstünde; motiflerle süslenmiş etek, entari ve tül gelinlik olan Soğanlı Bebekleri, üç farklı boyda üretilir. Küçük boy bebekler: 20-25 cm arasında dimili yani şalvar ve etekli bebeklerdir. Orta boy bebekler: 25-30 cm arasında, dimili yani şalvar, fistan yani etek, önlüklü, kirmenli, testili, yabalı ve mini bebekli bebektir. Büyük boy bebek ise: 35-40 cm boyundadır. Bunlar da dimili yani şalvarlı, fistanlı yani etekli, önlüklü, kirmenli, testili, yabalı ve mini bebeklidir.

YEŞİLHİSAR MESLEK YÜKSEKOKULU:

Okul: Fatih Mahallesi, 116 Sokakta bulunan Dr. Fuat SEZGİN Yerleşkesindedir. Kayseri Üniversitesine bağlıdır. Okul 2018 tarihinde eğitim ve öğretime başlamıştır. Veterinerlik bölümü ile bitkisel ve hayvansal üretim bölümleri vardır.

GEZİLECEK YERLER:

ULU CAMİ:

İlçe merkezinde, Cami Kebir mahallesindedir.

Caminin kuzey yönünde, yuvarlak kemer üzerinde, üç satırlık kitabesi bulunmaktadır. Bu kitabeye göre, cami: 1348 yılında Eretna devletinin 1’nci Hükümdarı Alaaddin Eretna tarafından yaptırılmıştır. Eretna devleti kimdir? Anadolu’da Selçuklular ve İlhanlılar üzerine kurulmuş bir devlettir. Alaaddin Eretna, oğlu Hasan Bey’in ölümünden sonra bir cami, han ve hamam yaptırmıştır.

Kitabenin bulunduğu kapıdan avluya geçilir. Minare avlunun sol köşesindedir. Son cemaat yeri, iki sütunlu ve üç yuvarlak kemerlidir. Kemerler köşede, duvar üzerine oturur. Sağda üst köşede dikdörtgen şeklinde ve düz bir kapıdan çardaka çıkılır. Camiye, üzerinde üst üste iki kitabe bulunan yuvarlak kemerli bir kapıdan girilir. Ayrıca asıl kapı yanında, dikdörtgen şeklinde iki kapı daha vardır ki bunlar daha sonra pencere olarak değiştirilmiştir. İçeride karşılıklı dörder yuvarlak kaideli ve başlıklı sütun araları sivri kemerli olup düz tavanlıdır. Mihrap ve minber ahşaptır. Caminin içerisindeki mimari yapısı görenleri hayvan bırakıyor. Çünkü caminin içerisinde, 8 ayrı sütunun karşılığı, kendine paralel olarak yapılmış, 1.5 metre kalınlığında duvar bulunmaktadır.

Caminin minaresi, 12 köşeden oluşur. Her bir köşesi, yılın bir ayını işaret etmektedir.

Caminin bir diğer özelliği de, mevsim şartlarına göre değişkenlik göstermesidir. Cami yazın serin, kışın ise sıcak olma gibi bir özelliğe sahiptir. Mihrap ve minberi oyma tekniğiyle yapılmış olup devrin sanat kabiliyetini göstermesi açısından ilgi çeker.

Günümüzde 1300 kişinin aynı anda ibadet edebildiği bu cami, ilçenin en büyük camisidir.

SOĞANLI VADİSİ:

Soğanlı köyü: Kayseri-Niğde-Nevşehir üçgenindedir. Yeşilhisar ilçe merkezine 15 km uzaklıktadır. Vadi: 25 kilometrelik kanyon şeklinde geniş bir alana yapılmıştır. Bu geniş alanda, Roma döneminden itibaren yerleşim olmuştur.

Vadi yamaçlarında bulunan kaya mekanlar ise, Romalılar mezarlık ve ardından gelen Bizanslılar ise kilise olarak kullanmışlardır. MS 4’ncü yüzyıldan itibaren, burası Hıristiyanlığın Kapadokya’daki merkezlerinden birisi haline gelmiştir. Kapadokya bölgesinde ismi geçen 8 büyük şehirden bir tanesi de “Kbistra” veya “Siyiera” yani günümüzdeki “Yeşilhisar” dır. Biraz önce belirttiğim gibi, kaya mekanlarda kiliseler bulunmaktadır. Bu kiliselerde bulunan duvar freskleri, stil açısından 10-12’nci yüzyılları yansıtmaktadır.

Soğanlı ören yerinde yaklaşık 50 civarında kaya kilise ve mağara vardır. Ancak günümüzde bunlardan sadece 8 tanesi gezmeye müsaittir. Diğerlerinin kapı ve pencereleri, önceki yıllarda örülerek kapatılmış ve güvercinlik olarak kullanılmaktadır.

Günümüzde burada gezilebilecek kiliseler: Karabaş kilisesi, Kubbeli kilise, Tahtalı (Azize Barbara) kilisesi, Yılanlı kilise, Saklı kilise, Tokalı kilise, Ballık kilise ve Geyikli kilisedir.

Ayrıca, ören yerinde bulunan “Peri Bacaları” vadiye ayrı bir güzellik katmaktadır. Ayrıca yine 400 kadar kaya oyuğu varken, oyuklar bugün kullanılmıyor.

Kiliselerin özellikleri:

Ihlara-Göreme-Zelve vadilerindeki kaya yerleşimleri ve kiliselerinden farklı olarak: buradaki kiliseler kubbelidir. Çünkü tüflerin üzerinde kuruludur. Kiliseler ve mezarlarda, Hz İsa ve havarilerine ait resimler ve İncil’den sahnelerin yer aldığı freskler bulunmaktadır.

Kubbeli Kilise;

En ilgi çeken kilise “kubbeli kilise” dir. Buranın diğerlerinden farkı, kayaların dışı da boyanarak ve işlenerek muntazam kubbeli bir kilise haline sokulmuş olmasıdır. Bu boyalar yüzyıllardır kaybolmadan, silinmeden bugüne kadar gelmiştir. Vadinin kuzey tarafından bulunan bu kilise iki katlıdır ve içi diğer kiliselerde olduğu gibi fresklerle doludur. Dev bir peri bacası, ustalıkla oyulmuş ve kilise haline getirilmiştir. Ayrıca yine burada: kayalara oyulmuş tüneller, merdivenler, koridorlar ve dehlizler bulunmaktadır.

Saklı Kilise:

Kubbeli kilisenin alt katına Saklı Kilise denir. Kiliseye kuzeyinde bulunan kapıdan girilir ve güneyinde üç bitişik odası daha bulunmaktadır. Saklı kilisenin yakınlarında daha başka kaya kiliseleri ve kaya yerleşimleri bulunuyor.

Karabaş Kilisesi:

6’ncı yüzyılda inşa edilmiştir. Soğanlı yöresinin sanat değeri bakımından en büyük ve en güzel kilisesidir. Kilise duvarları 11 ve 13’ncü yüzyıllarda tekrar inşa edilmiştir. İlk olarak basit çizgiler ve motiflerle süslenmiştir. Freskler, 11’nci yüzyılda toprak boya ile yapılmıştır. Yağlı boyanın keşfinden sonra toprak boyalar yerine yağlı boyalar kullanılmıştır. Kilise 4 kısımdan oluşur. Kilisenin iç duvarlarını süsleyenler: İsa’nın doğumu, vaftizi, havlu ile kurulanması, dini mücadeleleri, çarmıha gerilmesi ve Saint Jean’in canavarı boğuşu gibi kompozisyonlar, 12 havarinin ve diğer azizlerin resimleri, Bizans ve Selçuklu motifleridir.

Yılanlı Kilise:

Kilise 14’ncü yüzyılda yeniden resimlendirilmiştir. İlk yapısı çok daha eskilere gider. Buradaki kompozisyonlara, diğer kiliselerde rastlanılmıyor. Kilise 3 bölmelidir. Üçüncü bölmesi: yontma taş ile yapılmış, sonradan yıkılmıştır. Duvar süslerinde: karşılıklı harp nizamı almış mızraklı askerler, İsa ve azizlerin resimleri bulunmaktadır. At üzerindeki Saint Jean’in yılana ve kurtlara saldırısı tasvir edilmiştir.

Tahtalı Kilisesi:

Yapım tarihi, 5 veya 6’ncı yüzyıla tarihlenmektedir. Daha sonraki yüzyıllarda İsa’nın vaftizi, havariler, azizler, koruyucu melekler, at üstünde bulunan Saint Jean’in canavarı öldürüşü gibi tasvirler, kompozisyonlar, portreler, Bizans ve Selçuklu motifleriyle süslenmiştir.

Sonuç:

Evet tüm bu tarihi kalıntılar, turizme açılıp milyonlarca insan buraya çekilecekten, günümüzde Soğanlı Kaya kiliseleri ve yerleşim yeri tehlike altındadır. Çünkü tepe üstlerinden kopan iri kaya parçaları kubbeli kaya kiliselerine çarpmış ve onları büyük ölçüde tahrip etmiştir. Ayrıca rüzgarın sebep olduğu erozyon ve yağmur suları da tahribata neden olmaya devam etmektedir.

ERDEMLİ VADİSİ:

Niğde-Kayseri kara yolunun batısındadır. Yeşilhisar ilçe merkezine 4 km uzaklıkta Erdemli köyündedir. Erdemli köyünün batısında, doğu-batı doğrultusunda uzanan vadi içerisinde arkeolojik kalıntılar bulunmaktadır.

Bu kalıntıların bulunduğu alan: Erciyes dağının aktif bir volkan iken püskürttüğü lavların akarsu aşındırması sonucunda oluşan kanyon şekilli bir vadidir.

Vadinin uzunluğu yaklaşık 10 km dir. Vadi içinden, Erdemli köyünde can bulan bir su akıyor. Köylüler tarafından sulamada kullanılan bu su, vadi içerisinde bir havuzda depolanıyor.

Vadiye “İçeriköy” adı verilmekte olup sert kayalardan oluşmuştur. Vadide çok sayıda kaya mekanları (manastır, kilise, odalar, gözetleme kuleleri, güvercinlikler) bulunmaktadır.

Vadi boyunca uzanan yerleşim alanında: 11 kilise vardır.

Bu kiliselerin isimleri: Haralam, İsli, Mezarlı, Çakıllı, Cami Altı, Develi, Kırmızı, Kervansaraydır.

Bu kiliselerin içerisinde duvar resimleri bulunur. Duvar resimlerinde İncil ve Tevrat konulu sahneler işlenmiştir. Ayrıca: bitkisel ve geometrik bazı süslemeler de kullanılmıştır.

Ayrıca yöre halkının “Ulu” ismini verdiği, kayaların doruk noktalarında bulunan mekanlar da bulunmaktadır. Vadinin derin olması, yükseklere şapel yapılmasına imkan vermiştir ve bu yüzden çok sayıda şapel mağara inşa edilmiştir. Bu şapellerin bir kısmında günümüzde de freskolar görülebilir.

Bunlar: Develi, Yarık, Sürgülü, Tapanlı Ulularıdır.

Bunların dışında, ayrıca vadinin güney yamacında büyük bir manastır, kale denilen teras ve kaynak sularının biriktiği bir havuz gölet vardır.

Bölge girişinde güney yamaçta bulunan büyük sütunlu kiliseyi, özellikle görmelisiniz.

KEŞLİK KÖYÜ:

İlçe merkezine 7 km uzaklıktadır.

“Keşlik” beyaz kayalık yer anlamına gelmektedir. Köyün ilk yerleşimcilerinin günümüzden 300-350 yıl kadar önce buraya yerleştikleri bilinmektedir. Köyün isminin ise, burada yaşayan bir keşişten geldiği söyleniyor. Ancak yine köyün ismine ait bir başka söylentiye göre, Orta Asya’dan buraya gelen Türkmenlerin, Keşlik bölgesinden gelmeleri nedeniyle, buraya da Keşlik ismini vermiş olmalarıdır.

Evet bugün köy, 90-100 haneli kagir evlerden inşa edilmiş, güneyindeki “Karatepe” yamaçlarına dayanan bir yerleşim yeridir. Köyün hemen arkasında doğal ve tarihi kayalıkların oluşturduğu üç oluşumlu alan “Kestel Mevkii” dir. Köyde oldukça yoğun doğal mağara, sığınak, kilise, Peri bacaları ve yeraltı şehri gibi yerler bulunmakta olup, henüz turizme açılmadığından ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Bunların çoğu, günümüzde köylüler tarafından ahır ve güvercinlik olarak kullanılmaktadır.

DOĞANLI KÖYÜ KIRKMERDİVEN YERALTI ŞEHRİ VE KAYA MEZARLARI:

Köyün güneybatısında Arapsini ve Turistik Mevkiinde kayalara oyularak yapılmış: kilise, mağara ve kaya mezarları bulunmaktadır. Ancak bunlar maalesef define avcıları tarafından tahrip edilmiştir. Yeraltı şehri, Kayseri Müze Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalarının ardından, iniş basamakları ve giriş kapak açıklığı ortaya çıkarılmıştır.

KALEKÖY:

İlçe merkezine bağlı ve 3 km uzaklıktaki Kaleköy’de harabeler bulunmaktadır.

Kaleköy’ün yaklaşık 1.5 km güneydoğusunda bulunan “Küçük Kale” nin doğu yamacındaki kayalık alanda, kaya yerleşimi ve iki tane kaya kilisesi vardır. Kuzeyindeki “Büyük Kale” ile arasındaki alanda, moloz taş ve duvar kalıntılarından oluşan, eski köy yerleşimi vardır.

Kuzeyde zeminde: Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait yeşil ve mavi renkli seramiklere rastlanmıştır. Büyük Kale’nin tepesinde, sarnıç kalıntısı vardır. Batı yamacına doğru ise, eski köy yerleşimine ait mezarlık bulunur. Buradaki mezarlar genellikle düz toprak gömü olup, güneye doğru taş sanduka sarıklı mezarlar da görülebilir. Mezarlığın karşısında: köy yolunun diğer tarafında, birbirine 100 metre uzaklıkta, Orta çağ dönemine ait 3 tane düz yerleşim kalıntıları bulunmaktadır. Bu düz yerleşimlerin, 350 metre kadar kuzeydoğusunda ise, birbirine 75 metre uzaklıkta, 30 metre çapında iki Tümülüs vardır.

GÜZELÖZ KÖYÜ:

Güzelöz köyü: Ürgüp-Soğanlı kara yolu üzerindedir.

Bu bölgede, doğal kayalıklar içerisine yapılmış kiliseler, oldukça iyi korunarak günümüze ulaşmıştır. Bu kiliselerin planları değişiktir, bazıları fresklerle kaplıdır, ancak ön kısımlardaki freskler tahrip edilmiştir.

Kireçli Kilisesi:

Kaya oyularak yapılmış kilise haç planlıdır. İçerisi tamamen fresklerle kaplıdır.

Geyikli Kilisesi:

Sadece apsis bölümü açıktadır. Diğer kısımları çökmüştür. Apsis bölümünde, karşılıklı iki geyik figürü dikkat çeker. Ancak bu figürler de kısmen tahrip edilmiştir.

Karaağaçlı Kilisesi:

Kayaya oyulmuş dikdörtgen planlıdır. Apsis bölümü açıktadır. Freskoları çok fazla tahrip edilmiştir.

Atlı Kilise:

Dikdörtgen planlıdır. Kuzey tarafı kayaya oyulmuş, diğer kısımları ise kesme taştan yapılmıştır. Fresk izlerinden atlı bir resim seçilebilmektedir. Kilise ismini bu freskodan almıştır.

Kayseri Yeşilhisar İçmece Şifalı Su Tesisleri

İÇMECE ŞİFALI SU TESİSLERİ:

İlçe merkezinin 10 km güneyindedir.

Burası “Dutluk” olarak da bilinir. Tesisler: 2017 yılında hizmete açılmıştır. Tesislerde: 36 tane apart daire, sosyal tesis ve 6 tane dükkan (fırın, market, kasap, restoran, kafeterya) bulunmaktadır. Ayrıca çevre düzenlemesi ve peyzaj çalışmaları yapılmıştır.

İçmecedeki suların; içeriğinde bulunan sülfür nedeniyle başta mide ve sindirim rahatsızlıkları başta olmak üzere birçok hastalığa iyi geldiği söylenmektedir. Sağlık Bakanlığı tarafından verilen raporlar da suyun şifalı olduğu yönünde imiş. Su, her yaş gurubunda insan tarafından rahatlıkla içilebiliyor. İçme suyu şeklinde, aç karnına özellikle sabah içiliyor.

Burada, konaklamak düşününler için, apart otel bulunmaktadır.

Kayseri Yeşilhisar Sultan Sazlığı Milli Parkı

SULTAN SAZLIĞI MİLLİ PARKI:

Sultan Sazlığı, Erciyes’in kuzeyinde, Kayseri il merkezine 70 km uzaklıktadır. Sultan Sazlığı kuş cennetinin büyük kısmı ilçe sınırları içerisinde bulunur.

Sazlığın kuzeyinde bölgenin en yüksek volkanik dağı Erciyes bulunmaktadır. Sazlık, dağın eteklerinde büyük tatlı su bataklığından oluşmaktadır. Büyük kısmı sazlıklarla kaplı, yer yer kamış, kafa otu ve kındıralar bulunur. Açık havalarda ise nilüferler görülür. Sazlığın merkezine doğru ise, kuvvetli rüzgarlarda yer değiştirip, suyun alçalmasıyla aşağıya inen çok sayıda yüzen saz adacıkları görülebilir.

Sultan Sazlığı, güney ve kuzeyde bir tuzlu su gölü olan Yay Gölü ile ayrılır. Kuzeybatı köşesinde ise göle bağlı Çöl gölü vardır. Çok fazla tuz barındıran göl suyunun derinliği azdır. Çevresinde bitki örtüsü bulunmaz. Yazın kuraklaşır.

Sazlığa verilen “Sultan” ismi: bu alanın tarihi kökeninden gelir. Osmanlı Sultanlarından 4’ncü Murat, 1636 yılında Revan Seferine giderken bölgede konaklamış, otağını günümüzdeki Köşk Pınarının bulunduğu yere kurdurmuştur. Ordu 3 aydan fazla sürede burada kalır. Levazım taşıyan hayvanların yiyeceklerini temin etmek için Yay gölü içerisinde bir yol açılmış ve sazlığa geçiş sağlanmıştır. Sultanın ordusuna hizmet etmesinden dolayı, o tarihten itibaren sazlığın ismi “Sultan Sazlığı” olmuştur.

Buraya Sultan Sazlığı isminin verilmesi hakkında bir başka söylenti daha vardır. Buna göre “Mekke’ye hacı olmak üzere giden Osmanlı Sultanları, dinlenmek ve avlanmak için uzun süre burada konaklamışlardır.”

Sultan Sazlığı ilk olarak, 1969 yılında dönemin Feke Orman İşletme Müdürü tarafından bulunmuştur. Daha sonra yapılan araştırmalarda, buranın dünya çapında önemli bir sulak alan olduğu tespit edilmiştir. Hatta, 1970 yılında, bazı kişilerin buradan topladıkları 300 bin kadar ördek yumurtasını, Kayseri’de sattıklarının öğrenilmesi üzerine, burası resmen “Su Kuşları Koruma ve Üreme Alanı” olarak tescil edilerek koruma altına alınmıştır. Öte yandan, 1977 yılında burası UNESCO tarafından “İnsan ve Biyosfer” programına dahil edilince, DSİ ile bir protokol hazırlanarak Sultan Sazlığının kurutulması önlenmiş, tedbir alınmıştır.

Gelelim günümüze:

Burada 300 civarında kuş türü bulunmaktadır. Bu kuş çeşitliliği, Sultan Sazlığını Manyas gölünden sonra ülkemizin 2’nci önemli kuş cenneti yapar. Burada: çok sayıda kuşun beklenmesi, barınması, konaklaması ve kuluçkaya yatması için ideal bir ortam bulunmaktadır. Ülkemizin 7 önemli sulak alanından birisidir. Uluslararası Ramsar sözleşmesi kapsamına da alınmıştır. Tüm bunların yanında, Sultan Sazlığı: yörede hasırcılık ve el sanatları alanında da insanlara katkı sağlar. Köylüler sonbaharda ürettikleri saz ve sazdan yapılan el sanatı ürünleri hediyelik olarak satarlar. Evet, Sultan Sazlığında ne yapabilirsiniz.

Sazlıkların arasında kayıkla gezinebilirsiniz. Yeşil, mavi ve sarının yarattığı büyüleyici bir fonda, kuşları izleyip fotoğraflayabilirsiniz.

ZENCİBAR KALESİ:

Kalenin: MS 6’ncı yüzyılda İranlılar tarafından yapıldığı tahmin edilmektedir. Çünkü Lidya Kralı Elyad ve Medya yani İran kralı Kyaksar arasında çıkan savaş üzün süre Yeşilhisar ovasında devam etmiştir. Savaş sonrasında yapılan antlaşmaya göre: MÖ 580 yılında, Yeşilhisar, İranlıların eline geçer. İranlı kral Kyaksar: buranın ticari ve askeri önemini bildiğinden çevresini bir hisarla çevirttirir, yukarı kaleye ise tahkimat yaptırır ve ismini “Zencibar” koyar. Günümüzde görülen duvarlar, bu hisarın kalıntılarıdır. Zencibar kalesi, uzun süre İranlılar ve Yunanlılar arasındaki sınırda bir askeri bölge olarak kullanılmıştır. Daha sonra Romalıların eline geçmiş ve Türkler bölgeyi ele geçirdiğinde de kullanılmıştır. Çünkü: kale Akdeniz Bölgesini, İç Anadolu Bölgesine bağlayan geçitlerin korunması ve bölgedeki şehirlerin güvenliği için stratejik önemdedir.

BAŞKÖY:

Başköy, iki vadi arasındadır. Burada: eşsiz doğa manzaraları, tarihi kilise ve kaya oyma mekanlar bulunmaktadır. Tarihi tescilli yapıları ile Aziz George Kilisesi karşısında bulunan Başköy, tarihi süreç içinde birçok medeniyet tarafından yerleşim yeri olarak kullanılmıştır.

Kayseri Kocasinan gezi yazıma ulaşmak için Kocasinan