İstanbul İstiklal Caddesi: Tünel ile Taksim arasında uzanır. 1927 yılından önceki ismi “Cadde-i Kebir” dir. Fransızca ismi “Grande Rue de Pera” dır. Caddenin uzunluğu 1400 metredir.
Cadde idari olarak: 9 mahalleyi kapsamaktadır.
MEŞELİK SOKAK
Sokağın eski ismi “Roum Mezarlik” dır. Çünkü burada eskiden bir mezarlık vardı.
NOSTALJİ TRAMVAY
Tramvaylar buradaki ilk seferlerinin 11 Şubat 1914 tarihinde yaptı ve 1961 yılında son seferine çıkarak yolcularına veda etti.
Tramvay Taksim meydanından başlayıp, İstiklal Caddesi boyunca ilerliyor ve Tünel meydanında bitiyor.
1989 yılında müzede bulunan eski vagonların restore edilmesiyle sembolik bir hatta elektrikli tramvay yeniden hizmete girdi. Bunun için en uygun yer olarak araç trafiğine kapatılan ve yayalaştırma bölgesi seçilen İstiklal caddesi oldu. Bugün, nostaljik tramvay, Taksim-Tünel arasındaki 1870 metre uzunluğundaki hatta, günde 2500 yolcu taşımaktadır. Sefer aralığı her 20 dakikada birdir. Tramvay hergün saat 07.00 ile 22.45 saatleri arasında çalışmaktadır.
FRANSIZ KONSOLOSLUK BİNASI
İstanbul İstiklal Caddesi 4 numaradadır. Fransız Sarayı olarak da bilinir.
Bab-ı Ali ve sonrasında yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti nezdinde, Büyükelçilik başkent Ankara’ya taşınana kadar burası ilk diplomatik temsilcilik olmuştur.
Yapı 1869 yılında yapılmıştır. Birinci Dünya Savaşı boyunca, bina Amerikan Kızılhaç Hastanesi olarak hizmet vermiştir. 1920 yılında tekrar elçiliğe dönüştürülmüştür.
Birbiriyle bağlantılı üç bölümden oluşmaktadır. Geniş bir avlusu bulunur.
Yapının bahçesinde: Sultan I Mahmut döneminde orduyu çağdaşlaştırma faaliyetlerini yürüken Humbaracı Ahmet Paşa’nın büstü vardır. Çünkü kendisi bir Fransız asilzadesidir. Fransızca ismi “Marquis de Bonneval” dir, elbette büstte bu isim yazılıdır.
Yapı, günümüzde Fransa Büyükelçiliğinin İstanbul rezidansı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca binanın içinde Fransız Kültür Merkezi vardır.
SURP HOVHANNES VOSGEPERAN ERMENİ KATOLİK KİLİSESİ
İstanbul İstiklal Caddesi Fransız Konsolosluğun hemen arkasındadır. Zambak Sokaktadır.
Burada ilk olarak, 1832 yılında Ermeni Cemaati tarafından yaptırılan bir yurt-hastane ve fakir çocuklar için okul yaptırılmıştır. Ayrıca yine burada kalanların dini ihtiyaçları için küçük bir kilise yaptırılmıştır.
Ancak kilise, nüfusun artması sonucu yetersiz gelince, 1837 yılında büyütülerek Hovhan Vosgeperan adına kutsanmıştır. Kilisenin mimarı Andon Tülbentçiyan’dır.
Katolik Ermenilerin en büyük kilisesidir, aynı anda 600 kişinin ibadet edebileceği büyüklüktedir.
Ancak yapıldıktan sonra yanarak tahrip olmuştur.
Harabe halindeki kilise, mimarlar Garabed ve Andon Tülbentçiyan kardeşler tarafından tamir edilmiş, yanına bir okul yapılmıştır. Çan kulesi, yapının güney yönündedir.
Günümüzde görülen kilise: 1863 yılında ibadete açılmıştır. Kilise, 1979 yılında Papa II Jean Paul tarafından ziyaret edilmiştir. İstanbul şehrinde bu denli büyük bir Ermeni kilisesi bulunması, yapının önemini ortaya koymaktadır.
ZANNİ APARTMANI
İstanbul İstiklal caddesinde 32 numaradadır.
Bina, 1866 yılında Stavros Vutiras tarafından “Neologos tis Anatolis” isimli gazete binası olarak yaptırılmıştır. Bina 7 katlıdır. Art nouvo mimari tarzındadır.
RAGIP PAŞA APARTMANI
İstanbul İstiklal caddesinde 40 numaradadır. Caddenin köşesindedir.
Yapı: 1900’lü yılların başında 32 yıl Mabeyncilik yapan Ragıp Paşa tarafından, Ermeni mimarlar Aram ve Isac Caracach’a yaptırılmıştır.
Ragıp Paşa: Sultan II Abdülhamit döneminde Vezir olmuş, ticaret ve madencilikle uğraşarak oldukça büyük bir servet edinmiştir. Bu serveti ile, hanlar, köşkler ve fabrikalar yaptırmıştır. Öte yandan, Ragıp Paşa’nın çok ehlikeyf bir kişi olduğu biliniyor. İlk rakı fabrikasını, Ragıp Paşa kurmuştur. Osmanlı döneminde, Ragıp Paşa, fabrika kurana kadar, rakı evde üretilirdi. Üretenler ise gayrimüslimler, Rumlar ve Ermenilerdi. 1880’li yıllarda Ragıp Paşa, Kırklareli Umurca’da rakı fabrikası kurdu.
1909 yılında İttihatçılar, Sultan Abdülhamit’i Selanik şehrine sürgüne gönderince, onun has adamı Ragıp Paşa’yı da Midilli adasına sürdüler. Birkaç yıllık sürgün hayatından sonra İstanbul’a döndü ama 1920 yılında mide kanserinden öldü.
Bu apartmandan başka, Ragıp Paşa, Beyoğlunda Afrika Pasajı, Rumeli Pasajı ve Anadolu Pasajını yaptırmıştır.
Apartmanın: İstiklal caddesine bakan cephede, sol tarafta zemin kat silmesindeki yazıtta “A.J.CARACAH, ARCHİTECTES” yazılıdır. Bu iki mimar, 1904-1912 yılları arasında İstanbul’da çalışmış, iki akrabadır. Yapının oldukça yüksek olan zemin katı: mağaza ve üst katları ise konut olarak kullanılmaktadır. Tuğla üzeri taş kaplamadır. Mimarlar, yapıya hareketlilik sağlamak için her katın pencerelerini farklı ve büyüleyici geometrik süslemelerle yapmışlardır. Apartman giriş kapısı: yuvarlak demir motifler ve düşey demir çubuklarla süslenmiştir.
Günümüzde burası otel olarak kulanılıyor. Özellikle konumu nedeniyle tercih ediliyor. Ayrıca apartmanın ikinci katında bir kafe bulunuyor.
CERCLE D’ORİENT-BÜYÜK KLUP-SERKİLDORYAN-EMEK PASAJI-GRAND PERA
İstanbul İstiklal Caddesi üzerinde, 56 numaradadır. Yeşilçam Sokağı köşesindedir. Cadde boyunca bina 45 metre uzanır.
1875 yılında Abraham Paşa tarafından, ünlü Fransız mimar Alexandre Vallaury’e konut olarak yaptırılmıştır. Binada: barok ve neo-klasik unsurlar göze çarpar.
Yapı 1884 yılında tamamlanmıştır.
Ön cephe oldukça güzel süslenmiştir, özellikle rölyefler ilgi çeker.
Abraham Paşa: binanın asma katında, özel daireleri tutup “Büyük Kulüp” e kiraladı.
“Serkldoryan” isimli şehir kulübü böylece bu binaya yerleştir.
Şehir kulübünün üyeleri: İstanbul’da yaşayan yabancılar, azınlıklar, levantenler ve şehrin ileri gelen Türkleriydi.
Şehir Klubü
Kulübün müdavimleri arasında sayılanlar: Enver Paşa, Talat Paşa, Cemal Paşa, Damat Ferit Paşadır.
Cumhuriyetin ilanından sonra kulübün ismi değişti ve “Büyük Kulüp” oldu. Önceleri briç, poker gibi oyunların oynandığı kulüp yapısı, daha sonra siyasi tartışmaların odağı oldu.
Binanın zemin katında: lüks ve geniş dükkanlar bulunuyordu. Bunlar arasında en dikkat çekenler Paris modasını İstanbul’a getiren Chavin mağazasıydı.
Ayrıca: saraylıların da sık ziyaret ettiği Stavraki berber salonu bulunuyordu.
Binanın arka tarafına, Cumhuriyetin ilanından sonra iki sinema (İpek ve Melek Sinemaları) eklenmiştir. Sinemalara pasaj içinden giriliyordu.
Abraham Paşa: zaman içinde borsa, kumar ve av düşkünlüğü nedeniyle servetini kaybetti ve para sıkıntısı çekmeye ve bankadan aldığı borcu ödeyemeyince, bina Osmanlı Bankasına geçti.
Tüm mal varlığını kaybeden Abraham Paşa ise, 1918 yılında 81 yaşında iken, attan düşerek öldü.
Bina Osmanlı Bankasından sonra, borsa simsarı Manuk Manukyan’a geçti.
Büyük Kulüp ise, 1975 yılında şehrin Anadolu yakasına taşındı.
Emek Pasajı
Ardından: zemin kattaki dükkan sayısı arttı, tavan süslemeleri olan salonlar uzun süreli depolar olarak kullanıldı. Takip eden süreçte ise, burası bir pasaja dönüştü ve “Emek Pasajı” oldu.
2016 yılında tarihi binada “Cercie d’Orient” muhteşem bir restorasyonla yeniden düzenlenmiştir.
Burada: “Gastrocity” konseptiyle bir Gastronomi katı düzenlenmiştir.
Fuaye alanı 1250 metre karedir.
Ayrıca: Beyoğlu dokusuyla uyumlu eğlence mekanları bulunmaktadır.
Ama buranın en büyük özelliği: Tarihi Emek Sinemasının 540 koltuk kapasiteli olarak yeniden düzenlenmesiyle oluşturulmuştur. Ayrıca: yine burada 8 yeni sinema salonu (toplam seyirci kapasitesi 800 kişidir.), bir tiyatro salonu düzenlenmiştir. Tiyatro salonu, 150 kişilik teleskopik oturma düzenine sahiptir.
Evet, buranın en büyük özelliklerinden birisi de, Türkiye’de ilk defa açılacak “Madame Tussauds Müzesi” bulunmasıdır. Müze, yılda 2 milyon ziyaretçi hedeflemektedir.
Pasajın da içinde bulunduğu bina, günümüzde “Emekli Sandığı” malıdır.
Emek Sineması
1924 yılında açılan sinemanın mimarı Rafael Alguadiş’dir. Film sahnesinin iki yanına yerleştirilmiş, sarı turuncu renkli “art nouveai” tarzı melek heykelleri ve sinemaya zorunlu giriş için kullanılan “Melek Apartmanı” nedeniyle sinemanın ilk ismi “Melek” olmuştur. Yani sinemanın ismi “Melek Emek Sineması” dır. Sinema Temmuz 2009 tarihinde kapılarını kapatmıştır. Daha sonra Emek Sineması, tarihi Cercle d’Orient binasında aslına uygun şeklide yeniden düzenlenmiştir. Renovasyonu, 1924 yılındaki orijinal projeye birebir uygun olarak yapılmıştır.
HALEP İŞ HANI-HALEP PASAJI
İstanbul İstiklal Caddesi 62 numaradadır.
Yapı, 1885 yılında Halepli Hacar tarafından “Halep Pasajı” ismiyle yaptırılmıştır.
Yapının dış cephesi fazlaca bezemelidir.
Ön cephesinde mağazalar ve üst katlarda konutlar bulunmaktadır.
Pasajın hemen arkasında, yine bölgenin önemli yapılarından birisi bulunur. 1886 yılında “Varyete Sirk Tiyatrosu” olarak kullanılan ve oldukça ünlü olan yapı, 1904 yılında yıkılmış ve mimar Kapanaki tarafından “Tiyatro” yapılmıştır.
1984 yılında pasajın ön cephesi hariç yıkılarak yeniden yaptırılır. Bu durum pasajın sahibi Süreyya Paşa’nın torunları tarafından düzenlenir. Ancak bu sırada pasajın Neo Rönesans ön cephesi olduğu gibi korunur.
Bu tiyatro salonu: o dönemin geleneklerini gösteren locaları ve balkon katlarıyla günümüzde de karakteristik özelliklerini korumaktadır. Tiyatro salonu aslına uygun olarak restore edilmiş ve “Orta oyuncular Tiyatro Topluluğu” tarafından kullanılmaktadır.
Pasajın içinde ayrıca 1989 yılında faaliyete geçen “Beyoğlu Sineması” vardır. Ayrıca pasajın içinde hediyelik eşya ve takı satan dükkanlar, otantik giysi, müzik ve dövme dükkanları bulunmaktadır.
ANKARA İŞ HANI
İstanbul İstiklal Caddesi 65 numaradadır.
Burası, 1914 yılında açılan bir “Rus-Amerikan Sineması” dır.
Cumhuriyet döneminde de sinema salonu olarak kullanılmış, 1937 yılına kadar varlığını sürdürmüştür.
Beyoğlu Sinema tarihinin en eski salonlarından birisi olarak kabul edilmektedir.
TOKATLIYAN İŞ HANI-PASAJI
İstanbul İstiklal Caddesi 76 numaradadır.
Buradaki arsada, 1805 yılında Hacı Krikor Amira Kevorkyan tarafından Üç Horan Ermeni Kilisesi ve Ermeni vatandaşları için konutlar ve dükkanlar yapılır.
Ancak, 1879 yılındaki büyük Pera yangınında buralar yanıp yok olunca bir dönem, burada tiyatro ve kafe/restoran tarzı yerler hizmet verirler. Bir süre sonra bunlar da yangında yanar.
1909 yılında dönemin ünlü restoran işletmecisi Mıgırdıç Tokatlıyan, Fransız mimar Alexander Vallaury tarafından, burada önce restoran ve kafeler kurar ancak buranın arsa sahibi olan Kilise vakfına borçlarını ödemekte zorlanınca, burayı otele dönüştürür.
Otel: yapıldığında kaloriferli ve 160 odalıdır.
Yemek takımları ve mobilyaları, Avrupa’dan getirilmiştir. Böylece Tokatlıyan Otel ve Pera Palas arasında büyük bir rekabet doğar.
Otel: önce Mıgırdıç Tokatlıyan ve sonra damadı tarafından işletilir.
Kapısı ilginçtir. Kapının üstü yelpaze biçimli cam alınlıklıdır.
Pencereleri geniş vitrinlidir.
Dönemin en ünlü eğlence mekanlarından birisi olan otel balolar ve düğünlere ev sahipliği yapmıştır.
Otel, 1947 yılında el değiştirir ve “Konak Oteli” adını alır. Ancak eski güzel günlerini yakalamayan otel, el değiştirir ve 1958 yılında ise İşhanı olur.
TARİHİ BİNA (SEBATİAN MALİKHANESİ)
İstanbul İstiklal Caddesi 77 numaralı binadır.
Bina tarihi kaynaklarda Sebatian Malikhanesi olarak geçer.
Yapının ilk sahibinin kim olduğu bilinmemektedir. Muhtemelen levanten bir tüccar ailesi tarafından yaptırılmıştır.
Yapıda genel anlamda: Yunan ve Roma mimari unsurları dikkat çeker. Ayrıca: taş cepheleri ve çıkma üzerindeki kıvrımlı motifleriyle görülmeye değerdir.
ÇİÇEK PASAJI
İstanbul İstiklal caddesi 80 numaradadır.
Tanzimat döneminde, gerek Sultan Abdülhamit ve gerekse Sultan Abdülaziz, tiyatro seyretmek için burada bulunan “Naum Tiyatrosu” na gelirlerdi. Burası Avrupa’nın en ünlü operacı, tiyatrocu ve şarkıcılarının sahne aldığı bir tiyatrodur.
1870 yılındaki Pera yangınında Naum Tiyatrosu da yanarak yok olur. Pera yangını, 5 Haziran günü, çok rüzgarlı bir günde, öğleden sonra Feridiye Sokakta oturan Macar Riçini’nin evinde çıkıyor ve 13 saatin sonunda 500 bina tamamen yanarak yok oluyor.
Galata bankerlerinden Hristaki Zografos: 1876 yılında Naum Tiyatrosunun arsasını satın alır ve arsanın üzerine bir çarşı ve apartman yaptırır. Yapının mimarı İtalyan Zanno’ur. Binanın giriş kapısı hem İstiklal Caddesine ve hem de Tiyatro Sokağına açılmaktadır.
Orjinali 5 katlı olan pasaj, geçirdiği yangınlar sonucunda 3 katlı kalır. Pasajın her katı, uzun dikdörtgen biçimli bir tasarıma sahiptir. Ortadaki dar koridora açılan karşılıklı sıra dükkanlardan oluşan pasajın kuzeydoğu cephesi, 3 kat boyunca, yarım yuvarlak bir form gösterir.
Binanın çarşı bölümünde 24 dükkan ve üstündeki apartman bölümünde ise 19 lüks daire bulunuyordu. Dükkanların bulunduğu pasaja “Hristaki Pasajı” ismi verilmiştir. Dairelerin bulunduğu apartmana ise “Cite de Pera” ismi verilmiştir.
1908 yılında binanın yeni sahibi Sadrazam Küçük Sait Paşa olur.
Sait Paşa Pasajı
Pasaja “Sait Paşa Pasajı” ismi verilir.
1918 yılında, İstanbul işgal altında iken İngiliz ve Fransız askerleri, Bolşevik ihtilalinden kaçarak ülkemize sığınan ve geçinmek için Beyoğlu yöresinde çiçek satan Beyaz Rus kadınlarını taciz ederler, bunun üzerine kadınlar bu pasajda çiçek satmaya başlarlar. Yani, pasajdaki dükkanlara, küçük çiçekçiler yerleşir. Bir süre sonra burası yani “Cite de Pera” çiçek mezat yeri olarak kullanılmaya başlanır. Pasajın ismi ise “Çiçekçiler Pasajı” olmuştur.
1940 yılından sonra ise, pasajda meyhane ve birahaneler açılmaya başlar, bunun üzerine çiçekçiler ve apartman sakinleri binayı terk ederler.
Pasajda ilk meyhaneyi açan “Yorgo Efendi” dir.
1978 yılında pasajda yangın çıkar ve sonrasında bakımsızlık nedeniyle binanın bir kısmı çöker. 1988 yılına kadar yıkık ve dağınık biçimde kalır.
Daha sonra ise restore edilerek Aralık 2005 tarihinde tekrar açılır.
Son bir not: yapının dış cephesinde bir saat bulunuyor. 1876 yılında yapılan bu saat, girişin en üst katı orta bölümdedir, Romen rakamları bulunan saat çalışmamaktadır.
GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ KÜLTÜR VE SANAT MERKEZİ
İstanbul İstiklal caddesi 90 numaradadır. Müzeye giriş ücretsizdir.
Galatasaray Müzesi, ilk olarak 1915 yılında Ali Sami Yen tarafından, Kalamış Kulüp Lokalinde oluşturulur.
Burası ülkemizin ilk Spor Müzesidir ve müzede o zamana kadar kazanılan kupalar ve denizcilik malzemeleri sergileniyordu.
Ancak savaş sırasında, müze binasına İngilizler el koyar ve müzede bulunan objeler, Ali Sami Yen tarafından toplanarak Lise Müdürü Salih Arif Bey’e teslim edilir.
Böylece müze, uzun yıllar Galatarasay Lisesindeki yerinde ziyarete açık kalır.
Günümüzde ise, Lisenin karşısındaki tarihi Beyoğlu Postanesinde, 2009 yılından bu yana “Galatarasay Üniversitesi Kültür ve Sanat Merkezi” bulunmaktadır.
Müzenin bulunduğu bina, 1875 yılında Tüccar Theodor Sıvacıyan tarafından konut olarak yapılmıştır. Konağın maun ve gül ağacı kaplı kapıları Fransa’dan getirilmiştir.
Konağın iç bölümdeki tavanlar: İtalyan bir sanatçı tarafından çiçek, meyve ve av hayvanları resmedilerek süslenmiştir.
Binanın üst katlarında Sıvacıyan ailesi oturmuş ve giriş katında ise, Apolonatos tarafından bir ecza deposu işletilmiştir. Çekme katı ile birlikte 5 kat olarak yapılan konağın cephesi, tamamen mermer kaplamadır. Neoklasik üsluptaki bezemelerle süslenmiştir.
1907 yılında bina, Posta Telgraf Nazırı Hüseyin Nasip Efendi tarafından satın alınır ve Beyoğlu Posta Telgraf Merkezine dönüştürülür. Daha sonraki süreçte, bir süre Alman ve İngiliz Radyo Şirketleri tarafından da kullanılan yapı: 1943-1944 yıllarında İstanbul Radyosunun deneme yayınları yapılan bir stüdyoya ev sahipliği yapmıştır. 1971 yılında tescil edilerek koruma altına alınan bina, 3 büyük yangın geçirir. 1977 yılındaki son yangından sonra onarılır. 1982 yılında Galatasaray Postanesi olarak hizmet vermeye devam eder. 1998 yılında ise aslına uygun olarak restore edilir ve 2009 yılında Galatasaray Üniversitesi Kültür ve Sanat Merkezi olarak kullanılmaya başlanır.
Merkezde bulunan müzede: 1905 yılından bu yana kazanılan kupalardan bir kısmı, Metin Oktay forması, birçok fotoğraf ve nesne sergilenmektedir. Ayrıca Atatürk’ün Galatasaray Lisesini ziyaretinde kahve içtiği fincan, imzalı fotoğrafı ve 2000 yılında kazanılan UEFA Kupası ve Süper Kupa da sergileniyor.
HÜSEYİN AĞA CAMİİ
Hüseyinağa Mahallesinde, İstanbul İstiklal Caddesi üzerindedir.
Caminin birçok ismi bulunmaktadır. Bunlar: Hüseyin Ağa Camii, Emin Bey Camii, Ağa Camii.
Cami, 1596 yılında: Galatasaray Ağası Şeyhülislam Hüseyin Ağa tarafından yaptırılmıştır.
Öncelikle caminin konumundan söz etmek gerekir. Beyoğlu, İstiklal caddesi eski büyükelçilikler, konsolosluklar ve çok sayıda Hıristiyan kilisesinin olduğu bir yer olarak öne çıkmıştır. Ancak bu cami, İstiklal caddesi boyunca uzanan tek Müslüman cami ve belki de bu yüzden inşa edilmiştir.
İkinci konu, Hüseyin Ağa’nın kimliğidir. Rivayete göre, Sultan II Beyazıt bir avlanma sırasında su içmek ister, bir kişi kendisine su verir. Bunun üzerine, Sultan, bu kişiye “kendisinden bir şey isteyip istemediğini sorar” bunun üzerine, kendisine su veren kişi “Burada bir eğitim kurumu yaptırmasını” ister. Ardından, Sultan II Beyazıt’ın oğlu Sultan I Selim tarafından, Galatasaray kurulur. Hüseyin Ağa, okulu en iyi tanıtacak kişi olarak okulun başına atanır.
Hüseyin Ağa Camii
Evet, biz yine camiye dönelim. Caminin mimari özellikleri: kargirdir ve tek şerefeli minaresi vardır.
Yapının günümüze kadar olan süreçte, 3 yapım ve tamir aşaması vardır.
Birinci aşama: 16’nci yüzyıldadır.
İkinci aşama: 1834 yılında Sultan II Mahmut dönemindedir.
Daha sonra belirsiz bir tarihte yangın olur ve cami, yangından sonra uzun süre bakımsız kalır.
1934 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından ihata duvarı yapılır, cami onarılır.
Üçüncü aşama ise, 2012 yılında başlayan restorasyon dönemidir.
Günümüzde camide; mihrap, duvarlar ve minare eski yapıdan kalmadır. Üst pencereler, renkli camlarla bezelidir. Duvarlar, belli bir yüksekliğe kadar Kütahya çinileriyle kaplanmıştır. Tavan ve tonozlar, renkli kalem işleriyle süslenmiştir.
Caminin avlusunda bulunan muhteşem şadırvan Mimar Sinan eseridir ve Kasımpaşa’daki Sinan Paşa Camiinden buraya getirilmiştir. Şadırvandaki fiskiye, Eyüp’teki Oluklu Bayır Tekkesinden getirilmiştir.
Caminin önünde, banisi Hüseyin Ağa ve Galatasaray Ağalarından Davut Ağa’nın kabirleri vardır.
Yaklaşık 2 yıl süren restorasyon sonrasında, cami 2014 yılında muhteşem bir törenle ibadete açılmıştır.
Son bir not: caminin bir özelliği daha var, ünlü şairimiz Nazım Hikmet: Ağa camiinde yalnızlığına dair bir şiir yazmıştır.
AR APARTMANI
Kitabesi yoktur. Muhtemelen 1906 yılında inşa edilmiştir.
Mimarları: Rum kökenli Yenidunia ve Kyrıakides Architectes’dir.
Yapı: “G RLF MICHELINI ENTREPRENEURS isimli İtalyan girişimciler için yapılmıştır.
Bu isim yani girişimcilerin isimleri yapının giriş kapısı üstünde yazılıdır.
Zemin kat, dükkan, üst katlar konut olarak düzenlenmiştir, toplam 5 katlıdır. Ahşap kesim işleri oldukça zariftir. Zemin katta antikacı dükkanı bulunmaktadır.
ALKAZAR SİNEMASI
İstanbul İstiklal Caddesinin hemen başındaki sinema en eski sinemalardan birisidir ve açılışı 1920 yılına kadar gitmektedir.1918-1920 yılları arasında yapılan sinema, Safvet ve Naci Beyler tarafından işletildi ve sinemanın ilk ismi “Electra Sineması” dır. Sonra ismi “Alkazar Sineması” olur.
1990’lı yıllarda sinema: salonu ve balkonu ayrılarak iki küçük sinema salonuna dönüştürülmüştür.
Ancak 2010 yıllında sinema kapanmak zorunda kalmıştır.
SARAY MUHALLEBİCİ BİNASI
İstanbul İstiklal Caddesi 107 numaradadır.
1935 yılında Hüseyin Topbaş, Kasımpaşa’da bir muhallebici dükkanı açar. 1949 yılında ise Beyoğlu İstiklal Caddesinde bir muhallebici dükkanı daha açar.
Bina, zemin katında bulunan Muhallebici dükkanı nedeniyle, Beyoğlu’nda oldukça tanınan bir yerdir.
HACOPULO PASAJI-HAZZO PULO PASAJI
İstanbul İstiklal Caddesi 116 numaradadır.
İstiklal Caddesinde, 6 tane çarpraz tonozun altından girilen dar ve uzun bir geçit sonunda, geniş bir avlu bulunur. Bu avludan, Meşrutiyet Caddesine ulaşılır.
Bina: Sultan Abdülaziz döneminde, şehrin Ortodoks cemaatine mensup zenginlerinden birisi olan tüccar “Hacopulo” tarafından yaptırılmıştır ve pasaj 1871 tarihinde açılmıştır.
İlk yapıldığında üst katlarda evler, alt katlarda ise dükkanlar vardı.
Pasajın Avlusu:
Pasajın avlusu çok özeldir. Avlu, bir zamanlar taş ve çakıl döşelidir. Bu durum günümüzde, yerdeki kalıntılardan anlaşılıyor.
Avlunun ortasında bir “fener” vardır ve bu fener, pasajın ilk açılışından kalmadır.
Meşrutiyet caddesinden pasajın avlusuna girişte, sol yanda “Adam Musiki Mağazası” varmış. Bu mağazanın üst katında ise, konserler verilen bir salon bulunuyormuş.
Avlunun çevresindeki 2 ve 4 katlı binaların üst katları mesken ve diğer katlar ise, işyeri olarak kullanılmaktadır.
Avlunun çevresinde: terzi, düğmeci, şapkacı, iplikçi ve benzeri tuhafiye dükkanları bulunur.
Bu dükkanların en meşhuru Heral Usta’nın “Büyük Lüks Kundura Mağazası” dır. Burada o dönemde son moda iskarpinler satılıyormuş.
Yine dükkanlardan birisi, Madam Eitenne Touzet’e ait “Kadın İç Giyim” dükkanıymış.
Dükkanlardan “Çin ve Hind Pazarı” nın sahibi: Hacı Hasan Handi imiş.
Yine pasajın dükkanlarından birisinde Ahmet Mithat Efendi’ye ait matbaa bulunuyormuş. Namık Kemal’in “İbret” isimli gazetesi bu matbaada basılıyormuş. Bu yüzden, pasaj aynı zamanda “Jön Türkler” in buluşma yeriymiş.
Avludan sola dönüldüğünde: Panaia Rum Ortodoks Kilisesi bulunur.
Günümüzde 5 katlı pasaj, iki büyük yangın atlatmasına rağmen hala ayaktadır. Şimdi burada: takıcılar, kitapçılar, çantacılar, Hazzo Pulo restoran ve Şarap evi dahil 40 dükkan bulunmaktadır.
Binanın üst katları ise atölye olarak kullanılıyor.
Evet, son 25 yıl içinde pasajın ismi iki kere değişti. Önce “Danışman Geçidi” ve sonra “Han Geçidi” oldu.
ANADOLU PASAJI
İstanbul İstiklal Caddesi 127 numaradadır.
Mabeynci Ragıp Paşa tarafından yaptırılmıştır.
Pasajın her iki cephesinde, girişlerin üstlerindeki çıkmalar görülmeye değerdir.
İstiklal Caddesindeki cephede, birinci kat, diğer katlara oranla farklı yüksekliktedir.
Binanın arka cephesinde süsleme yoktur.
Pasaj tek kapılıdır. Girişte, ünlü mefruşat mağazası “Lazzaro Franco” vardı. Ayrıca yine pasaj içinde “Brasserie de Orient” isimli Niko Valavanis tarafından işletilen birahane bulunuyordu. Birahane, 1934 yılında el değiştirdi ve “Anadolu Birahanesi” ismini aldı. Türk mutfağının ünlü isimlerinden “Hacı Salih” de, 1985 yılından bu yana pasajda faaliyettedir.
ELHAMRA HAN-ELHAMRA PASAJI-ELHAMRA SİNEMASI
İstanbul İstiklal Caddesi 130 numaradadır.
Binanın bulunduğu yerde: daha önce, 1827 yılında bir Fransız Tiyatrosu varmış. Tiyatronun ismi “Palais de Cristal” dir. Binaya: 1861 yılında bir “Balo Salonu” eklenmiştir. 1906 yılında tiyatronun faaliyeti durdurulur. 1920 yılında ise tiyatro binası yıkılır.
Daha sonra 1920 yılında Arapzade Sait Bey tarafından bu yapı yaptırılmıştır.
Mimarları Vedat Tek, Ekrem Hakkı ve Kiryakidis’dir.
Binanın yapımında: Selçuklu ve Osmanlı mimarisinden izler görülebilir.
Özellikle cephe mimarisi tam bir sanat eseridir. Binanın ön cephesinde: bütün pencereler kemerlidir. İkinci katta, cumba niteliğinde balkonlar bulunur.
Yapının: zemin katında dükkanlar ve bir sinema salonu, üst katlarda ise ofis ve bürolar vardır.
Zemin kattaki sinemanın ismi “Elhamra Sineması” dır. Atatürk’ün burada iki kere film izlediği söyleniyor.
Giriş katı, 5 kemerlidir. Asma kattan sonra iki kat boyunca Osmanlı cumbaları vardır. Binanın en üst katında ise Yunan mabetlerinde kullanılan sütunların taşıdığı bir galeri kat bulunur. Pasajın üstü cam bir tavan ile aydınlatılır.
Binanın geniş koridoru: zamanla pasaj olarak anılmaya başlanmıştır. Çünkü: binanın içinde bulunan dükkanlara ve sinemaya giriş bu geniş koridordandır.
Pasajda: gelinlik, tuhafiye ve konfeksiyon mağazaları bulunmaktadır.
Bina: bir süre kapalı kaldıktan sonra, 1958 yılında “İstanbul Opereti” olarak tekrar faaliyete geçer ve 1970 yılına kadar faaliyetini sürdürür. Daha sonra tekrar sinema olur, ancak 1999 yılında yanarak tahrip olur.
1960’lı dönemlerde burada “İstanbul Tiyatrosu” vardır ve dönemin en ünlü kültür merkezlerinden birisidir.
ATLAS PASAJI
İstanbul İstiklal Caddesi 131 numaradadır.
Pasaj: 1870 yılındaki büyük Pera yangınının ardından, Sultan Abdülaziz zamanında yani 1877 yılında Katolik Ermeni Cemaatinden Agop Köçeyan’ın konağı olarak yaptırılmıştır.
Yapının alt katı: Köçeyan ailesi tarafından at ahırı olarak kullanılmış, üstteki 3 kat ise konut olarak kullanılmıştır.
2’nci katta tavanda bulunan resimler: Ressam Hippolyte Barteaux’a aittir. Kendisinin Paris Louvre Müzesinde yapıtları vardır.
Agop Köçeyan 1882 yılında ölünce, konak Taksim Vosgeperan Ermeni Kilisesine hediye edilmiştir.
1948 yılında: Atlas Pasajında, 1860 kişi kapasiteli ve 35 localı Beyoğlu bölgesinin en büyük sinemalarından olan Atlas Sineması açılır. Yine aynı yıl Kulis Bar Restoran ve 1951 yılında ise Küçük Sahne Tiyatrosu açılır.
1970’lerde ise konak, bir dönem Banker Kastelli olarak ünlenen Cevher Özden tarafından satın alınmıştır.
Cevher Özden’in mali sorunları nedeniyle, bir süre sonra konağa Maliye Bakanlığı tarafından el konulmuştur ve Kültür Bakanlığına devredilmiştir.
1980’lerde restore edilen pasaj, alışveriş merkezi olarak kullanılmaktadır.
Pasajın ilk açıldığında at ahırı olarak kullanılan yere: sonrada 1948 yılında “Atlas Sineması” açılmıştır. Burada, uzun yıllar ünlü şarkıcılar tarafından konserler verilmiştir. Daha sonra bir ara bu sinema salonu kapanmış ve alt kat dükkanlara tahsis edilmiş, ancak daha sonra yeniden sinema salonuna çevrilmiştir.
Binanın 1’nci katında ise, daha sonraki yıllarda 1950 yılında bir tiyatro salonu kurulmuştur. Salonun ismi “Küçük Tiyatro” dur.
Binanın 2’nci katı ise, 2010 yılında İstanbul “Avrupa Kültür Başkenti” olunca, bu konuda kurulan Ajans, burada çalışmıştır.
ODAKULE İŞ MERKEZİ
Asmalı Mescit Mahallesinde İstiklal Caddesi 142 numaradadır.
1976 yılında yapılmıştır. Ancak yapılmadan önce burada İstanbul’un ilk alışveriş merkezi olan “Karlman Pasajı” bulunuyordu.
23 katlı yapının mimarı Kaya Tecimen ve Ali Taner’dir. 15 adet büro katı bulunmaktadır. Binanın yüksekliği 69 metredir.
Binanın zemin katı: İstiklal Caddesi ve Meşrutiyet caddelerini birbirine bağlayacak bir geçit şeklinde tasarlanmıştır. Alt katın diğer bölümler ise, sergilere ev sahipliği yapmaktadır.
Ayrıca, tiyatro ve konferans salonu ile restoran bulunmaktadır.
İstiklal caddesi üzerindeki giriş bahçesine, Salih Acar ve Atilla Onaran heykelleri konulmuştur.
Günümüzde bina: İstanbul Sanayi Odası ve Alman Kültür Merkezi tarafından kullanılmaktadır.
GALATASARAY LİSESİ
Kuloğlu Mahallesi İstiklal Caddesi 159 numaradadır.
Beyoğlu’nun tam ortasında, en güzel yerine kurulmuştur.
Lisenin bulunduğu bina, 1841 yılından beri “Galata Sarayı” olarak bilinir.
Gülbaba Hikayesi
Galata: 15’nci yüzyılda, Haliç ağzından Boğaziçi istikametine doğru, çok sık binaların ve dar sokakların bulunduğu, son derece işlek ve canlı bir ticaret merkezidir.
Galata surlarının dışında kalan kısımlar ise, boş araziden oluşuyordu.
Burada, bütün yamaçlar: bağ, bahçe, ağaçlıklı ve fundalıklı alanlar ve koruluklar vardı.
Bu koruluklarda: Sultan II Beyazıt tahta çıktığı yıllarda bir av partisi düzenler.
Rivayete göre: av dönüşü Beyoğlu sırtlarından Tophaneye giderken, bir kulübe görür.
Sultan II Beyazıt, dinlenmek için bu kulübeye gider ve burada yaşayan, nadide güller yetiştiren ve “Gülbaba” olarak tanınan zatın sohbeti ve ikramından çok hoşlanır. Bir isteği olup olmadığını sorduğunda ise, Gülbaba, Padişaha hitaben Beyoğlu sırtlarını göstererek “Orada bir mektep yapılmasını istiyorum” der.
Böylece Galata Sarayı denen bina yapılmış ve gayet muntazam ve herkes tarafından beğenilen bir mektep kurulur. Daha doğrusu “Galata Sarayı Enderun Mekteb-i” oluşturulur.
Evet: Galata Sarayı Mektep-i: 1481 yılında Sultan II Beyazıt tarafından kurulur.
Takip eden süreçte, 1868 yılına kadar muhtelif değişiklikler olur.
Mektep: Sultan II Mahmut döneminde, Tophane yangınında yanar. Bunun üzerine, Sultan mimar Defterdar Hacı Yusuf Efendi’yi görevlendirerek mektebi yeniden yaptırır.
1838 yılına kadar “Tıbhane Mekteb-i” olarak faaliyet gösteren okul yeniden yanar.
Sultan Abdülmecid döneminde, 1839 yılında bu kere bina kagir olarak yeniden yaptırılır.
1868 yılında okul “Mekteb-i Sultani” yani “Galatasaray Lisesi” olarak açılır.
GALATASARAY LİSESİ HAMİDİYE ÇEŞMESİ
İstiklal Caddesinde 159 numaradadır.
Çeşme yapısı, Galatasaray Lisesi avlusundadır, Sultan II Abdülhamit tarafından 1906 yılında yaptırılmıştır.
Çeşme, tek yüzlü dökme demirden meydan çeşmesi stilindedir.
MISIR APARTMANI
İstiklal Caddesinde 163 numaradadır. İstanbul şehrinin en büyük kiliselerinden olan St Antuan Katolik Kilisesiyle komşudur.
Burada ilk olarak: 1900’lü yılların başında yıkılan “Trocadero Tiyatrosu” vardı. Ancak bu tiyatro binası yıkılınca buraya, Mısır Hidivi Abbas Halim Paşa tarafından 1905-1901 yılları arasında kışlık konak yaptırılmıştır.
Mimar Ermeni asıllı Hovsep Aznavuryan’dır.
Yapı: İstanbul’un ilk betonarme yapısı olarak önem kazanır.
Mimari stil: Art nouveau tarzıdır, Birinci Ulusal Mimarlık döneminin izlerini taşımaktadır.
İnşaat malzemelerinin büyük bölümü Fransa’dan getirilmiştir.
Konak, 1910 yılında tamamlanarak Paşa’ya teslim edilir, önceleri Abbas Halim Paşa’nın kızı Prenses Emine ve yeğeni Said Halim Paşa’nın oğlu Prens Halim oturmuştur.
Paşanın ölümünden sonra konak, varisleri tarafından katlara ayrılarak apartmana dönüştürülmüş ve 1940 yılında ünlü işadamı Hayri İpar’a satılmıştır. Hayri İpar: şeker kralı ve Atatürk’ün müteahhidi olarak anılır. Sultan Abdülhamid’in emir-i ahor’u Mehmet Faik Paşa’nın kızıyla evlidir.
Hayri İpar tarafından binaya iki kat eklenir ve ayrıca asansör yaptırılır. İpar ailesi oğulları Ali İpar binaya yerleşir ve daha sonra aile tarafından burada balolar ve eğlenceler düzenlenir. Oğul Ali İpar, 1949 yılında Amerika’dan gelmiştir. Ünlü bir Hollywood film yıldızı ile evlidir.
Bina ilk yapıldığında dükkanlar, zemin ve 6 kattır. 6’ncı kattaki çamaşırhane ve çevresi teras olarak tasarlanmasına rağmen, İparlar tarafından apartmanın terası kapatılmış, 7 ve 8’nci katlar ilave edilmiştir. Hatta 9’ncu katın ruhsatı bile alınmış ancak 9’ncu kat yapılamamıştır.
Ancak Hayri İpar, İstanbul’dan ayrılınca apartman bakımsız kalır ve büyük ölçüde boşaltılır.
Apartman yapısı, yapıldıktan sonra uzun yıllar birçok ünlü isme ev sahipliği yapmıştır.
Örneğin: Ünlü Türk Şairi Mehmet Akif Ersoy: görev gereği on yıl kaldığı Mısır’dan dönünce 1936 yılında bu apartmanda bir daireye yerleşmiş ve ölümüne kadar burada yaşamıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında Apartmanda moda ve dikimevleri vardı.
Günümüzde binada: restoran, tiyatro, galeri ve lokaller bulunmaktadır. Ayrıca “Galerist Sanat Galerisi” de buradadır.
SURİYE PASAJI
İstiklal Caddesinde 166 numaradadır. Rus Konsolosluğunun karşısındadır.
Yapı, 1901-1908 yılları arasında Suriye uyruklu Hasan Halbuni Paşa ve Mehmet Abud Paşa tarafından yaptırılmıştır. Pasajlı konut özelliğindedir. Abud Paşa: Dersaadet Ticaret Odası Başkanlığı, Harbiye Nezareti Mubayaa Komisyonu ve Şirketi Hayriye reisliklerinde bulunmuş ve 1981 yılına kadar Abud Paşa yalısında yaşamıştır. Hasan Halbuni Paşa ise, Şam eşrafındandır. Pasajın ilk kiracıları 15 Musevi olur ve 1960 yılına kadar hiçbir kiracıya zam yapılmaz.
Projesi Bassiladis’e aittir. Pasaj yapısı: birbirinden bağımsız 3 apartman şeklinde düzenlenmiştir. Zaman içinde bu binalar birbirine köprülerle bağlanmıştır.
Osmanlı devletinin ilk sineması olan “Cine Central” yani “Santral Sineması” 1911 yılında bu pasajda açılmıştır. Diğer sinemalara göre daha ucuz olan ve eski filmler gösterilen sinemanın ismi 1925 yılında Şafak Sineması ve 1928 yılında Cumhuriyet Sineması olur. Daha sonra Zafer Sineması olur ve kapanır.
Pasaj: alt katı çarşı, üst katları ise konut olarak tasarlanmıştır.
Ayrıca: elektrik ve havagazı, o dönemde Saraydan sonra ilk olarak buraya bağlanmıştır. Çift asansörlü sistem ilk kez bu binada uygulanmıştır.
Günümüzde Suriye, Mısır ve Türkiye uyruklu birçok hissedarın ortak mülkiyetinde olan Suriye Pasajı, 1995 yılında Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından 1’nci derece tarihi eser olarak tescil edilmiş ve koruma altına alınmıştır.
Günümüzde pasajda: ikinci el kıyafet, kostüm dükkanları, aksesuar mağazaları ve kürkçü dükkanları bulunmaktadır.
ŞARK PASAJI-AYNALI ŞARK PASAJI-PASSAGE ORİENTAL
İstiklal caddesinde 172 numaradadır.
Pasaj: İstiklal caddesi ve Asmalımescit Gönül Sokağı birbirine bağlamaktadır.
Bölgede, Panaia Pasajından sonra en eski pasajdır.
Binalar kompleksi: 1840 yılında yapılmıştır ve bölgenin en gözde apartmanlarından birisi olmuştur. Aslında beşer katlı 2 handan oluşur.
Yapının Asmalı Mescit sokağına bakan cephesinde 2 dükkan vardır.
Pasajın kapısı üstünde: “Şark Aynalı Çarşısı” ve Fransızca “Passage Oriental” yazılıdır.
Pasaj “T” şeklindedir.
Pasaj içinde: sağlı-sollu dükkanlar bulunur.
Bu dükkanlarda, tarihi süreç içinde, Avrupa yayınlarını ithal eden bazı önemli ticarethaneler bulunmuştur. Bir de Ermenice bir gazetenin (Marmara isimli) matbaası da buradadır.
1864 yılında burada ünlü “Lebon Pastanesi” vardı.
Mahallenin bu bölüm 5 Haziran 1870 tarihindeki yangından etkilenmemiştir.
1940 yılında Lebon Pastanesi caddenin karşı tarafına taşınınca buraya bir başka pastane “Markis Pastanesi” açıldı. Markiz Pastanesi, özellikle duvarlarındaki fayans panolarıyla ünlüdür.
Bu yüzden çoğu zaman “Markiz Pasajı” olarak da bilinir.
1979 yılından sonra pasaj bir süre bakımsız kalır. 1992 yılında ise tamamen kapatılır. Yıkılı düşünülürken Anıtlar Yüksek Kurulu kararı ile bu yıkım önlenir. 2003 yılında pasaj dış kısmı korunarak içten tamamen büyük oranda değiştirilerek restore edilir. Ardından “Markiz Pasajı” ismiyle yeniden açılır. Zaten pasaja ilham kaynağı olan pastane de defalarca el değiştirir ancak eski parlak günleri yakalayamaz.
Evet, yakın zaman önce bina ve pasajda restorasyon çalışmaları başlatılmış olup halen sürmektedir.
NARMANLI HAN
İstiklal Caddesi 180 numaradadır. İsveç konsolosluğunun tam karşısındadır.
Yapı, 1831 yılında Rus elçilik binası olarak inşa edilmiştir. Yani, 2.7 dönümlük arazisiyle birlikte binanın mülkiyeti Rus devletine aittir.
Ünlü İtalyan mimar G. Fossati tarafından yapılmıştır.
1914 yılında hanın Sofyalı Sokağa bakan ve yüksek duvarlarla çevrili yeri, Rus Hapishanesi olarak kullanılmıştır.
Bugünkü Rus elçilik binası açılınca, han, Rus konsolosluk büroları ve Rus şirketlerine tahsis edilmiştir.
Yapı, 1933 yılında tamamen boşaltılmıştır ve ünlü İstanbullu tüccarlar Avni ve Sıtkı Narmanlı kardeşlerin mülkiyetine geçmiştir.
Narmanlı kardeşler sanatseverdir ve hanın odalarını, sanatçı ve yayınevlerine uygun fiyatlarla kiralamışlar, yapının bir sanat ve kültür merkezine dönüşmesine yardımcı olmuşlardır.
Ünlü sanatçılar Bedri Rahmi, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Aliye Berger gibi kişiler burada yaşamıştır.
MERKEZ HAN
İstiklal Caddesinde 181 numaradadır.
Yapı 1800’lü yıllarda Ermeni Düzyan ailesi tarafından yaptırılmıştır.
1800’lü yılların sonunda ise, yapı “Clup de Spor Oriental” olarak kullanılmış ve dönemin diplomatlarını ağırlamıştır.
1883-1890 yılları arasında yapı, Yunanistan Konsolosluğu olarak kullanılmıştır.
1900’lü yıllarda “Singer Şirketi” merkezi olmuş ve 1960 yılında Vehbi Koç tarafından satın alınmıştır.
T.C. ZİRAAT BANKASI BİNASI
İstiklal Caddesinde 183 numaradadır.
Burada daha önce “Mösyö Mulatier Pastanesi” varmış. Bu pastane, dönemin meşhur diğer pastaneleri olan “Markiz” ve “Lebon” ile yarışıyormuş. Ancak zamanla pastane yerini “Dekorasyon” isimli bir antikacı dükkanına bırakmıştır. Antikacı dükkanını Selahattin Refik Bey isimli dönemin antika eşyalarında uzman olan kişi açmıştır. Daha sonraki dönemde ise burada “Palamari Matbaası” bulunuyordu. Matbaada: sinema afişleri ve sinema biletleri satılıyordu.
Günümüzdeki yapı, Mimar Orhan Alnar tarafından, 1968 yılında yapılmıştır.
BAŞAK APARTMANI
İstiklal Caddesinde 203 numaradadır.
Yapının kitabesi yoktur, ne zaman yapıldığı ve kim tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Ancak, kayıtlarda 1932 yılında buradaki yapının “İzzet Bey Apartmanı” olarak kayıtlı olduğu görülür.
Giriş kapısının üst bölümünde, yoğun demir işçiliği görülmektedir. Her katta Fransız balkonlu pencereler göze çarpar.
Yapı: 2006 yılında tescil edilerek koruma altına alınmıştır.
ŞAUP APARTMANI
İstiklal Caddesinde 209 numaradadır.
Kitabesi yoktur, yapım tarihi ve yaptıran bilinmemektedir.
Ancak bazı kayıtlarda, apartman “Appart Kopp” adıyla geçmektedir.
6 katlı binanın girişi, Postacılar sokakta, mermer kemerli bir kapıdandır.
Bina, 2005 yılında tescil edilerek koruma altına alınmıştır.
ARTER
İstiklal Caddesinde 211 numaradadır.
Levanten bir aile tarafından yaptırılan burası “Meymaret Han” olarak tanınmaktadır.
19’ncu yüzyıl sonları ile 20’nci yüzyıl başlarında yapılmıştır.
Projesi Mimar Petraki Meymaridis tarafından çizilmiştir.
En önemli özelliği: her katın penceresinin birbirinden farklı tasarlanmış olmasıdır.
Han yapısı, bir harabeye döndükten sonra Ömer Koç tarafından satın alınmış ve restore edilmiştir. Toplam 4 katlık han yapısı günümüzde “Sergi Alanı” olarak kullanılmaktadır.
Günümüzde “Arter” olarak kullanılan bina, İstanbul ilinin en güzel sergi salonlarından birisini barındırmaktadır.
HIDİVYAL PALAS
İstiklal caddesinde 231 numaradadır.
Bina 1841 yılında yapılmıştır.
7 katlı bina, göz kamaştırıcı mimarisiyle önem kazanmaktadır.
Zaman içinde yetimhane ve otel olarak kullanılmıştır. Günümüzde ise bir Ermeni Vakfına aittir ve katlarda ofisler bulunmaktadır.
Yapıda ayrıca “1841 Tünel” isimli bir kafe-restoran bulunmaktadır.
Ayrıca, yapının içinde bir de “Sanat Galerisi” bulunmaktadır.
TARİHİ ARDA HAN
İstiklal Caddesinde 233 numaradadır.
Botter Apartmanına bitişiktir. Hemen arkasında “Tunca Apartmanı” vardır.
Apartman İtalyan Testa ailesine ait iken “Testa” olarak isimlendirilmiştir. Sonradan ise apartmanın ismi “Arda” ve “Tunca” olarak değiştirilmiştir.
Arda Apartmanının girişinde, günümüzde kafeterya vardır, üst katlar ise konut ve işyeri olarak kullanılmaktadır. Tunca Apartmanı ise sadece konut olarak kullanılıyor.
BOTTER APARTMANI
İstiklal Caddesi 235 numaradadır. Tünelden Galatasaray’a inerken, İsveç Konsolosluğunun yanındadır.
Yapı: 1900-1901 yılları arasında inşa edilmiştir. Bu yüzden, İstanbul şehrinde tarihi ve mimarı bilinen en eski yapı olarak önem kazanmaktadır.
Yapı: Hollanda uyruklu terzi (Haute Couturier), ünlü modacı ve aynı zamanda Sultan II Abdülhamit ve Sarayın resmi terzisi, Jean Botter tarafından İtalyan Mimar Raimondo D’Aronco’ya yaptırılmıştır. Ortaya çıkan apartman yapısı: art nouveau akınının Türkiye’deki ilk temsilcisidir.
Mimar D’Aronco: 1897-1909 yılları arasında Saray mimarı olarak görev yapmıştır.
Terzi Jean Botter ise, 1900’lü yılların başında mesleki çalışmalarını bir moda evinde sürdürmeye karar vermiş ve bu yapıyı gerek aile fertlerinin özel hayatlarını geçirebilecekleri bir konut ve gerekse atölyesi olarak yaptırmıştır. Evet, burası Türkiye’nin ilk moda evidir.
Apartmanın zemin katının caddeye bakan kısmında: Botter Modaevinin satış ve teşhir salonu bulunuyordu.
Yanının bodrum katı depo, zemin ve asma katları mağaza, birinci katı: atölye, kabul salonları ve depo olarak yapılmıştır. Diğer üç kat ise konut olarak tasarlanmıştır.
Burada Avrupai bir yaşamları olan Botter ailesi, genç oğullarının gezmek için gittiği Paris şehrinde hastalanarak ölmesi üzerine büyük acı yaşarlar ve buradaki binayı satarak Paris’e giderler.
Atölye bölümü, 1960’lı yılların başında bir banka şubesine dönüştürülmüştür.
Gelelim günümüze, Botter Apartmanı her ne kadar tescil edilerek koruma altına alınmış olsa da günümüzde kullanılmayacak derecede harabe durumdadır.
UNİON İŞ HANI
İstiklal Caddesi 237 numaradadır.
Yapının ilk olarak ne zaman yapıldığı ve mimarı bilinmemektedir.
Binanın yapımında: çini panolar, sütun başlıklı kemerler, geniş pencere kepenkleri ve taş kabartma Türk mimarlığı biçimleri yoğun kullanılmıştır.
En alt katta “Türk-Alman Kitapevi” ve “Kitabı Mukaddes” bulunmaktadır. Diğer katlardaki ofislerde ise turizm şirketi, misafirhane ve hukuk bürosu bulunur.
FOTO SÜREYYA
İstiklal Caddesinde 251 numaradadır.
2 katlı ve kagir yapı: 1928-1976 yılları arasında Foto Süreyya tarafından kullanılmıştır.
Stüdyoda: sanatçıların, sosyetenin ve güzellik yarışması adaylarının fotoğrafları çekilmiştir.
Süreyya Bükey: 1974 yılında vefat etmiştir. Foto Süreyya Stüdyosu, daha sonra lokanta olarak kullanılmıştır.
