Dağ yamaçları, burada kayalık sahiller ve küçük koylar oluşturarak, denize kadar inerler. Sahilde, kumsallar gri renklidir. Çünkü: eskimiş lavların aşınması ile oluşmuşlardır. Bölgede, başta gelen endüstri: dokumacılıktır. Ubud yolu üzerinde, birkaç fabrika ve atölye turlara açıktır. Burada: dokuma yapılmadan önce, düğümlenerek boyanmış olan ipliklerin kullanıldığı “ikatın” (Bali dilinde “endek”) kumaşının nasıl yapıldığını izleyebilirsiniz.
Klungkung
Burası: Bali’yi yöneten hanedanın uzun süre yaşadığı yer olarak önem kazanmaktadır. 300 yıl boyunca, Bali’yi yöneten “Batu Renggong” hanedanı: 1710 yılında buraya taşınmıştır. Bu nedenle: şehir, bu dönemin etkilerini taşır.
Öte yandan: 1963 yılında “Gunung Anung” denen yanardağ patladığında: çevreye saçılan kül, çamur ve taşlar, adanın bu kısmını yer yer harap etmiştir. Hatta, burada yapılan tarım, bu afetin yıkıcı sonuçlarından halen tam olarak sıyrılamamıştır.
Bale Kerta Gosa
Şehrin ortasında, anayolların kesiştiği yerde bulunan bir Kraliyet Sarayıdır. Takip eden süreçte, Hollandalıların yönetimi sırasında, burası “Mahkeme binası” olarak hizmet vermeyi sürdürmüştür. Binanın tavanı ilgi çekmektedir. Çünkü: canlı resimlerle kaplanmıştır. Resimler, günümüze kadar olan süreçte, zaman zaman yenilenmiş ve bu yenileme çalışmaları, hep, yakınlardaki “Kamasun” köyünden gelen sanatçılar tarafından yapılmıştır. Panoların çoğunda, Bali mitolojisine ait öyküler anlatılır. Ziyaretçilerin gözleri ise, genellikle, bu öykülerden “Günahkarları yer altı dünyasında bekleyen korkunç cezaları” betimleyen bölümü izler. Siz de, buraya dikkatinizi vermelisiniz.
Saray yapısını ziyaret eden önemli konuklar: “Bale Kambang” denilen, içinde nilüfer çiçekleri bulunan, suyla çevrilmiş bir pavyonda ağırlanırlar. Bu pavyonun tavanında da, Bali efsanelerinden aktarılan öyküler resmedilmiştir. Saray bahçesinin karşısında ise, eski yapılardan birinde, küçük bir “müze” bulunur. Müzede sergilenen eserlerin öne çıkanı: 1908 yılından önce çekilmiş, Racaların ve ailelerinin fotoğraflarıdır. Bu fotoğrafların önemi şuradan kaynaklanmaktadır: tarih bölümünde yazdığım gibi, bu tarihte, yani 1908 yılında, Hollandalılar bölgeye saldırınca, Raca ve mahiyeti, topluca intihar etmişler ve bu durum, Batıda ve özellikle Hollanda da çok büyük yankılar yaratmıştır. 1992 yılında, caddenin karşısında, bu olayın anısına bir anıt dikilmiştir.
Tihingan köyü
Bu köyde: Bali’deki gamelan orkestralarının kullandığı “gonglar” üretilmektedir. Köydeki bronz dökümhanelerde, ustalar durmadan çalışırlar ve canlı tutulan odun kömürü ateşinde bu gonglar üretilir. Elbette, çıkan gürültü ve ısı dayanılmazdır. Fakat, bu işlemler, yüzyıllardır değişmeden günümüze kadar süregelmiştir.
Goa Lawah
Evet, bölgeye gelen turist kafilelerinin mutlaka uğradıkları yerlerden birisidir. Burada: hediyelik eşya tezgahları, işportacılar, bağış toplayıcılar ve bilet satıcıları, muhteşem bir kalabalık yaratırlar.
Yarasa Mağarası
Bu mağaranın bulunduğu yerde, mağara ağzı ve kayalık yüzey: asılı duran veya dönerek uçarken, düşüp duran yarasalarla doludur. O kadar çok yarasa vardır ki, hepsi birden mağaranın içinde asılacak yer bulamazlar ve bazıları, mağaranın dışında, gün ışığında asılmak durumunda kalırlar. Bu yarasa kolonisi, akşam hava karardığında, bir bulut gibi mağaradan çıkarak, tropik gecenin içinde böcek avlayarak beslenmeye çalışırlar.
Padangbai
Burası: Bali adasının tek doğal limanıdır ve denizden yanaşılabilmektedir. 1597 yılında, bölgeye gelen ilk Hollanda gemileri, bu korunaklı körfeze demirlemişlerdir. Günümüzde ise, yine gezi tekneleri bu körfeze demirlerler ve yolcularını, teknelerle kıyıya taşırlar.
Balıkçılar, yakaladıkları balıklarını, Padangbai’nin küçük ve işlek limanına bırakırlar.
Candi Dasa
1970’li yılların sonlarında, buraya otel ve pansiyonlar inşa edilmeye başlanmıştır. Bu bölgenin: yumuşak bir iklimi, gri volkanik kumlu plajı ve şnolkerle dalış yapılabilen resifleri bulunmaktadır. Fakat: 1980’li yıllarda, bu mercan resifleri, yeni yapılan oteller için kum alınırken, yok edilmiştir. Böylece: bu mercan resifinin koruduğu kıyı kesimi de çabucak aşınmıştır.
Bunu önlemek için, daha sonra çirkin görünümlü bir dalgakıran yapılmış ve denize bir sürü kaya blok yerleştirilmiştir. Bunun üzerine erozyon durmuş, ancak bu kez de mercan kırıklarıyla karışık, koyu renkli bir kum ortaya çıkmıştır. Bu yüzden, buranın denizinde yüzmek isterseniz, ayağınıza mutlaka bir lastik deniz ayakkabısı giymeniz önerilir, aksi halde bu mercan kırıkları ayağınıza batabilecektir. Öte yandan, bu olumsuz gelişmeler, Candi Dasa denilen buranın gelişmesini engellemiş ve nispeten sakin kalmasına neden olmuştur.
Tenganan Pageringsingan
Bali adasındaki köylerin en ilginç olanlarındandır. Şehir merkezinden, 4 km. uzaklıktadır. Bu köylüler: “Bali Aga” yani “Asıl Balililer” olarak bilinirler. Çünkü, bunların yaşam biçimleri ve adetleri, adaya “Hinduizm” gelmeden önceki dönemleri yansıtmaktadır. Kendi müzikleri ve dansları vardır. Ancak, topluluk dışından insanlarla evlenmek yasak olduğundan, nüfusları gitgide azalmış ve bunun üzerine, bu gelenek, günümüzde yürürlükten kaldırılmıştır.
Köye gitmeyi düşünürseniz: sahilden buraya ulaşan bozuk yol, köyün girişindeki duvarın dışında biter. Ana girişten sonra, uzun bir cadde görülür. Çevresi açık kameriyelerin yanından geçerek, parke taşlarıyla döşenmiş teraslara ulaşırsınız. Burası: neşeli satıcıların olduğu bir Pazar yeridir. Bu Pazar yerinde, özellikle “geringsing kumaşı” ile dokunmuş dokumaları bulup satın alabilirsiniz. “Sarong” olarak isimlendirilen bu dokumaları yapmak aylar sürer ve bu yüzden fiyatları çok yüksektir.
Amlapura-Karangasem
Burası: 1963 yılından önce, Karangasem olarak bilinir. Agung dağının patlamasının kötü anılarını silmek için, şehrin ismi değiştirilmiştir.
Puri Kanginan
Bu raca sarayı, yanardağın patlaması sırasında zarar görmüş olsa da, sonradan yapılan restorasyonlar sonucu onarılmış ve ziyarete açılmıştır.
Ujung
Sahildeki bu bölüm; 1920’lerde inşa edilmiş ancak 1963 yılında yanardağ patlayınca tahrip olmuştur. Yinede bazı kapıları, kameriyeleri, terasları ve havuzunun bir kısmı görülebilmektedir. Burası, günümüzde, bir sanat merkezi yapılmak üzere restore edilmektedir.
