Kütahya Şaphane

İsterseniz ilçeyi tanıtmadan önce “Şap” madeni ve kullanım yerleri hakkında kısa bilgi vereyim. Şap madeni: turşu, konserve, deri tabaklama ve fırınlamada kullanıldı. Ancak besin işlemesinde kullanımı çeşitli yan etkileri beraberinde getirmiş ve kullanım ağır ağır azaltılmıştır.

Günümüzde ise, şap, sağlık uzmanları tarafından yaralanmalar ve hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Yine küçük bir ayrıntı: tıraştan sonra oluşan jilet kesiklerindeki kanamanın durdurulması için kullanılan kan taşı şaptan yapılır. Evet şimdi Şaphane ilçesini tanıtmaya başlıyorum.

ULAŞIM

Şaphane, Kütahya arası uzaklık 130 km dir. Şaphane, Simav arası uzaklık: 28 km. Şaphane, Gediz arası uzaklık: 27 km. Şaphane, Uşak arası uzaklık: 140 km.

TARİHİ

Kalıntılar değerlendirildiğinde, Roma ve Bizans döneminde burada yerleşim olduğu tahmin edilmektedir. Germiyanoğulları beyliği ve 1429 yılında Osmanlı hakimiyeti görülür. Ancak, ilçe merkezi daha önce Kayran mevkiinde Boncuktaş ismi ile kurulmuştur. 

Ormandan ağaç kesiminin yasaklanması, şap madeni kazanlarının tehlike oluşturması nedeniyle, yerleşim, zamanla ormanlık araziden dere içine inmiştir. Dere içine inmesinin diğer bir sebebi de, eşkıya baskınlarından korunmaktır. Şaphane merkezine yerleşilmesiyle birlikte, yerinden kesilen ağaçlarla bir cami yapılmıştır. (Koca Seyfullah Camisi) İlçe topraklarında bulunan Şap madeni, Bizans döneminden beri işletilmiştir.

Çıkarılan şapın kullanımı, 13 ile 16’ncı yüzyıllar arasında Cenevizliler tarafından yürütülüyordu.  Osmanlı imparatorluğu döneminde, deve kervanları ile buradan elde edilen “şap” Balkan devletleri ve Fransa’ya gönderilir karşılığında ise şeker ve ipekli kumaş alınırdı. Yerleşimden ilk olarak 1879 yılında nahiye olarak söz edilir. Cumhuriyet döneminde bucak olmuş, 1988 yılında ise Gediz ilçesinden ayrılarak müstakil ilçe olmuştur.

GENEL

İlçe Kütahya ilinin güneybatısındadır. İsmini aldığı “Şaphane” dağının eteklerinde kurulmuştur.

Dağın yüksekliği 2120 metredir. İlçe arazisi engebelidir. İklim olarak karasal iklim hakimdir. İlçede yaşayanlar geçimlerini tarım ve hayvancılık yaparak sağlar. İlçe Merkezinde bulunan Şap Fabrikası, ilçe ekonomisine katkı sağlar.

ŞAPHANE MESLEK YÜKSEK OKULU

Şaphane Meslek Yüksek Okulu, Dumlupınar Üniversitesine bağlı olarak 1994 yılında eğitime başlamıştır. Günümüze kadar okuldan 3000 civarında öğrenci mezun olmuştur. Halen kayıtlı öğrenci sayısı 800 dür.

GEZİLECEK YERLER

KOCASEYFULLAH CAMİSİ

İlçe Merkezinde bulunan cami, ahşap mimari özelliklerini yansıtır. Kitabesi olmadığından ne zaman ve kim tarafından yaptırıldığı bilinmez. Diyanet kayıtlarında, yapılış tarihi kesin olmamakla birlikte 1490 yılıdır.

20’nci yüzyılda Ulucami olarak anılan caminin, Osmanlı döneminde Mimar Sinan kalfalarından Kocaseyfullah tarafından yapıldığı ve bu yüzden Kocaseyfullah camisi ismiyle anıldığı tahmin edilmektedir. Caminin tamamı ahşap ve ahşap oyma süslemelidir. Usta hattatlar tarafından oyma ve süslemeleri yapılmıştır. Cami içinde bulunan resimler: yaşam ve ölümü anlatır. Tavanı tamamen ahşap el işçiliğidir. Güzel ve renkli görünümlüdür.

Vakıf malı olması nedeniyle hiçbir tadilat yapılamamıştır. Kalın ve büyük ağaçların, sütun şeklinde kesilmesiyle ahşap olarak inşa edilmiştir. Camide, aynı anda bin kişi ibadet edebilir. Tamamı ahşap olduğundan ısıtma sistemi yoktur. Caminin içinde, mihrabın sağ ve sol yanında bulunan ahşap sütunlar, yıllar öncesinde caminin zemin kaymasının kontrolü için yapılmıştır.

Depreme ve olabilecek her türlü yer sarsıntısına karşı, terazi görevi yapan iki sütun, hala mevcuttur. Herhangi bir deprem anında, caminin yerleşim dengesinin bozulup bozulmadığı bu sütunlar kontrol edilerek anlaşılır.

Gelelim caminin bir diğer önemli özelliğine. Cami aynı zamanda rasathane olarak kullanılmıştır. Avrupa’da gerçek anlamda ilk rasathane, Almanya-Kassel şehrinde 1561 yılında kurulmuş iken, burada caminin mihrap kısmına deprem ölçme sistemi kurulması ilginçtir.

Altında dükkanlar vardır.  Caminin önünde tarihi bir şadırvan bulunur.

 Kütahya Çavdarhisar gezi yazım için  Çavdarhisar