Musabeyli Kilis il merkezi arası: 31 km. Musabeyli İslahiye arası: 62 km. Musabeyli Gaziantep arası: 59 km.
TARİHİ
İlk olarak “Murathöyüğü” olarak bilinen yerleşimin kuruluş tarihi ve kimler tarafından kurulduğu bilinmemektedir. İlçe merkezi, Hititler zamanından kalma bir höyük üzerine kurulmuştur, yani bu bölgede Hititler döneminden itibaren yerleşim mevcuttur. 1995 yılında Kilis ilçesini il olmasıyla, Musabeyli’de ilçe olmuş, Türkiye’nin bu en genç ilçesi Kilis iline bağlanıştır.
GENEL
En önemli özelliği, ilçe merkezinin bir höyük üzerine kurulu olmasıdır. Buna bağlı olarak, zaman zaman yapılan temel kazılarında çeşitli tarihi eserler bulunmaktadır. Bu tarihi kalıntılar değerlendirildiğinde, ilçe merkezinin üzerinde bulunduğu höyüğün Hititler zamanında kaldığı anlaşılmaktadır.
Böylece, ilçe merkezinin bulunduğu höyük alanı, Arkeolojik Sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmıştır. Nüfus olarak, Türkiye’nin en küçük ilçesidir. Arazi genellikle engebelidir. Ova kesiminde, zeytinlik, bağ ve bahçeler vardır. Dağ kesiminde ise meyve ağaçları bulunur. Rakımı 735 metredir.
GEZİLECEK YERLER
İlçenin tarihi ve turistik yerleri yok, bazı höyükler var ama bu höyükler hakkında da herhangi bir araştırma yok, bilgi yok, yani Musabeyli ilçesi tarihi ve turistik yönlerini gündeme getiren bir yer değil, dolayısı ile bu bir gezi yazısı değil, bir tanıtım yazısı olarak nitelendirilebilir.
MUSABEYLİ HÖYÜĞÜ
Halen, Musabeyli ilçesi bu höyüğün üzerinde kuruludur. Hitit döneminden kaldığı düşünülüyor çünkü bazı temel kazıları sırasında, tarihi eserler çıkmıştır. Ancak herhangi bir resmi araştırma yoktur.
ÇAVUŞUN HÖYÜĞÜ
Karbeyaz köyü civarındadır. Kilis il sınırları içinde, Oylum höyükten sonra gelen en büyük höyüktür.
DOMUZBELENİ MEVKİİ
Hasancalı köyündedir. Kaçak kazılar sonucu tahrip edilmiş taş sanduka mezarlar vardır. Roma dönemine ait olduğu düşünülmektedir.
BELENTEPE
İl merkezine 40 km ve ilçe merkezine 30 km uzaklıktadır. İlçe merkezine bağlı bu köy halkı, Çavuşlu Türkmenlerinden oluşur. Köyün tarihi bilinmemekle birlikte, köy alanında bulunan Belentepe höyüğü nedeniyle, buradaki yerleşimin çok eskilere kadar gittiği düşünülmektedir.
