Kayseri il merkezine çok yakın, içinde villalar ve bağ evlerinin bulunduğu şirin bir yer. Bu nedenle, yazın buranın nüfusu hızla çoğalır, kışın ise azalır. Bunun yanında, Erciyes Üniversitesine yakın olması da, bu yörede, yaklaşık 15 bin civarında öğrencinin hareketliliği görülmektedir.
ULAŞIM
Talas, bağlı bulunduğu il merkezi olan Kayseri’ye, 6 km. uzaklıktadır. Kayseri-Tomarza kara yolunun 6’ncı km. dedir. Talas-Boğazlıyan arasındaki uzaklık: 93 km. Talas-Ürgüp arasındaki uzaklık; 78 km.
TARİHİ
Yöredeki ilk yerleşimcilerin, MÖ.1500 yıllarında burada, günümüzdeki ilçe merkezinin 1 km. doğusundaki Derevenk bölgesinde yaşadıkları anlaşılmıştır.
Bunun dışında, tarihi süreç içinde, ilçede egemenlik kuran uluslar, sırasıyla şunlardır: Mazaklar, Kapadokyalılar, Kayrus, İskender, Romalılar ve 1071 Malazgirt zaferinden sonra, Danışmentliler, Anadolu Selçukluları, İlhanlılar, Karahanlılar ve 1467 yılından itibaren Osmanlılar.
1510 yılında, Şah İsmail’in baskıları sonucu İran’dan kaçan Ermenilerin bir kısmı, yöreye yerleşirler. Ancak, Cumhuriyetin ilk yıllarındaki mübadele sonucunda, burayı terk ederek, muhtelif ülkelere göç ederler. Bunların yörede yoğun olarak yaşıyor olmaları, yani Ermeni ve Rumlar için, yörede Amerikan Kolleji kurulmuştur. O dönemlerde, Talas yöresinin ismi, Rumca olarak “Mutalaski” olarak da bilinmektedir.
Talas, 1987 tarihinde ilçe haline gelmiştir.
GENEL
İlçe merkezi: Erciyes dağının eteklerinde bulunmakta olup, denizden yüksekliği: 1340 metredir. Engebeli bir arazi görülmektedir. Birinci bölüm, düz bir ovadaki “aşağı Talas” ve ikinci bölüm, yukarı Talas’tır.
Bu engebeli arazide: akarsu ve göl bulunmamaktadır. Ali dağı, bölgenin en önemli yükseltisidir. Orman da görülmez. Burada, daha çok Kayserili zenginlerin villaları ve yazlık mekanları, bağ evleri bulunmaktadır. Özellikle, yukarı Talas bölgesi, bağ ve bahçelerle çevrilidir. Havası temiz ve güzeldir. Bu özelliği nedeniyle, mesire yeri olarak da yoğun kullanılır.
Yörenin iklim özellikleri: kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ise sıcak ve kuraktır. Kuvvetli rüzgarlar, zaman zaman bölgede hasarlara sebep olmaktadır. Ali dağına, kar yağınca, kışın geldiği kabul edilir.
Ekonomik etkinlikler değerlendirildiğinde: yöre insanının, çiftçilik, hayvancılık ve inşaat işçiliği faaliyetleriyle uğraştığı görülür. Bunun dışında, ilçe merkezinde: bir adet tekstil fabrikası var.
NE YENİR-NE İÇİLİR
Tavas yöresine yolunuz düşerse, buraya has bir lezzet olarak, mutlaka “cerpleme” tatmalısınız. Ayrıca, keşkek üstü kavurma deneyebilirsiniz. Kuru patlıcan dolması da, muhteşem lezzetlidir.
KONAKLAMA
Erciyes Üniversitesi Sosyal Tesisleri İlçe merkezi 352-4370187
GEZİLECEK YERLER
RÜŞTİYE MEKTEBİ
İlçe merkezinde: Harman mahallesinde, caminin yanındadır.
1869 yılında, Sultan Abdülaziz emriyle yaptırılmıştır. 2 katlıdır. Üzeri toprak dam ile örtülmüştür. Dış cephesi, geometrik ve çiçek desenleri ile süslenmiştir. Kitabesi: yerinden sökülmüş ve halen Talas Ortaokulu giriş kapısı üzerinde görülmektedir.
Günümüzde, restore edilerek kütüphane olarak kullanılmaktadır.
AMERİKAN KOLEJİ
Yapı: ilk olarak, 1870 yılında: Amerikalı misyonerler tarafından inşa edilmiş ve 1968 yılına kadar eğitime devam etmiştir. Eğitim: yatılı, paralı ve İngilizce olarak sürdürülmüştür. Önceleri yalnızca erkeklerin eğitim gördüğü bir yer iken, 1906 yılında yeni yapılan binalar ile, kızların eğitimi de söz konusu olmuştur.
Lozan antlaşması sonunda, ülkemizdeki diğer birçok misyoner okulu gibi, burasının da kapatılması gündeme gelmiş, ancak kapatılmayarak, Amerikalı eğiticilerin idaresinde, 1968 yılına kadar faaliyetlerini sürdürmüştür. Ancak, misyonerlik statüsü kaldırılmış, İngilizce eğitim verilen, erkek yatılı ortaokulu olarak faaliyetlere devam edilmiştir.
Tarsus Amerikan kolejinin bir kardeşi görünümündedir. Zaten, burası kapatıldıktan sonra, Tarsus Amerikan kolejine taşınmıştır.
Okulda, kız öğrencilerin eğitim gördüğü bölüm, 1911 yılında kapatıldıktan sonra, uzun süre, yabancı uyruklu doktorların görev yaptığı bir hastane olarak, yöre halkına hizmet etmiş ve 1967 yılında, burası da kapatılmıştır. Yapıda, erkek öğrencilerin okuduğu bölüm: Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne bağlı, kamp merkezi olarak kullanılmaktadır.
Burası, günümüzde Erciyes Üniversitesi sosyal tesisleri olarak kullanılmaktadır. Ancak, bu büyük ve hantal bina, yer yer harap olmaya yüz tutmuş bir görünüm veriyor.
ATATÜRK KÖŞKÜ
İlçe merkezinde, Şahinkaya denilen yüksek bir yerdedir. Talaslılar tarafından: 1927 yılında: Yukarı Talas’ta, Şahin tepesi denen yüksek bir yerde yapılarak Atatürk’e armağan edilmiş ve Atatürk tarafından, 4 Şubat 1934 tarihinde yöreye yapılan gezide, burada bir süre istirahat edilerek kullanılmıştır.
Yapı, günümüzde Vali köşkü olarak, yani misafirhane olarak kullanılmaktadır.
İSBİLE HANI
Kayseri-Malatya kara yolu üzerinde, 19’ncu km. dedir. Hanın bulunduğu köyün, bugünkü ismi: Başakpınar.
Bu yol aynı zamanda, tarihi ipek yoludur. Osmanlı imparatorluğu döneminde, Isbir adında bir Ermeni, buraya yerleşerek, bir çiftlik oluşturmuştur. İlk kuruluş dönemi: 1400 yıllarına kadar gitmektedir.
Bu çiftlikte çalışan Türkler, İsbir adlı Ermeni’nin burayı terk etmesinden sonra, geldikleri yerlerdeki akrabalarını da buraya getirtmişler ve İsbile köyü oluşturulmuştur. Köydeki İsbile hanı: tarihi özellikleriyle dikkati çekse de, günümüzde tamamen harap haldedir.
KURU KÖPRÜ
İlçe merkezine, 15 km. uzaklıkta, Kuruköy beldesindedir. Beldede, gerek Roma dönemi ve gerekse Türk dönemine ait mimari eserler günümüze kadar gelmiştir. Kuru köprü ise: su kemerleri olarak, Romalılardan kalma bir yapıdır. Su naklinde kullanılmıştır.
Uzunluğu 170 metre ve yüksekliği, 15 metredir. 1 sivri ve 13 yuvarlak kemerden oluşmaktadır. Ancak, günümüzde en büyük kemerinin yıkılmış olması nedeniyle, ikiye bölünmüş olarak görülmektedir.
Hemen, beldenin girişindedir. Gürpınar köyünden çıkan su, Roma döneminde, Kayserinin su ihtiyacını karşılamak için, bu kemerler vasıtasıyla ulaştırılmıştır. Gürpınar köyünden çıkan su, kayaların içindeki su kanalları vasıtasıyla vadiye ulaştırılmış ve vadinin iki yamacını bağlayan köprünün üstündeki oluktan akarak, vadinin karşı yamacına ulaşmıştır. Suyun bu yolculuğunda: bazen kayalar oyularak kanallar yapılmış ve bazen de, kesme taştan kanallar oluşturulmuştur.
ENDÜRLÜK KİLİSESİ
İlçe merkezinde, Endürlük mahallesindedir. Yörenin eski ismi: Andronik.
Yapının: 1876 yılında yapıldığı, Ermeniler tarafından kullanıldığı bilinmektedir. İlçe merkezinde, yüksek bir yerde, yüksek duvarlarla çevrilidir. Kitabesi: kullanılan dil nedeniyle ilgi çekmektedir. Çünkü, kitabe “Karamanlıca” yazılmıştır.
Yapıdan günümüze sağlam olarak gelebilenler: kilise duvarları ve çan kulesi kalıntılarıdır. Özellikle, kule güzel bir görünüm veriyor. Ama, bir de yapının içini görün, tam bir felaket. Tamamen tahrip edilmiş ve kaçak defineciler tarafından birçok kazı yapılmış. Kilise hızla tahrip oluyor, sanırım en kısa zamanda önlem almak gerekli.
DEREVENK VADİSİ
İlçe merkezinin güneydoğusunda, Tavlusun köyündedir. Vadinin uzunluğu: 4300 metredir. Ortasından bir dere akıyor. Bu dere, bahar ve kış aylarında, özellikle yoğun su potansiyeline sahiptir. Ağustos ayında ise, tamamen kuruyor.
Vadi ismini: Türkçe “dere” ve Ermenice “kilise” anlamına gelen “venk” kelimesinden almıştır. Ama öte yandan, tarihi süreç içinde burada bulunduğu tahmin edilen yerleşimden, günümüze herhangi bir kalıntı gelmemiştir.
Sadece: erken Hıristiyanlık dönemine ait: kilise, manastır ve yerleşimlere ait birkaç kalıntı var. Özellikle: defineciler tarafından kazılan, irili-ufaklı birçok mağara bulunuyor. Bunların bazılarının içinde, erken Hıristiyanlık döneminde yapıldığı düşünülen freskolar yani dini resimlerin kalıntıları var.
Ama en büyük sıkıntı, buranın yolu bulunmaması yani araç trafiği, ulaşımı yok. Vadiyi gezmek için, uzunca yürüyüşe hazır olmanız şart.
ALİ DAĞI YAMAÇ PARAŞÜTÜ
Ali dağı: 1800 metre yüksekliktedir. Yamaç paraşütü: dağın zirvesinden başlanarak yapılıyor. Talas Belediyesi tarafından, 2004 yılından bu yana, burada yamaç paraşütü Türkiye ve Dünya Şampiyonaları ve yelken kanat şampiyonaları düzenlenmektedir. Burada: yamaç paraşütü kullananlar, 55 km. lik uzaklıktaki Pazarören noktasına iniş yapıyorlar.