PARA BİRİMİ
Rusya Moskova alışveriş; öncelikle Rus Para birimi: “Ruble”. Yaklaşık 36-37 ruble: 1 euro ediyor. 24-25 ruble: 1 dolar ediyor. Sonuç olarak: ruble üzerinden fiyatları, TL. çevirmek için şunu deneyebilirsiniz.
Etiketteki ruble fiyatının sonundan 1 sıfır atıp, ikiye bölün, ortaya çıkan rakam: TL. fiyatıdır. Örnek: 500 rublelik bir fiyat var, bir sıfır atın ve ikiye bölün, çıkan 25 rakamı, o malın TL. karşılığıdır. İşletmelerin çoğu kredi kartı kabul ediyor. Ama: nakit işlemlerde, ruble dışında para kabul etmiyorlar.
RUS EL SANATLARI
Rusya Moskova alışveriş denilince ilk akla gelen Rus el sanatları: Rusya’nın ulusal karakteri, tarihi, güzellikleri ve mutlu yaşama dair idealleri hakkında pek çok şey anlatır. El sanatlarının büyük kısmı, çok eski zamanlara aittir, kökleri köy zanaatlarına dayanır.
Bu yetenek: Rus halkına, gerekli araçları ve konuları cömertçe sunan doğanın bir armağanıdır. Ormanlık alanlarda tornacılık, ağaç ve akağaç kabuğu oymacılığı gelişmiştir.
Kil yataklarının bulunduğu yerlerde: çinicilik sanatı doğmuştur.
Rusya’nın Avrupa yakasının keten yetişen kuzey bölgelerinde: dantel örme sanatı ortaya çıkmıştır.
Ural’da, maden yatakları ve değerli taşlar bulunur. Ural, ayrıca dökme demir, silah süsleme ve taş şekillendirerek yapılan süs eşyaları ile tanınır.
Fakat: dünya çapında en çok tanınan hediyelik eşya “Matriyoşka”dır. (aşağıda bu konuda ayrıntılı bilgi vereceğim)
Günümüzde Rus vatandaşları el sanatı ürünlerini çok seviyor ve değer veriyorlar. Neredeyse her evde bir “Kaslin heykelciği” ya da “Gorodets ekmek tahtası”, “Hohloma tahta kaşık” görmek mümkündür. Çocukların oyuncakları arasında mutlaka bir “Matriyoşka” ve “resim işlemeli piramit” bulunur.
Rus el sanatlarına ait eserler, bütün turizm merkezlerinde satılmaktadır. Rusya’dan hediyelik bir eşya almadan ayrılmak imkansızdır.
Gösterişli çiçeklere, zarif süslemelere, ince işli dantellere, şirin ve eğlendirici oyuncaklara baktıkça, bu ülkeyi ve onun halkını hatırlayacaksınız.
ALIŞVERİŞ
Rusya Moskova alışveriş için Dükkanlar, günlük olarak: 10.00-20.00 saatleri arasında açıktır. Ressamların eserlerini, şehrin belli bölgelerinde gezmek ve satın almak mümkündür. Yurt dışına “eski” resim çıkartmak ise, Kültür Bakanlığından alınacak onayla mümkün olmaktadır.
Moskova’nın son yıllarda yaşadığı büyük değişimi, tüketim piyasasını da iyi yönde etkilemiştir. Ünlü caddelerinde açılan birçok ünlü markanın mağazalarının vitrinleri, ayrı bir parlaklık veriyor Moskova’ya.
Trafiğe kapalı olan “Ulista Arbat” caddesinde, bu lüks mağazaların birçok örneklerini görebilirsiniz.
Kızıl Meydanın bitişiğinde bulunan “GUM”: Evrensel Devlet Mağazaları adı altındaki mekanda ise, birçok ürünü bir arada bulabilmeniz mümkün. Ancak: GUM fiyatlarının çok yüksek olduğunu söylemem gerek.
Açık havada sergi tadında bir alışveriş yapmak isterseniz “İzmaylovo Parkı”nda, hafta sonları açılan tezgahlarda: matruşkalardan, giyim ürünlerine, el örgülerinden, hediyelik eşyalara kadar her şeyi, hem de diğer mağazalara nazaran daha ucuz bir fiyata bulmanız mümkün.
Moskova caddelerinde gezerken, eğer “Kommissiyonnıy Magazin” yazılı bir tabela görürseniz, burayı ziyaret etmenizi öneririm. Çünkü: burası: kürklerden en pahalı markalara kadar elbiselerin, ayakkabıların, çantaların, saatlerin, elektronik eşyaların satıldığı yerlerdir.
Ortak özellikleri: satılan eşyaların ikinci el olmalarıdır. Ama “bit pazarı” ürünleri değil. Bu satış yerleri: genellikle Metro yakınlarındadır.
Evet: Moskova’daki gezinizde o kadar çok obje ilginizi çekecek ve almak isteyeceksiniz ki, bunların tümü hakkında bilgi vermek mümkün değil.
Ama: özellikle şunu belirtmek istiyorum, sonuç olarak Moskova dünyanın en pahalı şehirlerinden biri. Alışveriş yapmak için: mutlaka uygun alışveriş mekanlarını bulmanız şart.
Özellikle: Arbat sokağı, alışveriş için mutlaka zaman ayrılması gereken bir yer. Burada ve diğer alışveriş yerlerinde, tezgahlar üzerinde: binlerce çeşit alışveriş objesi bulacaksınız, ama sanırım bunlar arasında yine de en çok ilginizi çekeceko lan: matruşkalar olacak.
Ayrıca: ilgisi olanlar için, eski Sovyet Ordusunun eşyaları da (özellikle şapka) satılıyor, yani Rus kalpakları da ilginizi çekebilir.
Bu arada: Rusya hatırası olarak, buraya has binlerce çeşit votkadan satın alabilirsiniz.
Sonuç olarak: özellikle matruşka hakkında ayrıntılı bilgi vermek istiyorum.
MATRUŞKA
Rusya Moskova alışveriş denince ilk akla gelen üründür. İç içe geçmiş tahta bebekler Moskova’nın simgesi konumundadır. Ünü sınırlar ötesine kadar yayılan, bu iç içe geçmiş bebekler yani matruşkalar, Rusların en popüler hediyelik eşyalarıdır.
Peki nedir bu matruşkalar? Tarihleri nedir derseniz, işte o koca bir sır.
Yalnızca: Rusya’da değil, birçok ülkede, büyük sergiler, fuarlar ve festivallerde en çok ilgi uyandıran Rus halk sanatının eseri matruşkaların soyu, gerçekten yalnızca yüz yıl öncesine kadar dayanıyor.
Oysa, bize ne kadar da eski görünürler, sanki Rusya var olduğundan bu yana onlarda varlar. Üstelik bu dünyanın her yerinde meşhur olan, bilinen bebekler hakkında bilgi bulmak tam bir fenomendir. Bu Rus hediyelik eşyası ile ilgili hikayelere bakınca, hepsi birbiri ile çelişir.
Rus Matruşkasının Doğuşu
Matruşkaların doğuşu ile ilgili en yaygın ve doğruya yakın bilgi: 1890 yılında, Moskova yakınlarındaki Abrentsevo Malikhanesinin “Çocukların Eğitim Atölyesi”nde doğduğudur. Abretsevo’nun sahibi olan tüccar, basımcı, tercüman, Rus resim koleksiyoncusu sanata kendini adamış “Sava Mamontov” yeni Rus stilinde bir yaratı kreasyon elde etmek üzere kendini adar.
19’ncu yüzyılın Rusya’sında büyük bir ekonomi ve kültürel gelişme vardır ve yeni bir akım oluşmaktadır. Birçok meşhur ve yetenekli Rus sanatçı, yerel oymacılar ile birlikte Mamontov’un atölyesinde çalışmaya başlarlar.
Bir gün, geleneksel cumartesi toplantısına: iyi huylu, kel kafalı ihtiyar Fukuruma’nın figürü getirilir. Bu figür: içinde başka 7 figürü içeren, iç içe geçmiş bir bebektir. Japon efsanesine göre: Fukuruma’yı; geldiği Japon adası Honshu’da, kimliği bilinmeyen bir Rus papaz yapmıştır.
Gerçekten de, Rus oymacıların yaptığı, iç içe geçen paskalya yumurtaları bilinmektedir. Bu bebeklerin meşhur atası olan Fukuruma, Sergei Pasad’daki “Pedogojik Oyuncak Sanatı” müzesinde, günümüzde halen sergilenmektedir. Bir söylentiye göre, Mamatov’un sevgilisinin adı da Matrena’dır.
Matruşkanın Anlamı
Eski Rus zamanlarında, işçiler arasında, “Matryona” veya “Matrioska” çok meşhur ve beğenilen bir bayan adıdır. Akademisyenler bu ismin kökeninin “Mater” yani “anne” olduğunu söylemektedirler.
Bu ismin, büyük bir işçi ailesinin sağlıklı, canlı ve iri görünüşlü anneleri tasvir ettiğini düşünmektedirler. Bunun sonucu olarak, Matruşka, içene başka bebekler sığdırılarak yapılan, parlak boyalı tahta figürlerin ismi haline gelir.
3 ile 15 arasında parçadan oluşan bu bebeklerin hep tek sayıda olmasının da bir sebebi vardır. Bu da Ruslarda tek sayının uğuruna inanılmasıdır. Matruşka hem oymacılık hem de resim açısından Rusya’nın imajı ve ruhudur.
PAVLOVOPOSAD ŞALLARI
70-80 yıl önce Rusya’nın her yerinde kadınlar başlarına, güzel desenlerle süslü şallar giyiyorlarmış. Bu şallar: elle dekore ediliyor ve yapılması oldukça karışık, zor ve zaman alıcı imiş. Özel tahta kalıplar kullanılarak üstündeki şekiller oluşturuluyor.
En popüler şallar: abrianople kırmızısı olarak bilinen, parlak kırmızıya boyanmış, pamuklu kumaştan yapılmış olanlar ve çok eski bir teknik kullanılarak renginin solmaması sağlanıyormuş.
Bir başka popüler şal tipi de: kubovy veya indigo denilen koyu mavi bir zemin üzerine, kırmızı güller, laleler ve çeşitli çiçeklerle oluşturulmuş desenleri ile hemen tanınabilir.
Şallar: Rusya’nın bir çok şehrinde yapılır, ama en çok tanınanları ve meşhur olanı: Pavlovoposad’ta yapılandır.
Onların bu geleneksel dizaynları, bugünkü modern tekstil ürünlerinde bile görülebilmektedir.