İstanbul Ayvansaray

ayvansaray-genel-1
İstanbul Ayvansaray

Ayvansaray: Balat ile Haliç surları arasında kalan yerdir.

Bizans döneminde: burada “Blaherna Sarayı” varmış ve semtin isminin buradan geldiği düşünülüyor. Saray 5 yüzyıl başlarında, İmparator II. Teodosius’un genişlettiği surların içinde kalan oldukça geniş arazide: 451 yılında İmparator Marcianus’un dul kalan eşi Pulceria tarafından yaptırılmıştır.

Sarayın oldukça geniş arazisi: Balat’taki Tekfur Sarayına kadar uzanıyordu. 627 yılında: İmparator Heraklios döneminde: bu sarayı çevreleyen surlar şehir surlarına eklenerek bölge iyice genişletildi. Bu bölge, Bizans döneminde, şehrin 14 bölgesinin büyük kısmını işgal ediyordu.

Sarayın: eyvan şeklinde yani üstü kemerli, dev bir kapı görünümünde portalı yani girişi vardı. Özellikle: eyvan şeklindeki bu giriş: daha sonra saray sözcüğü ile birleştirilerek semtin ismi “Ayvansaray” ortaya çıkmıştır. Bu büyük ve göz kamaştırıcı güzellikteki saray: 1204 yılındaki Haçlı-Latin işgali sırasında, şehirdeki birçok yanıp yıkılan bina gibi, talana uğradı.

Gelelim günümüze: yukarıda söylediğim gibi, sarayın kalıntıları günümüze ulaşmamıştır. Sadece sarayın ayazması görülebilir. Kuyu sokaktan girildiğinde, Blaherna sarayının ayazmasına ulaşılır. Zamanında: bu ayazma üstünde, İmparatoriçe Pulceria tarafından yaptırılan bir kilise vardı. Kilisenin yapılışından birkaç yıl sonra: Kudüs şehrinden gelen iki Bizanslı “Meryem Ana” ya ait elbiseler olduğu iddiasıyla, yanlarında getirdikleri giysileri bu kiliseye verdiler. Giysiler bu kilisede saklanmaya başladı ve kilisenin önemi arttı. Ancak, fetihten bir süre önce, bu kilise içindeki Meryem’in elbiseleriyle birlikte yanarak yok oldu. Günümüzde, aynı yerde 1900’lü yıllarda yapılmış bir kilise bulunuyor. “Vlaherna Meryem Ana Kilisesi” aşağıda daha ayrıntılı anlatılacaktır.

Şehirdeki çingene loncası bu semttedir. Çingene yerleşimleri: Ayvansaray’dan Balat’a doğru uzanan sahil yolundadır. Bu yüzden, semt eğlence ve meyhane diyarına dönüşmüştür. Bu semtin eğlence yerine dönüşmesinin bir başka sebebi de burada Yahudi cemaatinin de yaşamasıydı. Yahudilerin, çalgılı eğlenceleri çok ünlüydü ve döneminde Galata ve Samatya’daki eğlence mekanları kadar ünlenmişti. Bu eğlence kültürü, 20 yüzyıl başlarına kadar devam etmiştir. Ayvansaray semtindeki ayazmaya “Çingene Ayazması” denir. Buradaki çingeneler: süpürge imal ederek geçimlerini sağlandı. Osmanlılar: uzun süre, bu çingeneleri zaman zaman gayrimüslimlere uyguladıkları yasaklarla yönettiler. 1585 yılında çıkarılan bir ferman: bu durumu ortaya koymaktadır. Bu fermanla: çingenelerin ata binmesi yasaklanmış, gerektiğinde eşeğe veya arabaya binmeleri emredilmiştir.

ayvansaray-genel-2
İstanbul Ayvansaray

Kara ve Haliç surları, bu semtin batısında birleşerek, tek duvar haline dönüşür ve Haliç kıyısı boyunca, doğuya doğru uzanır. 8 yüzyıl başlarında, Emevilerin akınlarına uğrayan surların önünde ve içinde, birçok türbe vardır. Sokak aralarında, cami hazirelerinde, bir yapı içinde, bir köşe başında gibi yerlerde, birçok basit görünümlü kutsal mekan bulunur. Fetih’ten bir kadar önce, Fatih Sultan Mehmet: karşı kıyıdaki Hasköy taraflarından bu yakaya, burçların dibine, fıçılar üzerinde bir tahta ve “Sefer Köprüsü” isimli bir köprü yaptırmıştır. Bu köprü ile ilgili bir kitabe, Fener taraflarında sur kulelerinden birinde mevcuttur. Ancak bu köprünün yeri konusunda net bilgi yoktur, Fener taraflarında da olabilir.

Eskiden: küçük çapta bir tersane bulunan semtte, günümüzde de kıyıda ve hatta bazı ara sokaklarda: motorlar, kayıklar ve sandallar görülür. Zaten: gerek Bizans dönemi ve gerekse Osmanlı döneminde, tekne yapım atölyeleri burada bulunuyordu. Zenginler: teknelerini, bu sahildeki küçük tersanelerde yaptırırlardı. 1980’lerde ortadan kaldırılıncaya kadar, bu küçük tersaneler burada görev yapmıştır. Günümüzde ise, ara sokaklarda bulunan birkaç tekne yapım atölyesi bulunmaktadır.

MARUL SOKAĞI

Eski çingene loncası buradaymış. Bu yüzden, burada: o sosyal yaşamın tipik göstergesi olan basit mimari yapılaşma görülür. Yukarıdan yamaçlar halinde inen sokaklarda: yer yer Bizans döneminin Blaherna Sarayı kompleksinin izleri, kemerli dehliz tarzı boşluklar ve ayazma duvarları görülür.

ayvansaray-atik-mustafa-pasa-camii-1
İstanbul Ayvansaray Atik Mustafa Paşa Camii-Hazret-i Cabir Camisi-Petrus Markus Kilisesi
ayvansaray-atik-mustafa-pasa-camii-2
İstanbul Ayvansaray Atik Mustafa Paşa Camii-Hazret-i Cabir Camisi-Petrus Markus Kilisesi

 

ATİK MUSTAFA PAŞA CAMİ-HAZRET-İ CABİR CAMİSİ-PETRUS MARKUS KİLİSESİ

Burası bir zamanlar Bizans kilisesiymiş. Bazı kaynaklara göre, burada 9 yüzyıldan kalma “Aya Tekla Kilisesi” varmış ve bu kilise Petrus ve Markus adındaki azizler adına yaptırılmıştır. Surlarla bu kilise arasındaki mahallenin ismi de “Tekla” kelimesinden türetilerek “Toklu Dede” olarak kullanılmaktadır.

Yapı tarzı: Bizans haçı tarzındadır. Kısa kollu, haç planlı ve merkezi kubbelidir. Doğu yönünde, dışa doğru çıkıntı yapan üç apsis bölümü vardır. Sol yanda sonradan yapılmış ve bakımlı bir avlu görülür. Duvar örgü biçimi, taş ve tuğra sıralamaları: Bizans mimarisini hatırlatır. Yapı: camiye çevrildiği ilk yıllarda “Atik Mustafa Paşa Camisi” olarak bilinmesine rağmen, sonradan adı “Hazret-i Cabir Camisi” olmuştur.

Bu isim değişikliği: caminin hemen yanında hatta içinde bulunan, Hz Muhammed’in sahabelerinden “Cabir Hazretlerinin” mezarına bağlanmaktadır. Atik veya Koca Mustafa Paşa diye bilinen Sadrazam: Sultan II. Beyazıt döneminde, 1490 yılında bu kiliseyi camiye dönüştürmüştür. Paşa: 150 metre kadar güneyde, bir de hamam yaptırmıştır. Ancak bu hamam 19 yüzyılda yıkılır. Koca Mustafa Paşa: Cem Sultanın zehirlenmesi olayında göstermiş olduğu başarıdan ötürü Beylerbeyi olarak terfi ettirilmiş, ancak ardından 1513 yılında Bursa’da idam ettirilmiştir.

1000 yıldan fazla yaşı bulunan bu kilisenin bazı duvarlarında, bir zamanlar çeşitli freskolar bulunuyormuş, ancak bunlar günümüze ulaşmamıştır. Caminin ön tarafında, eskiden bir vaftiz havuzu varmış ve sonra bu havuz “İstanbul Arkeoloji Müzesine” kaldırılarak koruma altına alınmıştır. Caminin minaresi sağ ön köşededir. Çünkü iç mekanda büyükçe bir sanduka vardır ve dışarıdan görülmez. Ancak, genellikle camilerde, bu şekilde içeride mezar geleneği yoktur. Bu mezar: sahabelerden Hz. Cabir’e aittir. Caminin ön kısmındaki dar sokak üzerinde bulunan çeşme: Ahmet Ağa tarafından 1682 yılında yaptırılmıştır.

ayvansaray-vlaherna-kilisesi-2
İstanbul Ayvansaray Vlaherna Meryem Ana Kilisesi
ayvansaray-vlaherna-kilisesi-1
İstanbul Ayvansaray Vlaherna Meryem Ana Kilisesi

 

VLAHERNA MERYEM ANA KİLİSESİ

Hazret-i Cabir camisinin hemen yakınındadır. Kilise: adından da anlaşılacağı üzere, bir zamanlar burada bulunan “Vlaherna Sarayı” nın kilisesidir. Günümüzde, bu saraya ait herhangi bir kalıntı bulunmamaktadır. Eskiden yani ilk yapıldığında: bu kilisede Meryem Ananın giysilerinin bulunduğu söyleniyor. Kilise 1434 yılında yanarak yok olmuştur.

Daha sonraki dönemde yani 19 yüzyılda yenilenen ve günümüzde görülen kilise, son derece bakımlı bir bahçe içindedir. Geniş ve hoş bir bahçe içinde bulunan bu kilise: özellikle ayazması ile ünlenmiştir. “Vlaherna Ayazması” olarak bilinen ve kutsal kabul edilen bu ayazmada, şifa aramak için sadece Hıristiyanlar değil, aynı zamanda Müslümanlar tarafından da ziyaret edilmektedir.

ayvansaray-aya-dimitri-kilisesi-0
İstanbul Ayvansaray Aya Dimtiri Rum Ortodoks Kilisesi
ayvansaray-aya-dimitri-kilisesi-1
İstanbul Ayvansaray Aya Dimtiri Rum Ortodoks Kilisesi
ayvansaray-aya-dimitri-kilisesi-2
İstanbul Ayvansaray Aya Dimtiri Rum Ortodoks Kilisesi

 

AYA DİMİTRİ RUM ORTODOKS KİLİSESİ

Balat yönünde, sahil yolunun hemen iç kısmındadır. Burası: 19 yüzyılda yenilenmiş haliyle günümüze ulaşan, 13 yüzyılda yapılmış bir eski Doğu Roma kilisesi binasıdır. Kilise: camiye çevrilmeden önce, 1597-1601 yılları arasında, Sultan III. Mehmet döneminde, Ortodoks Rum Patrikhanesi olarak kullanılmıştır. 1601 yılında ise, Patrikhane günümüzdeki yerine taşınmıştır. Yapı: dikdörtgen, uzunlamasına mekanları ve çatı örtüleriyle, dıştan bakıldığında üçgen gibidir. Çatı örtüleri: düz dam şeklindedir.

ayvansaray-balino-kilisesi-1
İstanbul Ayvansaray Balino Kilisesi

BALİNO KİLİSESİ

Mahkeme altı caddesindedir. Giriş kapısında Yunanca yazılar bulunur. Yapılış tarihi olarak 16 yüzyıl belirtilmesine rağmen, yapı büyük olasılıkla 18 yüzyıldan kalmadır. 1730 yılında yapılmıştır ve sonrasında birçok onarımdan geçmiştir.

AYİOS MENAS RUM KİLİSESİ-AYİOS KARPOS VE PAPİLOS ŞEHİTLİĞİ

Samatya caddesindeki burası, İstanbul şehrinin en eski Hıristiyan tapınaklarından birisidir. Ayios Menas Rum kilisesinin; herhangi bir mimari özelliği yoktur. Ancak: kilisenin altında; 1935 yılında çok önemli ve antik temeller bulunmuştur. Bu temellerin: 250-251 yılları arasında, Dekius kovuşturmaları sırasında öldürülen: Ayios Kapros ve Papilos Martyrion isimli iki azize ithaf edilen mezar yerine ait olduğu düşünülüyor. Bu kripta yani mezar yeri: daire şeklinde ve büyük kubbeli bir oda şeklinde düzenlenmiştir. Yapı: 4 ve 5 yüzyılların mükemmel tekniğiyle, tuğladan örülmüştür. Doğuda: derin bir apsis vardır. Odanın çevresini: tuğladan yapılmış tonozlu geçitler çevrelemektedir.

ayvansaray-ivaz-efendi-camii-1
İstanbul Ayvansaray İvaz Efendi Camii

İVAZ EFENDİ CAMİİ

Meryem Ana kilisesinden yokuş yukarı çıkılınca, buraya ulaşılır. Anıtsal bir Türk yapısıdır. Yapının, Mimar Sinan tarafından yaptırıldığı söyleniyor. Ancak: Sinan’ın eserlerinin yazılı olduğu “Tezkirede” bu caminin adı geçmemektedir. Muhtemelen, Sinan’ın kalfalarından biri tarafından yapılmıştır. Cami: Blaherna sarayının teraslarından birinin üstüne yapılmıştır. Bu terasta yani caminin bahçesinde: sura bitişik olan sarayın “İzak Angelos Kulesi” kalıntıları görülür. Manzara izlemek için yapılan bu kulenin: 1188 yılında, Bizans döneminde önemli bir görevde bulunan İzak Angelos tarafından yaptırılmıştır.

Caminin iki kapısı vardır. Bütün camilerin genel olarak kapıları ortada bulunurken, bu caminin cephesinde, iki kenarda, ikişer küçük kapı vardır. Günümüzde, sağdaki kapının önünde biçimsiz bir baraka eklenmiştir. Böylece, yapının başlıca mimari özelliği kapatılmıştır. Ama özellikle minaresinin ters yönde olması ilgi çeker. Yani minare geriye doğru kaymıştır. Mimari, bütünüyle değişiktir. Kubbe, altı desteğe oturmaktadır. Dört yarım kubbeyle desteklenmiştir. Ortada pencereler sıralanır. Taş ve tuğla duvarlar ve pencereler; çok güzel İznik çinileriyle bezenmiştir.

ayvansaray-anemas-zindanlari-1
İstanbul Ayvansaray Anemas Zindanları

ANEMAS ZİNDANLARI

İzak Angelos kulesinin altında ünlü “Anemas Zindanları” vardır. İvaz Efendi camisinin yapıldığı terastaki çukurdan, bir merdivenle aşağıya inilmektedir. Buradaki bir kapıdan, bu zindanlara girilir. Kıvrılarak inilen bir koridordan sonra, 60-70 metrelik geniş bir koridorun başına gelinir. Burada, surlardaki mazgallardan içeriye ışık vurur ve dramatik bir görüntü ortaya çıkar. Bu koridorun üstünde: kemerli kapılarıyla yan yana hücreler sıralanır. Bizans imparatorluğunda görev yapmış bir komutan olan; Arap asıllı “Anemas” ın ismiyle anılan bu zindan 60 metre uzunluğundadır ve yer yer 15 metre genişliğe kadar ulaşır. Söylenenlere göre: Anemas zindanlarında, 6 Bizans imparatoru hayatını kaybetmiştir.

LEON SURLARI

Anemas zindanlarından aşağıya inildiğinde, Haliç kıyısında “Leon Surları” görülür.

İstanbul günlük gezi planı hakkındaki yazım için.

 

İstanbul Haliç

İstanbul Haliç

Haliç, yüzyıllar boyunca, İstanbul’un aranılan ve seçkin bir semti olmuştur. Ekonomik durumu yerinde olanlar; Haliç kıyılarında ve sırtlarında oturmayı tercih etmişlerdir. Deniz kıyısı, ama sakin bir kıyı.

Havadar ama rüzgara karşı korunaklı bir bölgede olması, tercih sebebi. Gemilerin kıçtan, doğrudan karaya yanaşabildikleri bir liman olması nedeniyle de, ticaret oldukça hareketli bir yer yapmış Haliç’i. Bu hareketliliğe; çeşitli dinlerden ve milletlerden insan toplulukları da eklenince, zengin bir mozaik ortaya çıkmış.

Özellikle: Bizans döneminde; şehrin Rum Ortodoks topluluğu ve Yahudi azınlığı olan “Karaimler” , Bizans imparatorlarının izniyle İstanbul’da koloni kuran Akdeniz’in tüccar ve denizci şehir devletlerinin temsilcileri de Haliç kıyılarına yerleşmişler.

İstanbul’un fethinden sonra, şehir nüfusunda, köklü değişiklikler olmuş. her şeyden önce; Müslüman-Türk ahali yerleşmeye başlamış. Zengin Türkler; Haliç sırtlarında, bugün birkaç tanesini görebildiğimiz konakları yaptırmışlar.

Haliç: güney ve kuzey kıyısı olmak üzere iki bölümde gezilecektir.

Önce: gezimize güney kıyıdan yani Cibali’den başlayalım. Bulunduğunuz mekandan; bir şekilde Cibali Semtine gidin.

CİBALİ

Cibali tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için. 

FENER SEMTİ

Evet; yolumuza devam ederek; Fener’e doğru çıkıyoruz.

Fener semti tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için. 

BALAT SEMTİ

Fener’den Balat’a doğru yürümeye başlıyoruz.

Balat semti tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için. 

 

KASIMPAŞA

Kasımpaşa semti tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için. 

 

AYVANSARAY


Balat’tan sonra; son durağımız Ayvansaray.

Ayvansaray semti tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için. 

eyup-genel-1
İstanbul Haliç Eyüp

 

 

 

EYÜP SEMTİ

Eyüp; İstanbul fetih edildikten sonra şehirde sur dışında kurulan ilk Türk yerleşim yeridir.

Burada önce: İslam dünyasının saygın kişisi Sahabe Halid bin Zeyd Ebu Eyyüp el-Ensari’nin mezarının bulunduğu rivayet edilen yere: Fatih Sultan Mehmet’in emriyle bir türbe yaptırılmıştır. Ardından, türbenin çevresinde yerleşimler sonucu semt oluşmuştur.

Eyüp semti: İslam dünyasının en çok ziyaret edilen yerlerinden biri olan “Eyüp Sultan Türbesi” yanı sıra tekkeleri, türbeleri ve mezarlıklarıyla, 20 yüzyıl ortalarına kadar, başta Pierre Loti olmak üzere batılı gezginlerin egzotik buldukları yerlerin başında gelmiştir. Evet, Eyüp İlçesi, Eyüp Sultan ile ilgili ayrıntılı gezi yazısını yine bu sitede bulabilirsiniz.

kasimpasa-genel-2
İstanbul Haliç

HALİÇ KUZEY KIYISINDA GEZİLECEK YERLER

rahmi-koc-sanayi-muzesi-4
İstanbul Haliç
rahmi-koc-sanayi-muzesi-00
İstanbul Haliç
rahmi-koc-sanayi-muzesi-1
İstanbul Haliç
rahmi-koc-sanayi-muzesi-2
İstanbul Haliç

 

RAHMİ KOÇ SANAYİ MÜZESİ

Haliç’in karşı kıyısı, kıyı bandı yeniden kazanılarak parklar ve bahçelerle donatılmıştır. Burada en fazla rağbet gören yerlerden birisi de iş adamı Rahmi Koç’un adını taşıyan Sanayi Müzesidir. Müze: Haliç’in kuzey yakasında, Hasköy semtinde 1994 yılında ziyarete açılmıştır.

Haliç turu içinde görülmesi gereken bu müzede, sanayinin gelişimi gözler önüne serilirken, aşina olduğunuz birçok eski markayı tekrar görme imkanı bulabilirsiniz.

Müze üç bölümden oluşmaktadır.

Lengerhane

Lenger: Osmanlı döneminde, gemiyi sabitlemek için denize atılan zincir ve ucundaki çapaya denirdi. Bunların yapıldığı yere ise “Lengerhane” denilmiştir. Bu bina: Sultan III. Ahmet döneminde, daha önce burada bulunan bir Bizans binasının temelleri üzerine inşa edilmiştir. Evet, burayı gezdiğinizde: ahşap çatılı ve taş duvarlı küçük bir bina göreceksiniz. Ama biraz önce söylediğim gibi, yapının tarihi çok eskilere kadar gitmektedir. Binanın müze olarak tasarımında: iç avlu ve dış mekanın özel dokusuna dokunulmamıştır.

Hasköy Tersanesi

Lengerhane binasının hemen karşısında: harap durumdaki bu 14 binadan oluşan tersane restore edilerek 2001 yılında ziyarete açılmıştır.

Yapı: endüstriyel arkeoloji açısından, büyük önem taşımaktadır. Çünkü: Hasköy tersanesi: 1861 yılında kurulmuştur. Kuruluş amacı: Şirket-i Hayriye tarafından, kendi gemilerinin bakım ve onarımının sağlanmasıdır. Başlangıçta küçük bir atölye olarak kurulmasına rağmen, zamanla genişletilmiştir. Tersanede: 45 metrelik ahşap bir çekme kızağı kurulmuştur. Bunun çekme gücü: istimle çalışan bir ırgattan sağlanıyordu ve bu ırgat, 1910 yılında elektrikle çalışır duruma dönüşmüştür. 1938 yılında ise, bazı şehir hatları vapurları burada inşa edilmiştir. Ardından birkaç kez el değiştiren bu yapılar, 1980’lere gelindiğinde harap halde iken Vakıf tarafından satın alınarak restore edilmiştir.

Açık Hava Sergileme Alanı

Müzenin koleksiyonunun bir kısmı: Hasköy caddesindeki ana girişten, Haliç kıyısına kadar ulaşan açık alanda sergilenmektedir. Burada: uçaklar, klasik otomobiller ve bir vinç sergilenmektedir. Ayrıca: Haliç’e demirli Fenerbahçe vapuru ve bir denizaltı da gezilmektedir. Fenerbahçe vapuru: 1952 yılında İskoçya Glaskow Dumbarton şehrindeki tersanede inşa edilmiştir. Uzun yıllar boyunca Sirkeci-Adalar-Yalova-Çınarcık hattında çalıştıktan sonra 2008 yılında hizmet dışı kalmıştır.

Ardından: halka açık, geçici sergiler ve eğitim etkinlikleri için bir mekan olarak kullanılıyor. TCG Uluç Ali reis Denizaltısı ise 1944 yılında ABD Portsmout Tersanesinde ABD Deniz Kuvvetler denizaltısı olarak inşa edilmiştir. Uzunluğu 93 metre ve ağırlığı 2400 tondur. Pasifik okyanusunda, II. Dünya savaşı sırasında görev yapmıştır. 1971 yılında Türk Donanmasına katılan gemi: 30 yıllık hizmetinin ardından 2001 yılında hizmet dışı kalmış, Rahmi Koç Müzesine alınmıştır.

Diğer bölümler

Planetaryum

Burası: astronomi hakkında öğretim için tasarlanmıştır. 60 metrekarelik alana sahiptir. 8 metre çapında ve 5.5 metre yüksekliktedir. 40 kişi kapasitelidir. Burada: gökyüzündeki cisimler, yavaş hareketleriyle izlenebilir. Modern dijital teknoloji sayesinde ekran görüntüleri gerçeği aratmayacak kalitededir.

miniaturk-1
İstanbul Haliç

MİNİATÜRK

Haliç’in kuzey kıyısında, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından, 2003 yılında açılan Miniatürk’te Türkiye’nin çeşitli yerlerinden en meşhur 105 eserin minyatürü bulunmaktadır.

Miniatürk tanıtımı ve gezilecek yerlerle ilgili yazım için. 

Burası gezildiğinde, kendinizi küçük bir Türkiye gezisi yapmış gibi hissedeceksiniz. Gezi için minimum 2 saat ayırmalı, tam anlamıyla gezilmek isteniyorsa da 5 saat gözden çıkarılmalıdır.

halic-kongre-merkezi-1
İstanbul Haliç
halic-kongre-merkezi-2
İstanbul Haliç

   HALİÇ KONGRE MERKEZİ

Haliç’in kuzey kıyısındaki bu büyük toplantı merkezi: Haliç kıyısındaki eşsiz konumu ile muhteşem bir tarihi İstanbul manzarası sunar.

Yapı: Sadabat, Kuleli, Pera ve Haliç adıyla bilinen ve birbirine bağlanan dört ana binadan oluşmaktadır. Ayrıca bir  de balo salonu (Galata Balo Salonu) vardır.

İstanbul günlük gezi planı hakkındaki yazım için.