Hassa ailesi: padişahı korumakla görevli bir sınıftır. Hükümdara hizmet etmekle görevli anlamına da gelir. Buraya, Antakya’dan Gaziantep’e geçerken uğradım. Ancak: amacımız tarihi ve turistik özellikleri olan yerleri tanıtmak ise de, burada herhangi bir tarihi ve turistik yer bulunmamaktadır. Amanos dağlarının eteklerindeki bu yöremizde, gezilecek herhangi bir yer yok, ancak: günübirlik piknik yapılabilecek mesire yerleri var.
ULAŞIM:
Hassa, Hatay ilinin kuzeyindedir ve il merkezine 80 km. uzaklıktadır. Maalesef ulaşım yolları zorlu ve pek keyifli değildir.
TARİH:
Yörenin ilk kuruluşu ile ilgili olarak bilinenler: 1864-1865 yılları arasında, Amanos dağlarında yaşamakta olan “Ulaşlı” boyu isyan eder ve bunun üzerine, bölgeye bir Osmanlı askeri birliği gönderilir ve İbrahim Derviş Paşa komutasındaki bu birlik, isyanı bastırır ve burada konaklar.
Bu konaklanan yere: daha sonra, çevredeki nahiyelerde oturan bir kısım halk getirilerek yerleştirilirler.
Yöre I. Dünya savaşı sonunda, diğer yerlerde olduğu gibi, Fransızlar tarafından işgal edilir. Ankara antlaşması sonucu, 1921 tarihinde Fransızlar bölgeyi boşaltırlar.
Bunun sonucunda ise, bölgedeki Türk çetecileri, Kasım 1921 tarihinde ilçe merkezindeki hükümet binasına girerek, Osmanlı sancağı çekerler. Halk arasında kurtuluş bayramı olarak bilinen bu olay, her yıl, 15 Kasım tarihinde kutlanmaktadır.
GENEL:
Yüzölçümü: 495 km. karedir. Amanos dağlarının eteklerinde kurulmuştur. Suriye ile, 24 km. sınır mevcuttur. İlçe merkezinin denizden yüksekliği: 400 metredir. Bölgenin büyük bölümü dağlık ve geriye kalan kısmı ise ovalıktır. Amanos dağlarının en yüksek noktası: 2240 metre yükseklikteki Mığır tepesidir. İlçenin doğusunda ise, Amik ovası uzanmaktadır.
İlçede oturan insanların başlıca ekonomik etkinlikleri, tarıma dayanmaktadır. Bunun dışında, köylerde ise mera hayvancılığı yapılmaktadır.
Yörede, Akdeniz iklimi hakimdir.
GEZİLECEK YERLER:
LAV TÜNELLERİ:
Hassa bölgesinde 4 tane lav tüneli bulunmuştur. Tüneller günümüze en yakın zaman dilimi içerisinde oluşmuş olan lav bölgesinde bulunmaktadır. Doğu Anadolu fayını takiben volkanik malzeme yeryüzüne çıkıyor ve içerisindeki gaz, özelliğine göre akıcı olduğu için lav tünelleri meydana geliyor.
Evet bu lav tünelleri günümüzde gezilemiyor, sadece bilimsel araştırma ekipleri tarafından içlerine giriliyor, umarım ileri zamanlarda bunlar turizme yani halkın ziyaretine açılır.
Ardıçlı Lav Tüneli:
Uzunluğu 56.5 metredir ve tam bir tünel görünümündedir.
Eğrigöl Lav Tüneli:
Türkiye-Suriye sınırında Sugediği civarındadır. Tünelin: hem sağlam ve hem de “Hilale” benzer bir görünüme sahip olması ilgi çeker. Tünelin uzunluğu 132 metredir.
Mal Deliği Lav Tüneli:
Yarımaktepe civarında da bir lav tüneli vardır. Burada, bir bölümün çökmesiyle ortaya çıkan tünel: bir birine dik uzanan iki ayrı bölümden oluşur. Her bölümün uzunluğu 100 metredir.
Tünelin birden fazla girişi olduğun için içindeki hava akımı rahatlıkla hissedilmektedir. Zaten tünelin içinde binlerce yarasa yaşamaktadır. Bu yarasaların bir kısmı, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği tarafından belirlenmiş nesli tehlikede olan yasalardır.
Yalağın Deliği Lav Tüneli:
Bölgedeki en uzun lav tünelidir ve uzunluğu 2 kilometredir. Tünel: Ardıçlı ve Hassa arasındaki Yalak Mevkiindedir. Burada bulunan lav tünelleri: Doğu Anadolu Fay Hattına bağlı olarak 260 bin yıl önce oluşmuş olup, Hassa bölgesinin en yaşlı lavlarıdır.
SAYLAK YERLEŞMESİ
Koruhöyük köyünün 2 km güneydoğusundadır. Höyüğün yüksekliği 12 metredir. Çevresi tarım arazileriyle çevrilidir. Güneyinde Amik ovası uzanır. Yüzey araştırmalarında, burada Demir Çağı ve Ortaçağ’a ait keramikler bulunmuştur.
Güneydoğu bölümünde: 12 tane sunak çukuru vardır. Bunlardan 8 tanesi büyük, 4 tanesi küçüktür. Bazaltik düz bir kayanın üzerinde bulunan bu sunak çukurları: 30 x 30 cm ebatlarında ve 15 cm derinliktedir.
KALETEPE KALESİ:
Salmanuşağı Mahallesindedir. Mahallenin batısında dik bir tepe üzerindedir. Bölge halkı tarafından “Kaletepe” olarak adlandırılmaktadır.
Höyüğün yüksekliği 70 metredir. Kalenin doğusu ve güneyi, günümüzde yerleşim yerleriyle çevrilidir. Kuzeyi ve batısı ise, dağlık alanlardır. Kalenin zirvesine, bölge halkı tarafından bir bayrak direği dikilmiştir. Kuzey eteğinde bir su deposu vardır.
Hatay şehir merkezi gezi ve tanıtım yazısı.
İskenderun merkezi gezi ve tanıtım yazısı.
Kırıkhan gezi ve tanıtım yazısı.
Dörtyol gezi ve tanıtım yazısı.
