Maldivlerin küçük ve kalabalık başkentidir. Başkent’e bağlı olarak, ilaveten : Villingili ve Hulhumale adaları ve üzerinde havaalanı bulunan North Male Atolü vardır. Özellikle, havaalanının bulunduğu atolden, bütün tatil köylerine ulaşım sağlanmaktadır.
Şehir, eskiden surlarla çevriliydi. Ancak: monarşinin kaldırılmasından sonra, İbrahim Nasır tarafından, ilk kural olarak: Kraliyet sarayı yenilenir, kaleler ve burçlar imha edilir.
Şehrin uzunluğu 2 km. ve genişliği 1 km. dir. Şehir nüfusunun 65-70 bin civarında olduğu söylenir, ancak özellikle yabancı ziyaretçilerin yoğun olarak gelmesi durumunda, şehir nüfusu, bu rakamın üstüne çıkmaktadır.
Havaalanının bulunduğu atolden, Male şehrine yaklaşırken, uzaktan: şehrin silüetini görürsünüz. Bu görüntü: son zamanlarda süratle değişmekte ve eski binalar yıkılarak yerlerine, büyük apartmanlar yapılmaktadır. Yani, Male günümüzde halen gelişimini sürdüren bir şehirdir.
Maldivler insanı: daha modern bir yaşam istedikçe: şehirde, dünyanın dört bir yanından gelen elektronik ve tekstil ürünlerinin satıldığı dükkanlar bulunan, caddelerinde gösterişli ve lüks arabalar dolaşan, mobil telefonların yaygınlaştığı, internet kafeler ve uydu yayınlar bulunan bir yer haline geliyor.
Şehir: dar sokaklar, canlı iskeleleri, büyük bir camisi, modern dükkanları, kafeler, restoranlar ve yoğun trafiği ile öne çıkar. Aynı zamanda, bir balıkçı limanıdır.
Şehirde, bol miktarda “Maldivler bayrağı” görebilirsiniz.
Maldivler Male; Özellikle, sahil kesimindeki Jumhoore meydanında, devasa boyutlarda ülke bayrağı görülür. Maldivler armasında ise, ulusal canlılığı temsil eden Hindistan cevizi ağacı, İslam inancı ve otoritesini temsil eden, hilal ve yıldızın bulunduğu, iç içe geçmiş, iki bayrak görülür. Hindistan cevizi, ulusal önemi kabul edilen bir ağaçtır. Ulusal çiçek ise, pembe güldür.
Ülkenin tüm sakinleri: mutlaka Male şehrine gelirler. Çünkü: şehir, çelenk şeklinde uzanan adalar gurubunun tam ortasındadır. Özellikle: üniversite öğreniminin yalnızca burada olması, şehrin parlak ışıkları ve gezilecek yerlerinin çokluğu, diğer ada sakinlerini etkiler. Tabii, burayı ziyaret edenler de, bence mutlaka bir gün ayırıp Male şehrini gezmelidirler.
Ancak, elbette buranın bir ada olması nedeniyle, şehir sakinleri, adanın denize ulaştığı noktaya kadar yerleşmek ve yaşamak zorundadırlar. Yani, diğer bir tabirle, insanlar burada tıklım tıklım yaşarlar.
Male şehrinde: 10 000’den fazla araç, trafiğe kayıtlıdır ve bunların 500-600 kadarı taksidir. Normal zamanlarda taksi bulmak sorun değildir ama yağışlı havalarda taksi bulmak sıkıntılıdır.
Male şehrinden: ülkenin diğer bölümlerine ulaşım:
Maldivler Male; Male şehrinde konakladığınızda: sürat teknesi kiralayarak, gerek konaklayacağınız adaya ve gerekse ziyaret etmek istediğiniz diğer adalara gidebilirsiniz. Ancak, herhangi bir işletmeyi ziyaret etmek isterseniz, yerel yöneticiden izin almanız gerektiğini unutmamalısınız.
ŞEHİRDE GEZİLECEK YERLER
Mutlaka bir gün ayırıp, Male şehrinin güzel ve ilginç yerlerini gezmenizi öneririm. Bu gezinizde, yerli halk ile irtibat kurabilirsiniz. Birçoğu İngilizce bilir ve konuşurlar.
Şehirde gezinmek için en iyi yol: yürümektir. Ancak, özellikle sıcak havalarda, yürümek pek keyifli olmayabilir. Yine de, şehirde görülmesi gereken yerlerin birçoğu, liman bölgesine 10-15 dakikalık yürüme mesafesindedir.
Adanın tamamını çevreleyen ve “Bodu Thakurufaanu Magu” olarak isimlendirilen yolu, yürüyerek dolaşmanız, en fazla 2 saatlik bir zamanınızı alır.
Bu sırada: cadde üzerinde bulunan kafelerde, kısa molalar verebilir ve bir şeyler içebilirsiniz. Ayrıca, turistik yerleri de ziyaret edebilirsiniz. Özellikle, hediyelik eşya satan dükkanlar bir hayli fazladır. Bu arada, yerli çocukların size rehberlik etmek istekleri ve talepleriyle de bolca karşılaşacaksınız. Ayrıca, buranın bir İslam Cumhuriyeti olduğunu unutmamak gerekir. Özellikle; buradaki gezinizde, dini yapılara girmek isterseniz, çeşitli kıyafet sıkıntıları yaşayabilirsiniz. Elbette tatil beldesine geldiniz, kısa veya kolsuz giysiler, şortlar giydiniz, ama bu kıyafetle dini mekanlara giremeyeceğiniz de kesindir. Bu durumda, bazı mekanlara girmekten fedakarlık yapmanız gerekecektir.
Şehirde denize girmeyi düşünürseniz, doğal kumsal alanı yoktur. Bu nedenle, denizin doldurulmasıyla elde edilen alanlarda yapay kumsallar yaratılmıştır. Bu durum, özellikle doğu sahilinde görülmektedir.
Şehirdeki yerleşime gelince: şehir 4 bölgeye ayrılmıştır. Bunlar:
1. Kuzeybatıda, Henveiru
2. Kuzeydoğuda, Maafanu,
3. Ortada, Galolhu,
4. Güneyde, Machchangolhi.
Tatil köyü tekneleri: şehri ziyaret etmek isteyen konuklarını: rıhtımda teknelerden indirirler.
Tekneden indiğinizde
Bodu Thakurufaanu Magu caddesinden, sağ yönde ilerlediğinizde, sırası ile: Fish Market, Smoked Fish Marked ve Fruit&Vegetable Market (Local Market) denilen yerleri göreceksiniz.
Fish Market
Okyanustan avlanmış kocaman ton balıklarının satıldığı bir yer olarak öne çıkıyor. Bu Pazar yeri, ayrıca çok kalabalık olmasıyla ünlüdür. Zaman ayırıp, bu hareketliliği görmelisiniz.
Sonra: Smoked Fish Market görülüyor.
Burada: kurutulmuş Maldiv balığı bulunuyor. Kurutulmuş Maldiv balığının tadına bakmak istersiniz, burayı ziyaret etmeniz gerekir. Ancak değişik bir lezzet, yani hoşunuza gitmeme olasılığı çok fazladır. Zaten, ülkedeki köri ve çeşnilerin ana malzemesi olarak kullanılıyor yani pek alışık olduğumuz bir tat değildir.
Daha sonra karşımıza çıkan Local Market: yakınlarındaki tezgahlarda:
Giysi, sebze-meyve, saatler ve bir kısım elektronik ürünler satılıyor. Özellikle: buradaki tezgahlarda satılan muzlar, değişik ve güzel görüntüler yaratıyorlar. Ayrıca ve özellikle: hurma ağacından yapılan şurubu tatmanızı öneririm. Yerel bir lezzet olarak deneyebilirsiniz. Ayrıca, bu tezgahlar, fotoğraf tutkunları için güzel ve ilginç görüntüler oluşturabiliyorlar.
Local Marmet bölümü ise,
yüksek tabanlı bir ambar şeklinde yapılmış, sakin atmosferi olan bir yerdir. Buraya: yan sokaklarda bulunan 4 kapıdan girilir.
Local Market denilen yerin hemen arkasında ise:
ülkenin başkanlık sarayı bulunuyor.
PRESİDENTİAL PALACE-BAŞKANLIK SARAYI
Yapı: mavi-beyaz renkleriyle dikkat çekmektedir. Yerel halk tarafından “Theemuge” olarak bilinir. Saray yapısı: demir kapılar ardında, uzaktan görülmektedir. Yapının içinde ise, geleneksel mobilyalarla döşenmiş odalar ve salonlar bulunuyor. Ancak, içine girmeniz mümkün değil, yalnızca uzaktan fotoğrafını çekebilirsiniz.
Başkanlık sarayını gördükten sonra, Orchid Magu caddesinden ilerleyerek, Chandhanee Magu denilen, şehrin alışveriş caddesine ulaşıyoruz.
Caddenin hemen köşesinde
Chandhani Bazaar denilen yer var. Onun hemen karşısındaki köşede ise, Jumhooree Maiden denilen yeşil alan bulunuyor.
Chandhanee Magu caddesi
Biraz önce söylediğim gibi, şehrin ana alışveriş caddesidir. Limandan, şehrin iç kesimlerine doğru uzanan bu cadde üzerinde, çok sayıda, satıcı, adaya özgü kupalar, buzdolabı stikırları, hediyelik olarak kupalar, tişörtler vs. satışı yapmaktadırlar.
Cadde üzerinde ilk ziyaret noktamız: Trade Centre.
TRADE CENTRE ALIŞVERİŞ MERKEZİ
Buranın zemin katında: ithal mallar ve konserve ton balığı ürünleri satılan bir süpermarket bulunuyor. Ayrıca: kaliteli ve yerel el sanatı ürünleri de satılmaktadır. Ayrıca: deniz ekipmanları, olta takımları ve diğer bir kısım malların satıldığı dükkanlar bulunuyor.
Trade Centre’den sonra: caddede ilerlemeye devam ediyoruz ve bu kez, hemen karşı kaldırımda: İslamic Centre and Grand Mosque görülüyor.
ISLAMİC CENTRE-GRAND MOSQUE
Bu büyük cami: “İslamic Centre” denilen bölgede bulunmaktadır. Giriş ücretsizdir, ancak giysi kuralları (şort, kolsuz elbise gibi) bulunmaktadır. Ayrıca: serbest çalışan rehberler, sizi ücret karşılığı gezdirmek isteyeceklerdir.
İslam Merkezi: Kasım 1984 tarihinde, Cumhurbaşkanı Abdul Gayoom tarafından açılmıştır.
Merkezdeki caminin özellikle, altın kaplama kubbesi: dikkat çekmektedir. Caminin ismi: Muhammed Thakurufaanu Al Auzam’dır.
Bu merkezde: caminin yanı sıra, İslam kütüphanesi, konferans salonu ve sınıflar bulunuyor. Caminin ibadet mekanında, aynı anda 5000 kişi ibadet edebiliyormuş. Maldivlerin en büyük camisidir. Caminin altın kaplama kubbesinin altında, zemin mermerdir. Muhteşem altın kubbe, caminin Male şehrinin ufuk çizgisinde seçilmesini sağlar. Caminin içinde, ülkenin çağdaş hattatlarının çalışmalarının en güzel örnekleri sergilenmektedir. Merkezde, cami dışında: resmi toplantılar ve törenlerin düzenlendiği bir konferans salonu ve İslami bir kütüphane bulunmaktadır. Ayrıca: İslami İşler Bakanlığı, burada bulunmaktadır.
Burayı da gördükten sonra: yine yürümeye devam ediyoruz, bu kez karşımıza: Dhiraagu denilen yer geliyor. Burası şehrin Telekominikasyon ofisidir ve önünde, sıra sıra telefon kulübeleri görülmektedir.
Bunun hemen sonrasında ise, şehrin en güzel parkı bulunuyor.
SULTAN’S PARK
Şehrin tam merkezindedir ve şehirli gençlerin gözde buluşma yerlerinin başında gelmektedir. Park alanında: tropikal ağaçlar ve muhteşem güzel çiçekler görebilirsiniz.
Burada: daha önceki dönemlerde: “Sultan’s Palace” isimli bir saray varmış. Ancak, bu saray, II. Cumhuriyetin başlangıcında yıkılmış ve yalnızca, bir kanadı, günümüze kadar ayakta gelebilmiştir.
Park alanında bir tarihi cami göreceksiniz. Bu cami: bir zamanlar, buradan kaldırılıp başka bir adaya taşınmış, ancak daha sonra yeniden bu fikirlerinden caymışlar ve camiyi, parçalar halinde, park alanındaki eski yerine getirmişlerdir.
Park alanı içinde, bir de müze var.
NATİONAL MUSEUM
Sultan’s Park alanı içindedir. Giriş ücretlidir. Müzeye: park kapısının yanındaki binadan girilir.
Müzede: Maldivlerde bulunan Budacı tapınaklarda bulunan, mercan ve kumtaşı parçalar ve ahşap sandıklar sergileniyor. Ayrıca: antik taş oymalar, figürler ve birçok kitap sergileniyor.
Bina: 3 katlı ve İngilizler döneminden, Edward döneminden kalmadır. Yukarıda sözünü ettiklerim dışında, bu müzede görebilecekleriniz: ejderha ve fil figürlü taş oymalar, birçok çeşit Buda heykeli, Tamil teröristlerinin 1998 yılında yaptıkları darbe girişiminde kurşunlanan bir motosiklet ve daha birçok nesne görülebilmektedir.
Müzenin Sultanlar dönemine ait bölümünde ise: krallık tahteravanları, gösterişli tahtlar, işlemeli şemsiyeler ve yemeklerde kullanılan lake tepsiler görülebiliyor. Ayrıca: madeni paralar, 1700’lü yıllardan kalma taş masaj yatağı da var.
Bence zaman ayırın ve girin, ilginizi çekebilecek nesneler görebilirsiniz.
Müzeden çıktıktan sonra: Medhuziyaarath Magu caddesine geçiyoruz.
Bu cadde üzerinde, hemen müzenin karşısında; bir meydan var. Jumhoore Maidan isimli bu meydanda, dev bir bayrak direği bulunuyor. Ayrıca, Republican Monument isimli bir anıtı bulunuyor. Bu anıt: 1998 yılında, Cumhuriyetin 30’ncu yılı anısına yapılmıştır.
Evet, bu meydan, 1998 yılında yeniden düzenlenmiş ve tatil köylerine gitmek üzere teknelerini bekleyen turistler için, hoş bir bekleme alanına dönüştürülmüştür. Yani, siz de, şehir geziniz bittiğinde, teknenizi beklemek için burayı kullanabilirsiniz.
Meydanın denize bakan bir yanında: daha önce gezip-gördüğünüz İslamic Centre and Grand Mosque görülüyor. Diğer yanda ise, National Defence Force isimli, Ulusal Savunma Bakanlığının, kaleyi andıran binası görülüyor. Binanın cam panelli ön cephesi, ilginçtir.
Evet, burayı da gördükten sonra meydandan ayrılıyoruz ve doğuya doğru yürümeye devam ediyoruz. Bu kez karşımıza, güzel bir mola için bir kafeterya çıkıyor.
ESJEH VİLLA-ROYAL GARDEN CAFE
Burası, ahşap bir ev iken, restore edilerek kafeteryaya dönüştürülmüştür. Burada, küçük bir mola ile, kahvenizi yudumlarken, yapının ahşap oymalarının güzelliğini izleyebilirsiniz.
Buradan sonra, devam ediyoruz. Yolun karşı kaldırımında, büyük bir minare görülüyor.
MUNNARU MİNARESİ
Bu minare, 1677 yılında yapılmış ve 1984 yılına kadar, ezan buradan okunmuştur. Yaklaşık 300 yıldan fazla yaşta olmasına rağmen, günümüzde yeni gibi durur. İslamic Centre içindeki camiden ezan okunmaya başlanınca, burası terk edilmiştir.
Minarenin hemen yanında: bir cami var.
HUKURU MİSKİİY CAMİSİ
Burası, Cuma camisi diye de bilinir. Antik bir şekilde dekore edilmiştir. UNESCO Dünya Mirası geçici listesinde bulunmaktadır.
Caminin hemen önündeki 17’nci yüzyıldan kalma mezarlıkta, mercan taş oyma etkileyici mezar taşları görülür. Cami: aynı yerde 1152 yılında yapılan ve ülkenin ilk camisi olan caminin yerine: 1656 yılında yapılmıştır. Yapının ilginçliği: duvarlarında kullanılan mercan bloklarının yontularak bir araya getirilmesi yani herhangi bir duvar örme ve harç malzemesi kullanılmamasıyla önem kazanmaktadır. Yapının minaresi de, mercan taşından yapılmıştır.
Yapıda: zemin döşemeleri, sütunlar ve bazı dekoratif yerler için mercan blokları kullanılmıştır. Hindistan cevizi ağacı kullanılarak ise: kapılar, pencereler, çatı yapılmıştır. Caminin iç süslemesi, geleneksel Maldiv sanatının çok değerli örneklerini barındırmaktadır.
Müslüman olmayanların girmesine izin verilmiyor, sizler içeriye girip, camiyi gezebilirsiniz.
Caminin hemen karşısında: bir bina görülüyor.
MULEE-AGEE BİNASI
Kırmızı çatılı bina, 1907 yılında yapılmıştır. Arkasındaki oyma firizleri ilgi çekmektedir. Burada, daha önce bir tarihi konak var iken, söylediğim tarihte, Sultan tarafından yaptırılmıştır. Seylan adasındaki villalara benzediği söyleniyor. Yapı: 1954 yılında, ülkenin ilk Cumhurbaşkanının konutu olarak kullanılmıştır. 1994 yılında, diğer konut inşa edilince, Cumhurbaşkanı buradan ayrılmıştır. Ancak, yine de uzun süre, Cumhurbaşkanının çalışma ofisi olarak kullanılmıştır.
Binanın hemen yanında ise, bir türbe var.
MEDHU ZİYAARATH TÜRBESİ
Burası, mavi renkli kapısı ile hemen dikkatinizi çekecektir. Bu şahıs, 1154 yılında, Maldivlere, İslam dinini getiren kişidir.
Yürümeye devam ediyoruz. Doğuya doğru ilerlediğimizde, başka bir yapı ile karşılaşıyoruz.
PEOPLE’S MAJLİS
Burası, Maldivler ülkesinin parlamento binasıdır, ancak Pakistan tarafından hediye edilmiştir. Bu bölgede, özellikle: Galanga Cafe denilen yerde, yine bir mola vermenizi öneririm. Bahçesi ve çatı katı, terası muhteşem güzeldir.
Bu yapıdan sonra, caddede yürümeye devam ediyoruz ve caddenin köşesindeki Galanga Cafe bölümünde, yine küçük bir kahve molası verebilirsiniz.
Sonra, sahile yönelip, ilk sol caddeye, yani “Amer Ahmet Magu” caddesine giriyoruz ve yürümeye devam ediyoruz. İlk olarak: sağ yanda: Bank of Maldives şubesi görülüyor. Bu banka şubesinin bulunduğu binanın diğer katlarında ise hediyelik eşyaların satıldığı dükkanlar var. Tam ortada ise, yine bir kafe görülüyor ve burada da kısa bir mola verebilirsiniz. Özellikle: Maldivliler, bu kafeyi yoğun olarak kullanıyorlar ve her daim kalabalıktır.
Burada: President Office ile banka şubesinin bulunduğu binanın arasından geçerek, sahil kesimine yürüyoruz. Bu kez, sahil kesiminde: şehrin ticari merkezi görülüyor. Sahil şeridi boyunca, depolar ve ambarlar var. Bu yapılar, 20’nci yüzyılın hemen başlarında inşa edilmiş olup apartman büyüklüğündedir. Günümüzde ise, bunlar: hemen rıhtıma demirlemiş olan teknelere: çeşitli malzeme ve gıda temin eden dükkanlara ev sahipliği yapıyor. Hatta, çoğu, sonradan yeniden düzenlenerek, çağdaş bir görünüm kazanmışlar.
Buradan sonra: sahilin doğu kesimine doğru yürüyoruz.
DOĞU SAHİL KESİMİ
Burada, Sahil Güvenlik Binası var. Bu binanın hemen önünde, Sahil Güvenlik Botlarının demirlediği liman görülüyor. Sahil yolu boyunca, Male şehrinin mimari güzelliklerini ve modern yüzünü sergileyen güzel binalar görebilirsiniz.
Limanın doğusunda: rıhtıma demirlemiş havaalanı feribotları olan dhoniler görülüyor. Taksiler ise, kıyı boyunca dizilerek bekliyorlar. Burası: bir kısım otellerin bulunduğu, şehrin ana otel bölgesidir.
Doğu sahil yolu: akşamları hareketlenmektedir. Burada bulunan dalga kıranların üzerinde: kafeler var. Özellikle, deniz kıyısında bulunan “Zanzibar” kafesinin önündeki boşluk alanda, şehirli gençler tarafından, tatil günlerinde spor yapılıyor. Tabii başlıca spor dalı: kriket. Dalga kıran: 1990 yılında tamamlanmış ve tamamlanması anısına, bir anıt dikilmiştir. Bu anıt: Maleli gençlerin kıyıla vuran dev dalgalarla sörf yaptıkları, Surfing Point bölgesindedir.
Sahil kesiminde: havaalanı adasının manzarası izlenir ve şehirliler, özellikle akşam saatlerinde, bu sahil kesiminde yürüyüş yaparlar.
Evet, normal rotalı yürüyüşümüz burada bitiyor.
Bundan sonra: arzu ederseniz: sahil kesimindeki caddede tam ters istikamette yürüyerek, ilerleyebiliriz. Burada, bir süre sonra karşımıza “Atol Post” yani postane binası çıkaracaktır. Postanenin hemen yanındaki çay evinde, çay içmenizi öneririm. Buradan, kargo teknelerinin bağlandığı limanı ve tekneleri izleyebilirsiniz.
Daha batıya yürümeye devam ettiğinizde ise, şehrin diğer semtlerine ulaşmak mümkündür. Ancak, bu semtlerin manzaraları ve görüntüleri pek hoş değil ve yanı hızlıca geçmekte sakınca yoktur.
Gezintiye devam etmek isterseniz, bu kez: Sultan’s Park’ın bulunduğu “Chandhanee Magu” caddesinin kestiği, Majeedhee Magu” caddesine gidebilirsiniz. Bu cadde, şehri doğu-batı istikametinde ikiye böler. Cadde üzerinde, süpermarketler, bilgisayar merkezleri, mağazalar ve dükkanlar bulunuyor.
ŞEHİRDE GEZİLECEK DİĞER YERLER
NATİONAL LİBRARY
Şehrin tam merkezindeki bu kütüphane: Athama Palace otelinin karşısındadır. Maldivler ülkesinde basılmış tüm kitaplar ve dergilerin birer sureti burada muhafaza edilir ve ziyaretçilerin yararlanmasına sunulur. İlginizi çekerse uğrayabilirsiniz. Pek keyifli bir yer değil.
BİHUROAZU KAMANAA MİSKİİY
Burası bir camidir. Şehir merkezindedir.
Radhebai Magu’nun biraz aşağısındadır. Buranın önemi, burada bulunan ulusal kahraman “Mohammed Thakurufaan” ın mezarından gelmektedir.
MALE ŞEHRİNİN GÜNEYİ
Şehrin güney sahil yolunu oluşturan bölümü: denizden kazanılmış alan üzerine kurulmuştur. Burada bulunan bulvar boyunca, sokak satıcıları, çeşitli şeyler satıyorlar.
Ayrıca, burada, şehrin en önemli konferans salonu olan “Dharubaaruge” bulunuyor. Buranın bakımlı bahçeleri, göze çarpıyor.
Yine bu bölümde: dalga kıranlar ile, kara parçası arasına yüzme havuzu yapılmıştır. Southern Harbour isimli rıhtımda ise: gezi motorları, sürat tekneleri demirlemiş olarak görülüyorlar. Limanın çevresindeki kafeler ve çay evleri, özelikle akşam saatlerinde Maleliler tarafından doldurulmaktadır.
Yine, şehrin bu bölümünde: Hindistan tarafından hediye edilen “Indra Gandhi Hospital” ve 1558 yılındaki Portekiz işgali sırasında direnirken şehit olan “Şehit Ali” isimli sultanın mezarı görülebiliyor.
Maldivler genel özellikleriyle ilgili yazım için.
Maldivler alışveriş ile ilgili yazım için.
